هواپیماهای ایکس
فهرست ویکی‌مدیا
هواپیماهای ایکس یک سری از هواپیما، راکت و بالگرد هستند که برای آزمایش و ارزیابی فناوری‌های جدید و مفاهیم آیرودینامیکی ایالات متحده آمریکا ساخته می‌شود. اطلاعات برخی از این پروژه‌ها در اختیار همگان قرار می‌گیرد و برخی مانند ایکس-۱۶ سری هستند.[۱]
اولین نمونه از سری هواپیماهای ایکس بل ایکس-۱ بود که در سال ۱۹۴۷ معرفی شد.[۲] ساخت هواپیماهای ایکس نتایج مهمی در زمینه‌های آئرودینامیک و فنی به همراه داشته‌است. هواپیماهای ۷ تا ۱۲ در واقع موشک بوده‌اند.[۳] بیشتر این هواپیما برای آزمایش بوده‌اند نه تولید ولی برخی به توسعه یافته شدند و به تولید رسیدند ایکس-۳۵ و ایکس-۳۲ نمونه‌هایی بوداند که پس از توسعه منجر به اف ۳۵ شده‌است.[۴] تولید بسیاری از هواپیماهای ایکس توسط نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا (USAF)، ناسا (NASA)و کمیته مشورتی ملی هوانوردی (NACA) اداره می‌شوند. بیشتر نام هواپیما با نام‌های تولید کنندگان شناخته شده‌اند.[۵]
فهرست هواپیماهای ایکس ویرایش
| نام | سازنده | نگاره | اولین پرواز | هدف و یادداشت |
|---|---|---|---|---|
| ایکس-۱ | بل ایرکرفت نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا, کمیته رایزنی ملی هوانوردی آمریکا |
|
۱۹ ژانویه ۱۹۴۶ | آزمایش سرعت و ارتفاع زیاد. اولین هواپیمایی که دیوار صوتی را شکست. [۶] |
| ایکس-۲ استارباستر |
بل ایرکرفت نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا |
|
۲۷ ژوئن ۱۹۵۲ | آزمایش سرعت و ارتفاع زیاد. اولین هواپیمایی که با سرعت بیش از ۳ ماخ پرواز کرد.[۷] |
| ایکس-۳ استیلتو |
داگلاس ایرکرفت نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا, NACA |
|
۲۷ اکتبر ۱۹۵۲ | بدنه آلیاژ تیتانیم، بال‌های کوتاه طراحی شده برای آزمایش پرواز طولانی‌مدت با سرعت بالا[۸] |
| ایکس-۴ بنتم |
نورثروپ نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا, NACA |
|
۱۵ دسامبر ۱۹۴۸ | ارزیابی کنترل هواپیمای بدون دم در سرعت صوت.[۹] |
| ایکس-۵ | بل ایرکرفت نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا, NACA |
|
۲۰ ژوئن ۱۹۵۱ | اولین هواپیمایی که با بال‌های متحرک پرواز کرد.[۱۰] |
| ایکس-۶ | کانویر نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا, کمسیون انرژی اتمی ایالات متحده آمریکا |
|
پرواز نکرد | بی-۳۶ کانویر ارتقاء داده شده برای تحقیق روی پیشرانه هسته‌ای در هواپیماها، قبل از اتمام لغو شد.[۱۱] |
| ایکس-۷ «لوله‌بخاری پرنده» |
لاکهید وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا |
|
آوریل ۱۹۵۱ | بستر آزمایشی پرسرعت برای موتورهای رم‌جت[۱۲] |
| ایکس-۸ آیروبی |
آیروجت NACA, نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا, نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا |
|
تحقیقات هواکره فوقانی.[۱۳] | |
| ایکس-۹ شرایک |
بل ایرکرفت نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا |
|
آوریل ۱۹۴۹ | بستر تحقیقاتی هدایت و پیشرانه موشک. کمک به گسترش موشک جی‌ای‌ام-۶۳.[۱۴] |
| نورث آمریکن ایکس-۱۰ | نورث امریکن اوییشن USAF |
|
۱۳ اکتبر ۱۹۵۳ | بستر تحقیقاتی برای موشک اس‌ام-۶۴ ناواجو.[۱۵] |
| کانویر ایکس-۱۱ | کانویر نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا |
|
۱۱ ژوئن ۱۹۵۷ | بستر تحقیقاتی برای موشک اس‌ام-۶۵ اتلس[۱۶] |
