نژادهای اردک

نژادهای متعددی از اردک اهلی در جهان وجود دارد که این نژادها به گروه‌های گوشتی، تخم‌گذار، دومنظوره و تزیینی تقسیم می‌شوند. این مقاله به معرفی این نژادها می‌پردازد:

نژاد سفید یا پکنی (Pekin)

مقالهٔ اصلی: اردک سفید

اردک پکنی ماده و جوجه اردک‌هایش

منشأ این نژاد کشور چین است و نخستین بار در سال ۱۸۷۳ به عنوان یک نژاد مشخص معرفی شده‌است و در حال حاضر بیشتر مزارع پرورش اردک گوشتی در آمریکا از این نژاد استفاده می‌کنند. وزن اردک نر بالغ در حدود ۴ تا ۵/۴ کیلوگرم و اردک ماده بالغ ۶/۳ تا ۴ کیلوگرم است.

این نژاد تخم‌گذار خوبی نیز هست به‌طوری‌که سالیانه بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ عدد تخم می‌گذارد و وزن هر یک عدد تخم آن در حدود ۸۵ گرم بوده و رنگ پوسته آن سفید کرمی یا سبز فام است. این نژاد دارای بدنی کشیده و سینه‌ای پهن بوده و رنگ آن سفید کرمی و رنگ پوست آن زرد و رنگ منقار و پاها پرتقالی است.

وجه تمایز اردک نر از ماده، وجود دو پر کوچک تابیده در منتهای الیه دُم است. امتداد بدن از شانه به طرف پشت، شیب دار بوده و در حقیقت قسمت انتهایی بدن ودم نزدیک زمین قرار گرفته‌است. این طرز ساختمان بدن و همچنین طرز راه رفتن، پرنده را شبیه به پنگوئن‌ها می‌سازد. طرز ساختمان بدن سبب شده‌است که جانور نتواند به آسانی بر روی زمین جفت‌گیری کند از این رو برای جفت‌گیری باید به آب برود.

بهترین سن برای عرضه در بازار، سن ۸ تا ۱۲ هفتگی است و در این سن وزن اردک بین ۲ تا ۳ کیلوگرم خواهد بود، و پس از آن به تدریج از کیفیت گوشت کاسته می‌شود. این نژاد آرام بوده و شرایط محیطی را به خوبی تحمل می‌کند و در مقایسه با سایر نژادها از بال کوچک‌تری برخوردار است و زیباتر به نظر می‌رسد. مرغابی ماده علاقه چندانی به خوابیدن بر روی تخم‌هایش ندارد.

نژاد روئن (Rouen)

یک اردک روئن ماده

منشأ این نژاد روان در ایالت نرماندی فرانسه است که نام نژاد نیز از نام آن گرفته شده‌است و این نژاد تا حدودی شبیه نژاد پکنی است. این نژاد در اصل از نژاد اردک وحشی مرغابی سرسبز منشعب شده و اردک نر آن دارای بال و پرهای زیبای آبی و سبز و سیاه است و در لابلای آن خطوطی سفید قرار دارند. وزن اردک نر در حدود ۵/۴ کیلوگرم و وزن اردک ماده ۴ کیلوگرم است. از نظر رنگ، نر و ماده در این نژاد اختلاف دارند و رنگ نرها زیباتر از رنگ ماده‌ها می‌باشد. جثه نرها نیز از جثه ماده‌ها بزرگ‌تر است. رنگ اردک ماده سفید و قهوه‌ای روشن است و پاها و منقار به رنگ پرتقالی و پوست به رنگ زرد است و اردک ماده آن علاقه چندانی به خوابیدن بر روی تخم‌هایش ندارد. ماده اردک‌ها سالیانه ۸۰ عدد تخم می‌گذارند که رنگ پوسته تخم خاکستری آبی‌فام تا سبز می‌باشد. گوشت شان بسیار لذیذ و خوش‌خوراک است. نژاد روئن تا حدی مانند نژاد مرغابی سرسبز است.

نژاد طنصری (Tnsry)

اردک طنصری نر

اردکی تنبل و سنگین‌وزن از اردک‌های نژاد گوشتی است که منشأ آن دره ایلزبری در حومه شهر لندن در انگلیس است، و وزن اردک نر آن در حدود ۴٫۵ کیلوگرم و وزن اردک ماده در حدود ۴ کیلوگرم است. این نژاد برای تولید گوشت مناسب است. اردک ایلزبری منقاری بلند، راست و به رنگ سفید صورتی فام، و پاهای پرتقالی رنگ دارد و برخلاف رنگ پوست سایر نژادهای اردک که معمولاً زرد است رنگ پوست اردک ایلزبری سفید است. میزان تولید تخم آن سالیانه در حدود یکصد عدد تخم است.

