'''سَبزِوار''' ({{تلفظ|Sabzevar.ogg}}) سومیندومین شهر بزرگوسیع [[استان خراسان| استان‌های خراسان]]،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=موافقت با پیوستن ۱۱۰ هکتار زمین به محدوده شهر سبزوار/ توافق با وزارت دفاع برای تامین زمین نهضت ملی مسکن در سبزوار|ناشر= ایرنا |نشانی= https://asrsabzevar.ir/?p=3094|تاریخ بازدید=۲۴ خرداد ۱۳۹۹}}</ref>، پایتخت حکومت [[سربداران]] به عنوان بزرگترین [[جنبش]] ظلم ستیزی و عدالتخواهی [[ایرانیان]] در برابر [[بیگانگان]]،<ref>پتروشفسکی، ای، پ، کشاورزی و مناسبات ارضی در ایران عهد مغول، ترجمه کریم کشاورز، مؤسسه مطالعاتی و تحقیقات اجتماعی، ۱۳۳۴</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=سبزوار؛ پایتخت حکومت سربداران و سرزمین گنجینه‌های شعر|نشانی=https://www.isna.ir/news/1402010300954/سبزوار-پایتخت-حکومت-سربداران-و-سرزمین-گنجینه-های-شعر|وبگاه=ایسنا|بازبینی=2023-07-06}}</ref> پایتخت [[نثر فارسی]]،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با لقب شهرهای ایران|نشانی=https://www.tabnak.ir/fa/news/919411/آشنایی-با-لقب-شهرهای-ایران|وبگاه=تابناک|بازبینی=2023-07-06}}</ref> پایتخت [[زیره سبز]]، جهان،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=۹۸ درصد زیره سبز کشور در سبزوار تولید می‌شود|نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/8231365/%DB%B9%DB%B8-%D8%AF%D8%B1%D8%B5%D8%AF-%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%B3%D8%A8%D8%B2-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF|وبگاه=باشگاه خبرنگاران جوان|بازبینی=2023-07-06}}</ref> قطب فرهنگی [[خراسان بزرگ]]،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آداب و رسوم نوروز در دارالمومنین سبزوار ریشه فرهنگی خراسان|نشانی=http://www.asrarnameh.com/lifestyle/1606|وبگاه=مجله اینترنتی اسرارنامه|بازبینی=2023-07-06}}</ref> یکی از نمادهای [[تاریخ ایران|تاریخ و علم ایران]]، <ref>[http://www.ettelaat.com/etiran سبزوار؛ نماد تاریخ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180903050138/http://www.ettelaat.com/etiran/ |date=۳ سپتامبر ۲۰۱۸}}/?p=35481</ref> شهر دیرینه‌های پایدار و دانشوران بیدار،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=با لقب شهرهای مختلف ایران آشنا شوید |نشانی=https://tabnakjavan.com/fa/news/8622/با-لقب-شهرهای-مختلف-ایران-آشنا-شوید|وبگاه=تابناک جوان|بازبینی=2023-07-06}}</ref> مهد [[تیم ملی هندبال ایران|هندبال ایران]]،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سبزوار مهد هندبال کشور است|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/1076398/سبزوار-مهد-هندبال-کشور-است|وبگاه=خبرگزاری مهر|بازبینی=2023-07-06}}</ref> از قطب‌های ممتازِ [[تجارت]] و [[اقتصاد]] در [[ایران]]،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=نگاهی به بازار سنتی سبزوار شهر دیرینه‌های پایدار قطب اقتصادی و تجاری خراسان و ایران|نشانی=http://asrarnameh.com/news/4064|وبگاه=اسرارنامه|بازبینی=2023-07-06}}</ref> یکی از پاک‌ترین و پراکسیژن‌ترین شهرهای [[ایران]]، <ref>{{یادکرد وب|عنوان=۵ شهر تمیز ایران که شما را شگفت زده می‌کند!|نشانی=https://click.ir/newsfeed/iran-cleanest-cities/|وبگاه=کلیک|بازبینی=2023-07-06}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=تمیزترین شهرهای ایران برای فرار از آلودگی این روزها!