استان ایلام: تفاوت میان نسخه‌ها

[نسخهٔ در حال انتظار][نسخهٔ در حال انتظار]
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
MMD.ro.ka (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
Meen.8090100 (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۲۱۴:
{{اقوام استان‌های ایران/ایلام}}
{{-}}.<ref name=":1">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=en|تاریخ=|وبگاه=ResearchGate|نشانی=https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00210862.2014.913423?journalCode=cist20|عنوان=On Language Distribution in Ilam Province,Iran|بازبینی=2018-08-13}}</ref> در ایلام عشایر کرد چنان با هم درآمیخته‌اند که شناسایی آنان به این صورت آسان نیست.<ref name="n5hq6">{{یادکرد وب | عنوان=ʿAŠĀYER (tribes in Iran) – Encyclopaedia Iranica | وبگاه=Encyclopædia Iranica | تاریخ=1987-12-15 | سال=1987 | پیوند=http://www.iranicaonline.org/articles/asayer-tribes | کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2017-08-05}}</ref>
از شگفتی‌های استان ایلام امروز بعنوان کم جمعیت ترین استان کشور، تنوع و همگرایی قومیت‌ها و زبان‌ها در کنار [[مردم کرد]] به نسبت جمعیت این استان است؛ بخش‌هایی از حوزه جنوب استان به زبان [[زبان لری|لری]] تکلم دارند، قسمت‌هایی از [[شهرستان مهران و دهلران]] به زبان عربی تکلم دارند؛ [[زبان لکیعربی|عربی]] نیز در شهرستان هلیلان و بخشی از شهرستان های دره‌شهر، آبدانان و دهلران رایجتکلم استدارند.
 
[[محمد امین زکی|محمد امین زکی‌بگ]] در کتاب ''زبدهٔ تاریخ کرد و کردستان'' می‌نویسد:
خط ۲۲۸:
* [[ایل ارکوازی]]
* [[ایل علیشروان]]
* [[ایل کردلی]](،ایلایل کُرد ،ایل پهله)
* [[ایل بیری]]
* [[میش خاص (ایل)|ایل میشخاص]]
* [[ایل شوهان]]<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|وبگاه=ویکی بین|نشانی=https://wikibin.ir/article/wp/%D8%A7%DB%8C%D9%84_%D8%B4%D9%88%D9%87%D8%A7%D9%86|عنوان=مقاله در مورد ایل شوهان با منابعی از دانشنامه ایرانیکا و لغت نامه دهخدا}}</ref> (مورد اختلاف نظر)
* [[ایل شوهان]] (مورد اختلاف نظر)
* [[ایل پنجستون]]
* [[ایل قجر]]
خط ۲۹۵:
اکثریت مردم استان ایلام [[مردم کرد|کرد]] هستند و به زبان [[زبان‌های کردی|کردی]] تکلم میکنند
[[اریک آنونبی]] استان ایلام را منطقه وسیعی از همگرایی زبان‌های [[زبان‌های کردی|کردی]] و اقلیتی [[زبان لری|لری]] و همچنین [[زبان عربی|عربی]] معرفی می‌کند.<ref name="LORILANGUAGE">{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = https://iranicaonline.org/articles/lori-language-ii |عنوان =LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori | ناشر =[[دانشنامه ایرانیکا]] |تاریخ =۱ ژانویه ۲۰۰۰ |تاریخ بازدید = ۱۰ مارس ۲۰۲۱}}</ref> آنونبی در [[دانشنامه ایرانیکا]] وضعیت مرزبندی گویش‌ها و زبان‌ها را در این استان پیچیده معرفی کرده و معتقد است هویت اقوام ساکن استان همیشه با وابستگی زبان مطابقت ندارد.<ref name="LORILANGUAGE"/> لازم به ذکر است حدود از ۹۰ درصد مردم ساکن استان ایلام را [[مردم کرد|کردها]] تشکیل میدهند.به ترتیب بیشترین زبان‌های رایج استان ایلام [[زبان‌های کردی|کردی]]، [[زبان لری|لری]] و [[زبان عربی|عربی]] میباشد. کسانی که به زبان [[زبان‌های کردی|کردی]] سخن می‌گویند در شهرستان‌های [[شهرستان ایلام|ایلام]] ،[[شهرستان ایوان|ایوان]] ،[[شهرستان چوار|چوار]]، [[شهرستان ملکشاهی|ملکشاهی]] ،[[شهرستان هلیلان|هلیلان]] ،[[مهران]]، [[شهرستان سیروان|سیروان]]، [[شهرستان چرداول|چرداول]] ،[[شهرستان دهلران|دهلران]] ،[[بدره]] ،[[شهرستان آبدانان|آبدانان]] و بخش‌هایی از [[شهرستان دره‌شهر|دره شهر]] زندگی می‌کنند. کسانی که در استان ایلام [[مردم لر|لر]] زبان هستند در بخش‌هایی از شهرستان‌های [[شهرستان دهلران|دهلران]]، [[شهرستان آبدانان|آبدانان]] و [[شهرستان دره‌شهر|دره شهر]] سکونت دارند. همچنین عده‌ایی کمی در [[شهرستان دهلران]] و در [[بخش موسیان]] و کل [[بخش دشت عباس]] به زبان [[زبان عربی|عربی]] صحبت می‌کنند که گروه اقلیت زبانی استان ایلام را تشکیل می‌دهند.<ref>علیرضایی، کرم،[http://anthropology.ir/node/12511 بونگ‌های مادرانه] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120222001200/http://anthropology.ir/node/12511 |date=22 فوریه 2012}}، تهران: پازینه، ۱۳۸۶.</ref>
 
واژه [[مردم فیلی|فیلی]] معروفیت بسیار ندارد. این را [[کردها در عراق|کردهای ساکن عراق]] به مناسبت سلطه والیان لرستان موسوم به [[فیلی]] بر ایلام، رواج داده‌اند و آن از مقوله مجاز خاص و عام است <ref>منبع: بنیاد ایرانشناسی شعبه ایلام</ref> علیرضا اسدی در کتاب خود چنین می‌آورد: «از مقایسهٔ واژگان ایرانی میانه (پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی) با واژگان [[زبان‌های کردی|کردی]] به این نتیجه می‌توان رسید که بسیاری از واژگان پهلوی اشکانی و ساسانی با این واژگان [[زبان‌های کردی|کردی]] هم ریشه‌اند. این هم آوایی در بسیاری از افعال، مفاهیم سیاسی، دینی، اجتماعی، مشاغل، اسامی خاص، اسامی عام و حتی اصطلاحات عامیانه دیده می‌شود».<ref>فرهنگ تطبیقی گویش کردی ایلامی با زبان ایرانی میانه (پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی) به انضمام تاریخ و زبان استان ایلام قبل از اسلام. علیرضا اسدی. ایلام: انتشارات جوهر حیات، ۱۳۹۰. ص۱۰۶.</ref>