نژاد آنکونا (Ancona)

دسته ای از چند اردک آنکونا

این اردک جزو نژادهای گوشتی است و معمولاً جوجه‌های آن به رنگ شکلاتی و سفید و اردک‌های بالغ به رنگ سیاه و سفیداند. سر و گردن و سینه معمولاً به رنگ سفید و باقی اجزای بدن به رنگ سیاه است. گفته شده‌است که آنکوناها در اوایل قرن بیستم در انگلستان توسعه یافت، اما تا سال ۱۹۸۴ در در ایالات متحده در دسترس نبود.

نژاد خالدار استرالیایی (Australian Spotted)

این نژاد در سال ۱۹۲۰ میلادی در آمریکا به وجود آمد و در سال ۱۹۲۸ برای اولین بار به نمایش گذاشته شد، این نژاد از تلاقی نژادهای مالارد، دم دراز وکال و برخی نژادهای خالدار از گله‌های اردک وحشی استرالیایی به وجود آمد. اندازه جثه این اردک‌ها حد واسطی بین گونه مالارد نوک دراز و گونه کال نوک کوتاه می‌باشد. وزن اردک نر آن یک کیلو تا ۲/۱ کیلوگرم و اردک ماده بین ۸۷۰ گرم تا ۱۰۵۷ گرم می‌باشد.

این نژاد از لحاظ رنگ واریته‌های مختلفی نظیر: سر سبز، سر آبی و سر نقره‌ای دارد. اردک خالدار استرالیایی تخم‌گذار خوب و مادری ممتاز است. جوجه اردک‌های بسیار فرز و چالاکی دارد و از لحاظ قدرت پرواز همانند نژاد کال (Call) پرندگانی توانا هستند.

نژاد هند شرقی سیاه (Black East Indies)

یک هند شرقی سیاه در باغ وحش تابور

رنگ رنگین‌کمانی پرهای سبز – سیاه این اردک بسیار زیبا است و کمتر در سایر پرندگان اهلی یافت می‌شود و فقط شاید بتوان همانند آن را در نژاد کایوگا (Cayuga) مشاهده کرد. این نژاد کمی بزرگ‌تر و بامزه تر از نژاد کال (Call) است. تعدادی از اردک‌های ماده این نژاد به رنگ سفید نیز دیده می‌شوند، اما این اردک‌ها همیشه جوجه‌های سیاه یکدست تولید می‌کنند.

از گفتنی‌های جالب این نژاد تغییر رنگ تخم‌های آن است، به‌طوری‌که رنگ تخم‌های آن در آغاز فصل تخمگذاری به رنگ سیاه یا خاکستری تیره است و بعدها در میانه دوران تخمگذاری به تدریج رنگ پوسته تخم آن تغییر کرده و به رنگ خاکستری روشن یا آبی در می‌آید.

نژاد اورپینگتون (Orpington)

یک اردک ماده در هان پارک، کالیفرنیا

این نژاد، نژادی دو منظوره‌است که به وسیله شخصی به نام ویلیام کوک (William W. Cook) از تلاقی نژادهای روئن، آیلزبری و دونده هندی، در ناحیه اورپینگتون انگلستان به وجود آمد و بعدها در سال ۱۹۰۰ میلادی به آمریکا برده شد. در حقیقت نژاد اورپینگتون در پنج گونه دیده می‌شود که این پنج گونه عبارتند از: زرد، آبی، نقره‌ای، سیاه و شکلاتی. اما امروزه تنها گونه زرد آن متداول است. این نژاد را در شمال آمریکا اردک زرد Buff Duck می‌نامند، اما در سرزمینی که به وجود آمده یعنی در انگلستان، همچنان آن را با نام اورپینگتون می‌شناسند. اردک ماده سالیانه در حدود ۱۸۰ عدد تخم با پوسته سفید یا سفید سایه دار تولید می‌کند.

نژاد کال (Call)

یک اردک کال نر

این نژاد در انگلستان به وجود آمده و به رنگ‌های مختلف: سفید، قهوه‌ای، خاکستری، سبز و خالدار دیده می‌شود. بدن آن خیلی کوچک و جمع و جور است. قالب و فرم بدن شبیه به نژاد پکنی است ولی سر پهن‌تر و حجیم تر می‌باشد. رنگ آن خاکستری است. اردک کال نوعی از اردک اهلی است که در درجه اول برای تزیین یا به عنوان حیوان خانگی پرورش داده می‌شود. اردک کال شبیه به برخی از نژادهای اردک دیگر هستند، اما کوچک‌تر هستند. در ابتدا از اردک کال استفاده می‌شد، جایی که صدای خودشان، اردک وحشی را به سمت تفنگ‌های شکارچیان جذب می‌کردند. این روش تقریباً به‌طور کامل بافرا خوانی سیستم اردک مصنوعی جایگزین شده‌است و اردک کال در درجه اول به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌شوند و توصیه می‌شود این حیوان را از بچگی بزرگ کنید تا با شما دوست شود

نژاد خاکی کمبل (Khaki Campbell)

