هاشم تقدیری سبزواری

هاشم تقدیری سبزواری (زاده ۱۳۰۴ سبزوار – درگذشته ۱۳۷۵ قم) مدرس حوزه علمیه قم و خوانسار و از مؤسسان انجمن تبلیغات اسلامی در سبزوار بود.[۱]

آیت الله تقدیری، اسوه هجرت

هاشم تقدیری سبزواری
اطلاعات شخصی
زاده۵ آبان ۱۳۰۴ هجری شمسی
درگذشته۲۸ آبان ۱۳۷۵ هجری شمسی
محل دفنحرم فاطمه معصومه
محل اقامتسبزوار، قم و خوانسار
تحصیلاتسبزوار، مشهد و قم
معلمانسید روح‌الله خمینی، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمدحسین طباطبایی، مرتضی حائری یزدی و میرزا هاشم آملی
شناخته شده برایریاست دادگاه‌های سمنان، خمین و میانه، بازرسی قوه قضاییه
سالیان بسیار تدریس، امامت جمعه سنقر کلیایی

پیشینه ویرایش

وی در پنجم آبان ۱۳۰۴ هجری شمسی در سبزوار در خانواده ای متدیّن و مذهبی به دنیا آمد. پدر وی غلامحسین که مردی زاهد بود، شغل کفاشی داشت و به عنوان کمک‌کار به پدرش در کفاشی کمک می‌کرد.[۲]

پشتکار وی در یادگیری، علمای سبزوار را به اندیشه واداشت تا زمینه پرورش علمی و اخلاقی وی را فراهم سازند. پس با دشواری، پدر او را متقاعد کردند تا فرزندش در حوزه علمیه مشغول به تحصیل شود.[۳]

تحصیلات ویرایش

وی به حوزه علمیه سبزوار، وارد می‌شود و مقدمات حوزه علمیه را می‌آموزد و فقه و اصول فقه و منطق و فلسفه را، نزد علمایی همچون: قاضی، فاضل هاشمی و چندی دیگر از علما معروف سبزوار، فرا می‌گیرد.[۴]

هجرت اول:

وی پس از فراگیری علوم در سبزوار، به مشهد رهسپار می‌شود و سطوح حوزه علمیه را در آنجا به اتمام می‌رساند. سپس به سبزوار بر می‌گردد و به اقامه نماز جماعت و سایر خدمات دینی مشغول می‌شود.[۵]

هجرت دوم:

وی در سال ۱۳۳۲ هجری شمسی، برای ادامه تحصیل به قم مهاجرت می‌کند.

در حوزه علمیه قم، در دروس فقه و اصول سید حسین طباطبایی بروجردی، شرکت می‌کند و با آغاز دروس سید روح‌الله خمینی، در زمره شاگردان وی نیز وارد می‌شود و همچنین از دروس فلسفه سید محمدحسین طباطبایی، استفاده می‌کند.[۶][۷]

فراوانی هجرت های وی سبب شد به او لقب اسوه هجرت داده شود.[۸]

خدمات اجتماعی و فرهنگی و سیاسی ویرایش

وی با پیروزی انقلاب اسلامی، برخی مسئولیت‌ها را قبول کرد که عبارتند از:

  • تدریس: به دلیل روحیات علمی و تحصیلی، از سال ۶۲ به جهت تدریس در حوزه علمیه خوانسار، دعوت شد.
  • ریاست دادگاه‌های سمنان، خمین و میانه
  • امامت جمعه سنقر کلیایی، به مدت دو سال
  • بازرسی قضایی قوه قضاییه
  • وی پس از ارائه دیدگاه حکومت اسلامی از سوی سید روح‌الله خمینی در سال ۱۳۴۲ هجری شمسی، به تبلیغ و ترویج اندیشه‌های او و موضع‌گیری صریح در برابر نظام طاغوت پرداخت. به این جهت، چند ماه از سوی مأموران ساواک دستگیر و به زندان قزل قلعه تهران منتقل گردید.[۹]

تأسیس انجمن تبلیغات اسلامی سبزوار ویرایش

وی علاوه بر فعالیت‌های علمی و سیاسی اجتماعی و فرهنگی با همکاری فخرالدین حجازی و حمید سبزواری، انجمن تبلیغات اسلامی سبزوار را تأسیس کردند.

