نبرد خازر

نبرد خازر نبردی است که در روز عاشورای سال ۶۷ هجری (در پی قیام مختار ثقفی) بین سپاه مختار به فرماندهی ابراهیم بن مالک اشتر با سپاه امویان به فرماندهی عبیدالله بن زیاد در ۵ فرسخی شمال موصل رخ داد و منجر به شکست شامیان، کشته شدن ۳۰٬۰۰۰ اموی و عبیدالله بن زیاد شد. سر عبیدالله را بریدند و به نزد علی بن حسین سجاد در مدینه فرستادند. ابراهیم اشتر نیز طبق توافقش با مختار، حکومت موصل را به دست گرفت. در این جنگ سپاه ابراهیم مالک اشتر توانستند فرماندهان بزرگ امویان همچون شرحبیل بن ذی کلاع و حُصَین بن نُمُیر را که در واقعه کربلا نقش داشتند را بکشند. در این نبرد تلفات بسیار زیادی به هردو لشکر به خصوص امویان وارد شد. همچنین از لشکر ابراهیم نیز تعداد زیادی زخمی و کشته شدند. نبرد خازر ستون فقرات سپاهیان بنی امیه را شکست.

نبرد خازر
بخشی از فتنه دوم
تاریخ ۶ اوت ۶۸۶ میلادی موقعیت در ۵ فرسخی شمال موصل، در امتداد رودخانه خازر نتایج پیروزی شیعیان . کشته شدن عبیدالله بن زیاد
طرف‌های درگیر
امویان	شیعیان تحت فرمان مختار ثقفی اعراب و عجمان
فرماندهان و رهبران
عبیدالله بن زیاد † حصین بن نمیر † حمید بن حریث الکلبی † عمیر بن حباب سلمی (زخمی) شرحبیل بن ذی الکلاع حمیری † الربیعه بن المخاریق القناوی †	ابراهیم بن مالک اشتر طفیل بن لقیط سفیان بن یزید الازدی علی بن مالک الجشمی † عبد الرحمن بن عبدالله نخعی سائب ابن مالک اشعری احمر بن شمیط
قوا
~۶۰٬۰۰۰	~۲۰٬۰۰۰
تلفات و خسارات
۳۰٬۰۰۰	۵۰۰۰
موقعیت نبرد خازر در نقشه

مناطق تحت نفوذ مختار ثقفی

فهرست منابع

• Anthony, Sean W. (2012). The Caliph and the Heretic: Ibn Saba' and the Origins of Shi'ism. Leiden: Brill. ISBN 978-90-04-20930-5.
• Bosworth, C.E. (1993). "Marwān I b. al-Ḥakam". In Bosworth, C. E.; van Donzel, E.; Heinrichs, W. P. & Pellat, Ch. (eds.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VII: Mif–Naz. Leiden: E. J. Brill. pp. 621–623. ISBN 978-90-04-09419-2.
• Donner, Fred M. (2010). Muhammad and the Believers, at the Origins of Islam. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-05097-6.
• Fishbein, Michael, ed. (1990). The History of al-Ṭabarī, Volume XXI: The Victory of the Marwānids, A.D. 685–693/A.H. 66–73. SUNY Series in Near Eastern Studies. Albany, New York: State University of New York Press. ISBN 978-0-7914-0221-4.
• الگو:The First Dynasty of Islam
• الگو:Kennedy-The Armies of the Caliphs
• Kennedy, Hugh (2004). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (Second ed.). Harlow: Longman. ISBN 978-0-582-40525-7.
• Robinson, Chase F. (2000a). Empire and Elites after the Muslim Conquest: The Transformation of Northern Mesopotamia. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-78115-9.
• Robinson, C. F. (2000). "ʿUbayd Allāh b. Ziyād". In Bearman, P. J.; Bianquis, Th.; Bosworth, C. E.; van Donzel, E. & Heinrichs, W. P. (eds.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume X: T–U. Leiden: E. J. Brill. pp. 763–764. ISBN 978-90-04-11211-7.
• الگو:The Arab Kingdom and its Fall
• Zakeri, Mohsen (1995). Sāsānid Soldiers in Early Muslim Society: The Origins of ʿAyyārān and Futuwwa. Wiesbaden: Otto Harrassowitz. ISBN 978-3-447-03652-8.

پیوند به بیرون

• نبرد خازر
• جنگ خازر، دانشنامهٔ جهان اسلام.