| کانویر ایکس-۱۲ | کانویر نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا |
|
ژوئیه ۱۹۵۸ | بستر تحقیقاتی پیشرفته برای موشک اس‌ام-۶۵ اتلس[۱۷] |
| رایان ایکس-۱۳ ورتیجت | رایان آیروناتیکال نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا، USN |
|
۱۰ دسامبر ۱۹۵۵ | بستر تحقیقاتی برای هواپیماهای عمودپرواز. ارزیابی وضعیت دم نشین برای هواپیماهای عمودپرواز[۱۸] |
| بل ایکس-۱۴ | بل ایرکرفت نیروی هوایی ایالات متحده،ناسا |
|
۱۹ فوریه ۱۹۵۷ | بستر تحقیقاتی برای هواپیماهای عمودپرواز. ارزیابی وضعیت نیروی هدایت شده برای هواپیماهای عمودپرواز[۱۹] |
| هواپیمای ایکس ۱۵ | North American Aviation USAF, NASA |
|
June 8, 1959 | Hypersonic (Mach 6), high-altitude (۳۵۰٬۰۰۰ فوت (۱۱۰٬۰۰۰ متر)) testing. First manned hypersonic aircraft; capable of suborbital spaceflight.[۲۰] |
| X-16 | Bell Aircraft USAF |
Never flew | High-altitude reconnaissance aircraft project.[۲۱] "X-16" designation used as cover story.[۲۲] | |
| X-17 | Lockheed USAF, USN |
|
April 1956 | Tested the effects of high Mach number reentry.[۲۳] |
| X-18 | Hiller Aircraft USAF, USN |
|
November 24, 1959 | VTOL/برخاست کوتاه و نشست عمودی (STOVL) testbed. Evaluated the tiltwing concept for VTOL flight.[۲۴] |
| X-19 | Curtiss-Wright Tri-service |
|
November 1963 | Tandem tiltrotor VTOL transport testbed.[۲۵] XC-143 designation proposed.[۲۶] |
| X-20 Dyna-Soar |
بوئینگ USAF |
|
Never built | Reusable spaceplane for military missions.[۲۷] |
| X-21 | Northrop USAF |
|
April 18, 1963 | Boundary layer control testbed.[۲۸] |
| X-22 | Bell Aircraft Tri-service |
|
March 17, 1966 | Quad ducted fan tiltrotor STOVL testbed.[۲۹] |
| X-23 PRIME |
مارتین مریتا USAF |
|
December 21, 1966 | Manuvering ورود به جو effects testbed.[۳۰] Note: Designation never officially assigned.[۳۱] |
| X-24 | Martin Marietta USAF, NASA |
 
|
August 1, 1973 | Low-speed lifting body handling testbed. Lifting body aerodynamic shape trials.[۳۲] |
| X-25 | Benson USAF |
|
December 6, 1955 | Light هواچرخ for emergency use by downed pilots.[۳۳] |
| X-26 Frigate |
Schweizer دارپا, نیروی زمینی ایالات متحده آمریکا, USN |
 
|
1967 | Training glider for yaw-roll coupling Quiet هواپیمای شناسایی testbed.[۳۴] |
| X-27 | Lockheed | 
|
Never flew | High performance fighter prototype.[۳۵] |
| X-28 Sea Skimmer |
Osprey Aircraft USN |
|
August 12, 1970 | Inexpensive aerial policing seaplane testbed.[۳۶] |
| گرومن | گرومن DARPA, USAF, NASA |
|
1984 | Forward-swept wing testbed.[۳۷] |
| راکول ایکس-۳۰ | راکول اینترنشنال NASA, DARPA, USAF |
|
Never built | Single stage to orbit spaceplane prototype.[۳۸] |
| راکول-ام‌بی‌بی ایکس-۳۱ | Rockwell DARPA, USAF, BdV |
|
1990 | Thrust vectoring supermaneuverability testbed. ESTOL testbed.[۳۹] |
| بوئینگ ایکس-۳۲ | Boeing USAF, USN, نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا |
|
September 2000 | Joint Strike Fighter prototype.[۴۰] |
| لاکهید مارتین ایکس-۳۳ | لاکهید مارتین NASA |