یک اردک خاکی کمبل بر روی یک پا ایستاده

این نژاد در حوالی سال ۱۹۰۰ میلادی به وسیلهٔ خانم ادل کمبل (Adele Campbell)، از تلاقی نژاد دونده هندی با برخی نژادهای محلی انگلیسی، در انگلستان به وجود آمد و به این نژاد خاکی کمبل (Khaki Campbell) نیز می‌گویند. نژاد کمپبل اردکی با جثه کوچک و تخمگذاری ممتاز می‌باشد که قادر است سالیانه ۲۰۰ تا ۲۵۰ عدد تخم بگذارد. رنگ پوسته تخم آن سفید و وزن آن در حدود ۸۰ گرم است. این نژاد معمولاً به رنگ قهوه ای روشن است اما رنگ‌های سیاه و سفید آن نیز وجود دارد. نژاد کمپبل نژادی جسور و پرانرژی بوده و چراکننده‌ای ممتاز است.

سر و گردن اردک نر را پرهایی به رنگ برنز سبزفام پوشانده و بقیه قسمت‌های بدن را پرهای قهوه‌ای و خاکستری فام فرا گرفته‌است. پاهای آن زرد و نسبتاً بلند است. بدن آن کشیده و سینه پهن و برجسته‌ای دارد. منقار سبز تیره متمایل به قهوه‌ای است. وزن اردک نر بین ۵/۲ تا ۳ کیلوگرم و وزن اردک ماده ۲ تا ۵/۲ کیلوگرم است.

نژاد سرسبز یا مالارد (Mallard)

مقالهٔ اصلی: مرغابی سرسبز

اردک سرسبز نر

پرندهٔ نر سر سبز رنگ و براق، طوق گردنی باریک و سفید، سینه بلوطی رنگ، سطح پشتی و شکمی خاکستری، دم سفید با شاهپرهای وسطی سیاه و برگشته، و منقاری زرد رنگ دارد. پرنده ماده قهوه ای خال خالی است با منقار تقریباً قهوه ای که اغلب در طرفین نارنجی رنگ می‌باشد. آینه بالی در هردو جنس به رنگ بنفش و محدود به دو خط سفید است که در پرواز به خوبی دیده می‌شود. پاهایش نارنجی است. پرنده نر در دوران تو لک شبیه ماده ولی پررنگ تر است با آینه روشن‌تر، تارک پررنگ تر، سینه خرمایی و منقار زرد رنگ. تفاوت ماده کله سبز با با ماده اردک ارده ای در اندازه بزرگتر، پروبال قهوه ای تر، آینه بال بنفش رنگ و تیزی کمتر نوک بال است و بدن آن در حالت نشسته بیشتر در آب فرومی‌رود. از فیلوش ماده با سر و منقار درشت، گردن ضخیم‌تر، خط سفید در دو طرف آینه بالی ودم کوتاه‌تر و سفید قابل تشخیص است، و از نوک پهن ماده با اندازه بزرگتر، منقار خیلی کوچکتر و گردن درازتر باز شناخته می‌شود. پرواز کله سبز سریع و با بال زدن‌های کم دامنه همراه است و می‌تواند یکباره از سطح آب برخیزد.

مرغابی اسرائیلی (مسکووی)

این نوع مرغابی اسرائیلی یا مرغابی موسکووی (نام علمی: Cairina moschata) گونه‌ای بزرگ جثه از اردک است. این نوع مرغابی برخلاف نامش ارتباطی به مسکو و اسرائیل ندارد و بومی آمریکای جنوبی، مرکزی و مکزیک است. این مرغابی اهلی‌شده و هرچند بومی مناطق گرمسیری است اما هوای سرد را هم به خوبی تحمل می‌کند و برخلاف اغلب هم‌خانواده‌هایش علاقه چندانی به شنا و آب‌تنی ندارد.

رنگ این پرنده سیاه و سفید است و بزرگتر از بقیه مرغابی‌های اهلی که همگی نژادهایی از مرغابی سرسبز هستند. نوع نر این اردک حدود ۷۵ سانتی‌متر درازا دارد و وزنش به ۵ تا ۶ کیلوگرم نیز می‌رسد، اما نوع ماده کوچک‌تر است و وزنش حدود ۳ کیلوگرم است.

این مرغابی توسط بومیان آمریکا اهلی شده بود و کریستف کلمب تعدادی از آنها را از باهاما با خود به اروپا آورد. نمونه‌های وحشی این جانور در باتلاق‌ها، دریاچه‌ها و نهرها و علفزارها و مزارع اطراف آنها زندگی کرده و شبها را در درختان می‌گذراند. غذای آنها از گیاهان، غلات، ماهی‌های کوچک، دوزیستان، خزندگان، سخت‌پوستان، حشرات و هزارپاها تشکیل می‌شود.

منابع

• پرورش، نگهداری و بیماری‌های پرندگان آبزی - تألیف: احسان مقدس، انتشارات کتاب محمدی، تهران ۱۳۸۶