نمودار تانابه–سوگانو

نمودارهای تانابه–سوگانو(به انگلیسی: Tanabe–Sugano diagram) در شیمی کوئوردیناسیون برای پیش‌بینی جذب در طیف الکترومغناطیسی فرابنفش، مرئی و مادون قرمز ترکیبات کمپلکس استفاده می‌شود. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل نمودار تانابه–سوگانو برای یک کمپلکس فلزی می‌تواند با داده‌های طیفی تجربی نیز مقایسه شود. این داده‌ها از نظر کیفی مفید هستند و می‌توان از آن‌ها برای تقریب مقدار ۱۰Dq، انرژی شکافتگی میدان لیگاند استفاده کرد. از نمودارهای تانابه–سوگانو می‌توان هم برای کمپلکس‌های کم اسپین و هم کمپلکس‌های پر اسپین استفاده کرد، در حالی که از نمودارهای اورگل، می‌توان فقط در کمپلکس‌های پر اسپین استفاده کرد. همچنین از نمودارهای تانابه–سوگانو می‌توان برای پیش‌بینی اندازه میدان لیگاند لازم برای ایجاد انتقال از پر اسپین به کم اسپین استفاده کرد.[۱]

نمودارهای تانابه–سوگانو ویرایش

هفت نمودار تانابه–سوگانو برای کمپلکس‌های هشت وجهی در زیر نشان داده شده‌است.[۲][۳][۴]

 
پیکربندی الکترونی d۲
 
پیکربندی الکترونی d۳
 
پیکربندی الکترونی d۴
 
پیکربندی الکترونی d۵
 
پیکربندی الکترونی d۶
 
پیکربندی الکترونی d۷
 
پیکربندی الکترونی d۸

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. میسلر، گری ال.؛ تار، دونالد ای. (۱۳۹۴). شیمی معدنی. ج. ۲. ترجمهٔ جواد صابونچی. همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا. ص. ۴۸۷-۴۹۲. شابک ۹۶۴-۶۸۸۳-۲۰-۶.
  2. Atkins, Peter; Overton, Tina; Rourke, Jonathan; Weller, Mark; Armstrong, Fraser; Salvador, Paul; Hagerman, Michael; Spiro, Thomas; Stiefel, Edward (2006). Shriver & Atkins Inorganic Chemistry (4th ed.). New York: W.H. Freeman and Company. pp. 478–483. ISBN 0-7167-4878-9.
  3. Lancashire, Robert John (4–10 June 1999), Interpretation of the spectra of first-row transition metal complexes (PDF), CONFCHEM, ACS Division of Chemical Education
  4. Lancashire, Robert John (25 September 2006). "Tanabe-Sugano diagrams via spreadsheets". Retrieved 29 November 2009.