نبرد تسیتساموری
نبرد تسیتساموری (گرجی: წიწამურის ბრძოლა) در سال ۱۶۱۵ بین ارتش پادشاهی کاختی به رهبری تهمورث‌خان گرجی و پادشاهی صفوی به رهبری علی‌قلی خان درگرفت.
| نبرد تسیتساموری | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از قیام کاختی (۱۶۱۵ میلادی) | |||||||
| |||||||
| طرف‌های درگیر | |||||||
 پادشاهی کاختی |
 دودمان صفوی | ||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||
| تهمورث‌خان گرجی | علی قلی خان شاملو | ||||||
| قوا | |||||||
| ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰۰[۱] | ||||||
| تلفات و خسارات | |||||||
| اندک | سنگین | ||||||
نبرد ویرایش
این جنگ پس از آغاز شورش تهمورث‌خان گرجی، داود جندیری و نودار جرجادزه در ۱۵ سپتامبر ۱۶۱۵ رخ داد. شاه عباس اول، سرلشکر خود، علی قلی خان شاملو را با ۱۵۰۰۰ مبارز قزلباش برای سرکوبی قیام فرستاد. استحکامات در نزدیکی روستای تسیتساموری بود. گرجیان در نیمروز به اردوگاه سپاه ایران حمله کردند. تهمورث‌خان شخصاً مرکز ارتش خود را فرماندهی می‌کرد، در حالی که داود و نودار به ترتیب در جناح راست و چپ فرماندهی می‌کردند. پس از انهدام مرکز ارتش قزلباش ایران، جناح‌های ایرانی به راحتی شکست خوردند. گرجی‌ها ایرانیان در حال عقب‌نشینی را زیر پا گذاشتند و بیشتر آنها را کشتند، در حالی که برخی در رودخانه‌های کورا و آراگوی غرق شدند. گرجی‌ها در این رزم غنائم زیادی به دست آوردند.
→ جنگ‌های شاه محمد خدابنده
| ۱۵۷۸ | جنگ ایران و عثمانی (۱۵۹۰–۱۵۷۸) (نتیجه: عهدنامه فرهاد پاشا) | |
| ۱۵۸۰ | جنگ‌های خراسان | |
| ۱۵۸۱ | محاصره قلعه نیشابور (تاجگذاری شاه عباس توسط قزلباش‌ها) | |
| ۱۵۸۲ | محاصره قلعه تربت | |
| ۱۵۸۳ | نبرد تیرپل | |
| ۱۵۸۵ | جنگ سوسفید (جنگ داخلی قزلباش) | |
| ۱۵۸۵ | اشغال تبریز | |
| ۱۵۸۷-۱۵۸۸ | حمله ازبک‌ها به خراسان | |
| ۱۵۸۸ | ↓↓↓ آغاز پادشاهی شاه عباس یکم ↓↓↓ | |
| ۱۵۸۸-۱۵۸۹ | سقوط قلعه هرات | |
| ۱۵۹۰-۱۵۹۱ | حمله ازبک‌ها به سیستان | |
| ۱۵۹۲ | جنگ ایران با ازبک‌ها | |
| ۱۵۹۵ | جنگ ایران با ازبک‌ها | |
| ۱۵۹۸ | جنگ ایران با ازبک‌ها | |
| ۱۶۰۳-۱۶۱۸ | جنگ ایران و عثمانی (۱۶۱۸–۱۶۰۳) (نتیجه: عهدنامه سراب) | |
| ۱۶۰۳ | فتح تبریز | |
| ۱۶۰۴ | نبرد ایروان | |
| ۱۶۰۴ | نبرد ارومیه | |
| ۱۶۰۵ | محاصره قندهار | |
| ۱۶۰۶-۱۶۰۷ | بازپسگیری شروان | |
| ۱۶۰۹ | نبرد قلعه دم‌دم | |
| ۱۶۱۵ | نبرد تسیتساموری | |
| ۱۶۱۶ | فتح تفلیس | |
| ۱۶۱۶ | نبرد گوگجه | |
| ۱۶۱۸ | نبرد تبریز | |
| ۱۶۲۲ | فتح هرمز | |
| ۱۶۲۲ | جنگ صفویه با گورکانیان | |
| ۱۶۲۳-۱۶۳۹ | جنگ ایران و عثمانی (۱۶۳۹–۱۶۲۳) (نتیجه: عهدنامه زهاب) | |
| ۱۶۲۳ | فتح بغداد | |
| ۱۶۲۵ | نبرد بغداد | |
| ۱۶۲۵ | نبرد آقایانی | |
| ۱۶۲۵ | نبرد مارتقوپی | |
| ۱۶۲۵ | نبرد مارابدا | |
| راهنمای الگو | ||
| جنگ داخلی | ||
| با کردها | ||
| با گرجی‌ها | ||
| با ازبک‌ها | ||
| با پرتغال | ||
| با گورکانیان | ||
| با عثمانی |
پیامد ویرایش
علی‌رغم پیروزی مهمی که گرجی‌ها در سال ۱۶۱۵ به دست آوردند، شورش در سال بعد زمانی که شاه عباس اول شخصاً با ارتش بسیار بزرگ‌تر حمله دوم را رهبری کرد، در فتح تفلیس و نبرد گوگجه سرکوب شد. تهمورث‌خان بار دیگر به ایمرتیا گریخت. شاه که نتوانست جنگ پارتیزانی شورشیان را متوقف کند، روستاها و شهرها را یکی یکی به آتش کشید و ۱۰۰۰۰۰ گرجی را کشت و ۱۵۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ نفر را به ایران تبعید کرد.