|
Prototype never completed | Half-scale reusable launch vehicle prototype.[۴۱] |
| اوربیتال ساینس ایکس-۳۴ | اوربیتال ساینسز کورپوریشن NASA |
|
Never flew | Reusable unmanned spaceplane testbed.[۴۲] |
| لاکهید مارتین ایکس-۳۵ | Lockheed Martin USAF, USN, RAF |
|
2000 | Joint Strike Fighter prototype.[۴۳] |
| مکدانل دوگلاس ایکس-۳۶ | مکدانل داگلاس/بوئینگ NASA |
|
May 17, 1997 | 28% scale tailless fighter testbed.[۴۴] |
| بوئینگ ایکس-۳۷ | Boeing USAF, NASA |
|
April 7, 2006 (drop test) April 22, 2010 (orbital flight) |
Reusable orbital spaceplane.[۴۵] |
| ناسا ایکس-۳۸ | سکیلد کامپوزیتس NASA |
|
1999 | Lifting body Crew Return Vehicle demonstrator.[۴۶] |
| X-39 | Unknown USAF |
Classified | Unknown | Future Aircraft Technology Enhancements (FATE) program.[۴۷] Note: Designation never officially assigned.[۳۱] |
| بوئینگ ایکس-۴۰ | Boeing USAF, NASA |
|
August 11, 1998 | 80% scale Space Maneuver Vehicle testbed. X-37 prototype.[۴۸] |
| ایکس-۴۱ کامن آیرو ویکل | Unknown USAF |
Classified | Unknown | Maneuvering re-entry vehicle.[۴۹] |
| ایکس-۴۲پاپ-آپر استیج | Unknown USAF |
Classified | Unknown | Expendable موشک با سوخت مایع upper stage rocket.[۵۰] |
| ناسا ایکس-۴۳ | Microcraft NASA |
|
June 2, 2001 | اسکرم‌جت hypersonic testbed.[۵۱] |
| لاکهید مارتین ایکس-۴۴ مانتا | Lockheed Martin USAF, NASA |
Cancelled | اف-۲۲ رپتور-based Multi-Axis No-Tail Aircraft thrust vectoring testbed.[۵۲] | |
| بویینگ ایکس-۴۵ | Boeing DARPA, USAF |
 
|
May 22, 2002 | Unmanned combat air vehicle (UCAV) demonstrator.[۵۳] |
| بوئینگ ایکس-۴۶ | Boeing DARPA, USN |
|
Cancelled | Naval UCAV demonstrator.[۵۴] |
| ایکس ۴۷-آ پگاسوس نورثروپ-گرومن ایکس ۴۷-ب |
نورثروپ گرومن DARPA, USN |
|
February 23, 2003 | Naval UCAV demonstrator.[۵۵] |
| بوئینگ ایکس-۴۸ | Boeing NASA |
|
July 20, 2007 | Blended Wing Body (BWB) testbed.[۵۶] |
| پیازکی ایکس-۴۹ | Piasecki Aircraft US Army |
July 29, 2007 | Compound helicopter Vectored Thrust Ducted Propeller (VTDP) testbed.[۵۷] | |
| بوئینگ ایکس-۵۰ دراگون‌فلای | Boeing DARPA |
24 November 2003 | Canard Rotor/Wing testbed.[۵۸] | |
| بوئینگ ایکس-۵۱ | Boeing USAF |
|
26 May 2010[۵۹] | Hypersonic scramjet demonstrator.[۶۰] |
| X-52 | Number skipped to avoid confusion with بی-۵۲ استراتوفورترس.[۳۱] | |||
| بوئینگ ایکس-۵۳ | Boeing Phantom Works NASA, USAF |
|
November 2002 | بوئینگ ایکس-۵۳ testbed.[۶۱] |
| گلف‌استریم ایکس-۵۴ | گلف‌استریم اروسپیس NASA |
Future | Supersonic transport testbed.[۵۷] | |
| لاکهید مارتین ایکس-۵۵ | Lockheed Martin Skunk Works USAF |
|
June 2, 2009 | Advanced Composite Cargo Aircraft (ACCA). Molded composite fuselage and empennage testbed.[۶۲] |
| داینتیکس ایکس ۶۱ گرملین | داینتیکس | 
|
2019 | هواپیمای بدون سرنشین ارزان ، قابلیت بازیابی در هوا |
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
- یادداشت
- نقل قول
- ↑ Miller 2001, p. 209
- ↑ "First Generation X-1". NASA Dryden Fact Sheets. NASA. Accessed May 8 2010.
