سیزده‌بدر: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز +
به نسخهٔ 22770994 ویرایش UnitedPowers برگردانده شد: در بحث دلیل مناسبی آورده نشد. (توینکل)
برچسب: خنثی‌سازی
خط ۲۷:
 
== باورهای مردم ==
هیچ سندی وجود ندارد که مردمان نسل‌های پیشین از نحسی «سیزده» سخن گفته باشند. شاید در یکی دو سدهٔ اخیر، بهبه‌ دلیل اینکه عدد ۱۳ در برخی [[دین]]‌ها و فرهنگ‌ها بدشگون پنداشته می‌شود، در ایران نیز این توجیهِ بی‌پایه را به سیزده‌به‌در افزوده باشند.
.<ref name="parssea.org">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://parssea.org/?p=147 |عنوان =نوروز- سیزده بدر| ناشر =مجله دریای پارس |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۵ مارس ۲۰۱۶}}</ref>
 
== فلسفهٔ سیزده‌به‌در ==
به‌طوربه‌ طور کلی در میان [[جشن‌های ایرانی]] جشن «سیزده‌به‌در» کمی مبهم است، زیرا مبنا و اساس دیگر جشن‌ها را ندارد.<ref>برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ مبنای جشن‌های ایران باستان رجوع شود به ''زروان'' نوشتهٔ [[فریدون جنیدی]]</ref> در کتاب‌های تاریخی اشارهٔ مستقیمی به وجود چنین مراسمی نشده‌است، اما در منابع کهن اشاره‌هایی به «روز سیزدهم فروردین» هست.
 
گفته می‌شود ایرانیان باستان در آغاز [[سال نو]] پس از دوازده روز [[جشن|جشن‌گرفتن]] و شادی‌کردن که به یاد دوازده ماه سال است، روز سیزدهم [[نوروز]] را که روز فرخنده‌ای‌ست به باغ و صحرا می‌رفتند و شادی می‌کردند و درحقیقت با این ترتیب رسمی بودن دورهً [[نوروز]] را به پایان می‌رسانیدند.<ref name="عبدالعظیم رضایی، ص۴۸۳">عبدالعظیم رضایی، ص۴۸۳</ref>
خط ۵۱:
=== پیوند با مسیحیت ===
برخی از پژوهشگران بر این باورند که باور به نحس بودن عدد سیزده پیامدی است که از پیوند و همسایگی با جهان [[مسیحیت]] به زرتشتیان و پس از آنان به مسلمانان راه یافته‌است. بنیاد این باور این گونه است که [[یهودای اسخر یوطی]] یکی از [[حواریون|دوازده حواری]] [[مسیح]] نقشه کشید تا وی را به مخالفانش تسلیم کند و قرار بر این گذاشت که هنگامی که وارد محفل مسیح شود، او را ببوسد تا دشمنان او از این راه او را شناسایی کنند و بدین‌سان مسیح دستگیر شد. از آنجا که یهودای اسخر یوطی سیزدهمین فردی بود که به جرگه مسیح و یازده شاگرد دیگرش درآمده‌بود و با پیوستن نفر سیزدهم بود که مسیح گرفتار و محاکمه و مصلوب شد، عیسویان عدد سیزده را شوم و بدشگون می‌دانند.<ref>{{پک|کیوان|۱۳۴۹|ک=نوروز در کردستان|ص=۱۳۸}}</ref>
 
== ادعای ارتباط با پوریم ==
{{اصلی|پوریم|کتاب استر}}
گروهی مانند [[ناصر پورپیرار]] اعتقاد دارند که سیزده به در با جشن یهودی پوریم مرتبط است. این افراد اعتقاد دارند که جشن پوریم که بر اساس داستان آن ۷۵۰۰۰ نفر از ایرانیان در ۱۳ آدار توسط یهودیان کشته می‌شوند سرمنشاء سیزده به در شده‌است.
 
بنا به کتاب استر از کتب یهودیان، هامان وزیر خشایار شاه دیدگاه خوبی پیرامون یهودیان نداشته‌است. در همین حال، خشایار شاه همسر سابق خود [[وشتی]] را، که حاضر نشده بود در میهمانی بدستور شاه حاضر شود برکنار کرده و «استر» (زنی یهودی) را به همسری برگزیده بود. مردخای (عمو یا عموزاده استر) که نقش مهمی در تربیت استر داشته‌است، خبر افکارِ‌هامان را به استر می‌رساند. استر، هامان و خشایار شاه را به ۲ مهمانی جداگانه دعوت می‌کند، و در مهمانیِ دوم با خشایارشاه، هامان را طراح توطئهٔ قتل خود و یهودیان معرفی می‌کند، بدین‌سان‌هامان دار زده شده، و مردخایِ یهودی (عمو یا عموزادهٔ استر) به وزارت می‌رسد، و فرمانی برای خنثی کردن اقداماتِ‌هامان صادر شده و ۷۵ هزار ایرانی در روزهای مشخص ماه [[آذار]] کشته می‌شوند.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://hawzah.net/fa/Article/View/81061/?SearchText=سبک%20شعر%20نیما&LPhrase= | عنوان=مروری گذرا بر کتاب فرزندان استر | ناشر=فصلنامه 15 خرداد، شماره 5 | نویسنده=سلطانشاهی، علی رضا}}</ref>{{منبع بهتر}}
 
مخالفان این تئوری بر این باورند که براساس تقویم یهود واقعهٔ پوریم در ۱۳ اَدار سال ۳۴۰۵ عبری<ref>کتاب سِدِر هدوروت هقاصر صفحه 23</ref> معادل با ۲۵ فوریه ۳۵۵ [[قبل از میلاد]] و ۶ اسفند سال ۹۷۷ قبل از هجری شمسی، اتفاق افتاده که با تاریخ ۱۳ فروردین آنزمان بیش از یکماه اختلاف دارد. از این رو این افراد معتقدند پوریم تقریباً همیشه در زمستان اتفاق می‌افتد و اتفاق افتادن آن در اواسط فروردین غیرممکن است؛ ولیکن در مورد تاریخ دقیق پوریم اتفاق نظر وجود ندارد و بیشتر دانشمندان غربی زمان وقوع آن را در ماه مارس سال ۴۷۳ قبل از میلاد می‌دانند.<ref>Larkin, Katrina J. A. (1996). Ruth and Esther (Old Testament Guides). Sheffield, UK: Sheffield Academic Press. p. 71.</ref>
 
== تعطیلی ==
سطر ۷۹ ⟵ ۷۱:
== پیشینه ==
در کتاب‌های تاریخی پیش از [[قاجار]] اشارهٔ مستقیم و دقیقی به وجود چنین مراسمی نشده‌است اما [[مهرداد بهار]] در کتاب «از اسطوره تا تاریخ» خود اشاره‌ای کوتاه به جشن و پایکوبی مردم در اماکن عمومی و حتی بی‌روپوش و روبنده در خیابان آمدن زنان در دوران [[صفویان|صفوی]] می‌کند<ref>مهراد بهار، ص ۲۴۳</ref> که این موضوع نزدیک به آیین‌های [[سیزده به در]] می‌باشد.
[[File:Sabzeh, displayed during Nowruz.jpg|thumb|سبزه که ایام نوروز رویانده شده‌استشده است]]
 
=== دورهٔ قاجار ===
سطر ۱۵۲ ⟵ ۱۴۴:
[[رده:سیزده‌هراسی]]
[[رده:طبیعت‌گردی]]
[[رده:مطالب مرتبط با سیزده به در ایران]]
[[رده:واژه‌ها و عبارت‌های فارسی]]