نهنگ (صورت فلکی)

نَهَنگ (برابر عربی: قَیطُس؛ به انگلیسی Whale از Cetus لاتین) از صورت‌های فلکی است.

نهنگ

صورت فلکی
فهرست ستاره‌های نهنگ
کوته‌نوشت	Cet
نام لاتین	Cetus
بُعد	۱/۴۲
میل	۱۱/۳۵-
چارَک (ربع آسمان)	Ceti
پهنه	۱۲۳۱ مربع درجه (چهارمین)
ستارگان اصلی	۱۵
ستاره‌های دارای سیاره	۹
ستاره‌های درخشان‌تر از ۳.۰۰m	۳
ستاره‌های نزدیک‌تر از ۱۰.۰۰ پارسک (۳۲.۶۲ سال نوری)	۵
درخشان‌ترین ستاره	بتا نهنگ (۲/۰۴m)
نزدیک‌ترین ستاره	Luyten 726-8 (۸/۷۳ سال نوری ly,  pc)
اجرام مسیه	۱
بارش‌های شهابی	October Cetids Eta Cetids Omicron Cetids
صور فلکی هم‌جوار	بره ماهی دلو سنگتراش کوره جوی گاو
رویت‌پذیر از عرض‌های جغرافیایی +۷۰° و −۹۰°. بهترین مشاهده در ۲۱:۰۰ (۹ شب) در ماه نوامبر.

ستاره مهم این پیکر آسمانی شگفت‌اختر (میرا) نام دارد. شگفت‌اختر ستارهٔ سرخ‌رنگی است که درخشندگی متغیری دارد. شش ماه از سال در یک زمان ثابت با چشم برهنه دیده می‌شود، سپس از نظر ناپدید می‌شود.

معادل انگلیسی:Cet مساحت:۱۲۳۱ درجه مربع (چهارمین صورت فلکی)

افسانه

در تمدن‌های اولیه بین النهرین، این ستارگان را تحت نام تیامات به معنای اژدهای کیهانی که به وسیلهٔ مردوک کشته شد.در اساطیر کلاسیک قیطس همان هیولای دریایی است که آندرو مدا را تهدید کرد

ستاره‌ها

در این صورت فلکی ستاره اویکرو به نام شگفت‌اختر (میرا یا اعجوبه) خوانده می‌شود که ستاره‌ای آغازین از نوع متغیر تپشی دراز مدت است که در سال ۱۲۹۶ به عنوان اولین متغیر کشف گردید. این کشف باعث افزایش اعتبار انقلاب کوپرنیکی شد. طیف و قدر ستاره میرا در طول مدت ۳۳۰ روز از نوع M۵ III و قدر ۳٫۴ (تا قدر دو هم رسیده‌است) به طیف M۹ III و قدر۹٫۳ می‌رسد و مجدداً به حالت اول بر می‌گردد. فاصله ما از میرا ۱۳۰ سال نوری است. تلسکوپ فضایی جیمز وب تصویری از دورترین ستاره شناخته شده جهان ثبت کرده است. ستاره‌ای که تنها چند ماه قبل کشف آن توسط دانشمندانی که با همتای پیشین جیمزوب یعنی تلسکوپ فضایی هابل کار می‌کنند، اعلام شده بود. این ستاره که ایرندل نام دارد و با نام “WHL۰۱۳۷-LS” نیز شناخته می‌شود در صورت فلکی نهنگ (Cetus) قرار دارد.

اجرام عمقی آسمان

1. M۷۷(کهکشان مارپیچی قدر ۹)

صور فلکی همسایه

۱. ثور

۲. جوی

۳. کوره

۴. بزغاله

۵. حوت

۶. دلو

جستارهای وابسته

• تاو نهنگ

منابع

• کتاب صورت‌های فلکی نوشته دکتر گری مکلر