- ↑ Miller 2001
- ↑ A history of the Joint Strike Fighter Program بایگانی‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine, Martin-Baker. Retrieved January 2010
- ↑ "D-558-I" بایگانی‌شده در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine NASA Dryden Fact Sheets. NASA. Accessed May 8 2010.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, pp. 5–7.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 8.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 9.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 10.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 11.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 12.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 13.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 14.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 15.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 16.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 17.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 18.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 19.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 20.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, pp. 21–22.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 23.
- ↑ "X-16". globalsecurity.org, accessed 11 May 2010.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 24.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 25.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 26.
- ↑ Baugher 2007
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 27.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 28.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 29.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 30.
- ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ ۳۱٫۲ Parsch 2009, "Missing Designations"
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, pp. 31–32.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 33.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 34.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 35.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 36.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 37.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 38.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 39.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, pp. 40–41.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 42.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 43.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 44–45.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 46.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 47.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 48.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 49.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 50.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 51.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 52.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 53.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 54.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 55.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 56.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 57.
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 58.
- ↑ ۵۷٫۰ ۵۷٫۱ Parsch 2009, "DOD 4120.15-L"
- ↑ Jenkins, Landis and Miller 2003, p. 60.
- ↑ "X-51 Waverider makes historic hypersonic flight". US AIr Force Public Affairs. 26 May 2010. Archived from the original on 17 July 2012. Retrieved 27 May 2010.
- ↑ "X-51 Scramjet Engine Demonstrator - WaveRider" globalsecurity.org. Accessed 2010-05-11.
- ↑ Jordan 2006
- ↑ Kaufman 2009
- کتاب شناسی
- Baugher, Joe (2007). "Cargo Aircraft Designations". Retrieved 11 May 2010.
- Jenkins, Dennis R. (2003). American X-Vehicles: An Inventory—X-1 to X-50 (PDF) (NASA Special Publication). Monographs in Aerospace History. Vol. No. 31 (Centennial of Flight ed.). Washington, DC: NASA History Office. SP-2003-4531. Retrieved 5 April 2010.
{{cite book}}: Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help); Unknown parameter|month=ignored (help) - Jordan, Holly (2006). "Active Aeroelastic Wing flight research vehicle receives X-53 designation". Wright-Patterson Air Force Base. Archived from the original on 5 June 2011. Retrieved 2010-05-11.
- Kaufman, Derek (2009). "Advanced Composite Cargo Aircraft gets X-plane designation". United States Air Force. Archived from the original on 30 June 2012. Retrieved 2010-05-11.
- Miller, Jay (2001). The X-Planes: X-1 to X-45 (third ed.). Motorbooks International. ISBN 1-8578-0109-1.
- Parsch, Andreas (2009). ""Missing" USAF/DOD Aircraft Designations". designation-systems.net. Retrieved 2010-05-11.
{{cite web}}: Unknown parameter|month=ignored (help) - Parsch, Andreas (2009). "DOD 4120.15-L - Addendum, MDS Designators allocated after 19 August 1998 (until September 2009)". designation-Systems.Net. Retrieved 2010-05-11.
{{cite web}}: Unknown parameter|month=ignored (help)
پیوند به بیرون ویرایش
| در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ هواپیماهای ایکس موجود است. |