تدریس ویرایش

وی در حوزه علمیه فخریه به سبب اشتیاقش به ادبیات عرب و عجم، به درجه استادی رسید. وی سال‌ها به تدریس فقه و اصول و فلسفه و کلام و تفسیر اشتغال داشت و محفل خصوصی برپا می‌کرد.

هجرت سوم:

به دعوت سید محمدعلی ابن الرضا خوانساری، برای تدریس به خوانسار مهاجرت کرد و ۱۳ سال به تدریس و تبلیغ مشغول بود.[۱۰]

هم بحث‌ها ویرایش

وی با افرادی همچون: عبدالله جوادی آملی، محمدحسن مرتضوی لنگرودی، جلال طاهر شمس گلپایگانی و محصلی سبزواری به مباحثه علمی و فکری می‌پرداخت.[۱۱]

استادان ویرایش

در سبزوار:

  • میرزا آقا فاضل هاشمی
  • قاضی[۱۲]

در قم:

آثار ویرایش

آثار قلمی وی زیاد نمی‌باشد و به شرح زیر است:

  • تقریرات دروس برخی از استادان حوزه علمیه که کامل نمی‌باشد.
  • دفترهای یادداشت‌های موضوعی در معارف، اشعار و تاریخ.
  • تحریر بیانات وعظ و اشعار مذهبی و تفسیری، که به وسیله شاگردان انجام شده‌است.[۱۵]

درگذشت ویرایش

وی در ۲۸ آبان ۱۳۷۵ درگذشت. مراسم تشییع وی با حضور مراجع تقلید و طلاب و افراد دیگر، از مسجد امام حسن عسکری قم، به سمت حرم فاطمه معصومه برگزار گردید. نماز میّت وی به امامت سید موسی شبیری زنجانی، اقامه شد و در صحن اتابکی حرم فاطمه معصومه دفن شد.[۱۶]

منابع ویرایش

  1. «آیت‌الله تقدیری و جمله قصار «محصل باشید نه مشغول»». خبرگزاری فارس.
  2. «حاج شیخ هاشم تقدیری سبزواری». دانشنامه اسلامی.
  3. «تقدیری سبزواری، حاج شیخ هاشم». پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  4. «حاج شیخ هاشم تقدیری سبزواری». دانشنامه اسلامی.
  5. شریف رازی، محمد. گنجینه دانشمندان. ج. ۹ جلدی (جلد ۵) جلد. ص. ۳۲۸.
  6. جواهر کلام، عبدالحسین. تربت پاکان قم شرح حال مدفونین در سرزمین قم. ج. تک جلدی جلد. ص. ۲۱۴۵.
  7. روحانی، سید حمید. بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی. ج. تک جلد. ص. ۴۳ و ۴۴.
  8. «حاج شیخ هاشم تقدیری سبزواری». رسانه مجازی نگاه. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژانویه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۲۱.
  9. «تقدیری سبزواری، حاج شیخ هاشم». پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  10. محمدتقی ادهم نژاد. «آیت الله حاج شیخ هاشم تقدیری سبزواری». افق حوزه.
  11. محمدتقی ادهم نژاد. «آیت الله حاج شیخ هاشم تقدیری سبزواری». افق حوزه.
  12. «حاج شیخ هاشم تقدیری سبزواری». مجله اینترنتی اسرارنامه.
    • سید محمد محقق داماد
    جواهر کلام، عبدالحسین. تربت پاکان قم شرح حال مدفونین در سرزمین قم. ج. تک جلدی جلد. ص. ۲۱۴۵.
  13. «تقدیری سبزواری، حاج شیخ هاشم». پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
  14. «حاج شیخ هاشم تقدیری سبزواری». دانشنامه اسلامی.
  15. «آیت‌الله تقدیری و جمله قصار «محصل باشید نه مشغول»». خبرگزاری فارس.