|نشانی=https://www.jabama.com/mag/air-pollution-iran|وبگاه=جاباما|بازبینی=2023-07-06}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=سبزوار شهر پاک ایرانی|نشانی=https://www.asrarnameh.com/news/4625|وبگاه=مجله اینترنتی اسرارنامه|بازبینی=2023-07-06|archive-date=۲۴ ژوئیه ۲۰۲۳|archive-url=https://web.archive.org/web/20230724141054/https://www.asrarnameh.com/news/4625|url-status=dead}}</ref> از شهرهای [[راه ابریشم]]،<ref>{{یادکرد وب|عنوان= شهرهای ایران سهم قابل توجه ای در مسیر جاده ابریشم دارند|نشانی=https://diyarmirza.ir/1396/02/شهرهای-ایران-سهم-قابل-توجه-ای-در-مسیر-جا/|وبگاه= دیار میرزا|بازبینی=2023-07-06}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =امین | نام = سیدعلینقی| پیوند نویسنده = سید علینقی امین| عنوان = [[تاریخ سبزوار]]| کوشش = [[سید حسن امین|پروفسور سید حسن امین]]| سال = ۱۳۸۲| ناشر = دائرةالمعارف ایران‌شناسی| مکان = تهران| زبان = فارسی| شابک = ۹۶۴-۹۳۹۶۷-۵-۶| صفحه =چهل و یک}}</ref> مهم‌ترین شهر ارتباطی [[شرق ایران]] (۵ راه اصلی)،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سبزوار کانون ارتباطی و مواصلاتی شرق ایران|نشانی=https://www.asrarnameh.com/news/242|وبگاه=مجله اینترنتی اسرارنامه|بازبینی=2023-07-06|archive-date=۱۶ ژوئیه ۲۰۲۳|archive-url=https://web.archive.org/web/20230716110520/https://www.asrarnameh.com/news/242|url-status=dead}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=سبزوار کانون ارتباطی و مواصلاتی شرق ایران |نشانی=http://synopticclimate.ir/post/458|وبگاه=اقلیم‌شناسی سینوپتیک|بازبینی=2023-07-06}}</ref> مرکز [[شهرستان سبزوار]] و بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر غرب [[استان خراسان]] می باشد. سبزوار با نام‌های [[باستانی]] و [[تاریخی]] ساسویه،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=ساسویه در لغت نامه دهخدا|نشانی=https://vajehyab.com/dehkhoda/ساسویه/news/15986|وبگاه=واژه یاب|بازبینی=2023-07-06}}{{پیوند مرده}}</ref> ساسان‌آباد،<ref>{{یادکرد وب|عنوان= ساسان آباد در لغت نامه دهخدا|نشانی=https://vajehyab.com/dehkhoda/ساسان-آباد?q=ساسان%20آباد|وبگاه=واژه یاب|بازبینی=2023-07-06}}</ref> و [[بیهق]]<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =امین | نام = سیدعلینقی| پیوند نویسنده = سید علینقی امین| عنوان = [[تاریخ سبزوار]]| کوشش = [[سید حسن امین|پروفسور سید حسن امین]]| سال = ۱۳۸۲| ناشر = دائرةالمعارف ایران‌شناسی| مکان = تهران| زبان = فارسی| شابک = ۹۶۴-۹۳۹۶۷-۵-۶| صفحه =چهل و یک}}</ref> از مهم‌ترین مراکز [[جمعیت|جمعیتی]]، [[دانشگاهی]]، [[فرهنگی]]، [[تجاری]]، [[فهرست جاده‌های ایران|ارتباطی]]، [[اسلامی]] و [[تاریخی]]، [[شرق ایران]] محسوب می‌گردد.<ref>[http://www.ettelaat.com/etiran سبزوار؛ نماد تاریخ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180903050138/http://www.ettelaat.com/etiran/ |date=۳ سپتامبر ۲۰۱۸}}/?p=35481</ref> مراکز علمی و دانشگاهی و همچنین حوزه‌های علمیهٔ این شهر از قدمتی دیرینه برخوردارند. [[مدرسه فخریه]] به عنوان قدیمی‌ترین مدرسه [[ایران]] در این شهر واقع شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=فخریه سبزوار قدیمی‌ترین مدرسه ایران با پیشینه 1100 ساله در شهر دیرینه‌های پایدار|نشانی=https://asrarnameh.com/news/3410|وبگاه=مجله اینترنتی اسرارنامه|بازبینی=2023-07-06|archive-date=۲۵ ژوئیه ۲۰۲۳|archive-url=https://web.archive.org/web/20230725055103/https://asrarnameh.com/news/3410|url-status=dead}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان= مدرسه فخری، قدیمی‌ترین مدرسه ایران|نشانی=https://iraninform.com/بایگانی/7623|وبگاه=iraninform|بازبینی=2023-07-06}}</ref> [[دانشگاه علوم پزشکی سبزوار]]، [[دانشگاه حکیم سبزواری]] و [[دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار|دانشگاه آزاد اسلامی]] دانشگاه‌های مهم این شهر می‌باشند. هم‌اکنون ۱۴ دانشگاه و مؤسسهٔ آموزش عالی بزرگ در این شهر مشغول به کار می‌باشند. پس از [[حمله مغول به سلطنت خوارزمشاه|حملهٔ مغول به سلطنت خوارزمشاه]]، حکومت [[سربداران]] توسط شیخ حسن جوری نیشابوری ایجاد گردید که رهبری سیاسی و نظامی آنها را [[عبدالرزاق باشتینی]] و رهبری مذهبی و معنوی‌شان را [[شیخ خلیفه مازندرانی|شیخ خلیفهٔ مازندرانی]] بر عهده داشت. مدتی بر قسمت‌هایی از [[ایران]] حکومت کرد و مرکز این حکومت سبزوار بود. حکومت [[سربداران]] اولین حکومت با گرایش شیعهٔ دوازده‌امامی در [[ایران]] بود.
