ویکی‌پدیا:ناوبری پایه
 | این صفحه یک راهنمای چگونه انجام دادن است. که یک کار یا فرایند را در ویکی‌پدیای فارسی شرح می‌دهد. این صفحه یکی از سیاست‌ها یا رهنمودهای ویکی‌پدیا نیست، زیرا هنوز توسط اجتماع مورد بررسی و تأیید قرار نگرفته است. |
| پرسش‌های رایج خوانندگان |
|---|
 |
ناوبری پایه در ویکی‌پدیا ویرایش
مقالات در ویکی‌پدیا به هم دیگر پیوند شده‌اند. وقتی شما متنی را به این صورت می‌بینید، به این معنی است که با کلیک کردن روی آن بخش از متن، شما به یک مقاله دیگر در ویکی‌پدیا هدایت خواهید شد. معمولاً این پیوندها به این منظور ایجاد می‌شوند که یک مقاله به جای آن که هر کلمه یا عبارت را به طور مفصل بشکافد، به مقالهٔ دیگری که به طور ویژه در آن باره است پیوند می‌دهد. به این ترتیب شما همیشه فقط یک کلیک با دانستن جزئیات آن موضوع فاصله دارید.
غیر از پیوندهایی که در لابه‌لای متن مقالات می‌بینید، معمولاً مقالات ویکی‌پدیا پیوندهای دیگری را نیز شامل می‌شوند. در پایان مقالات ویکی‌پدیا، معمولاً پیوندهایی به مقالات دیگری دیده می‌شود که با موضوع اول ارتباط دارند. همچنین در انتهای خیلی از مقالات پیوندهایی به سایت‌های دیگر (خارج از ویکی) داده می‌شود که به عنوان منبع متن مقاله مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در پایین مقالات نیز پیوندهایی دربارهٔ «رده‌هایی» که مقاله به آن تعلق دارد می‌بینید.
شما هم می‌توانید پیوندهای مرتبط را به مقاله اضافه کنید، و به این ترتیب به رشد دانشنامه کمک کنید.
صفحه اصلی ویرایش
در صفحه اصلی ویکی‌پدیا معمولاً پیوندهایی به رده‌ها، ورودی‌ها، و خلاصه‌ای از یک یا چند مقاله را می‌بینید. رده‌ها روشی برای طبقه‌بندی و ساختارمند کردن دانش موجود در مقالات ویکی‌پدیا هستند. ورودی‌ها، درست مانند صفحهٔ اصلی، خلاصه‌ای از مقالات مرتبط به هم را ارائه می‌کنند؛ بنا بر این می‌توانید انتظار داشته باشید که در ورودی پزشکی، خلاصه‌ای از مقالات جدید یا کامل‌شدهٔ مربوط به پزشکی را ببینید، و از همان طریق به اصل مطالب دسترسی پیدا کنید.
نمایه‌ها ویرایش
ویکی‌پدیا مجموعه‌ای از مقالات بیشماری در زمینه‌های مختلف نظیر سیاست، اقتصاد، علوم، ادیان، ورزش و غیره را شامل می‌شود. برای این که شما بتوانید جواب سوالات خود را از میان این حجم عظیم دانش پیدا کنید، فهرست‌ها و نمایه‌هایی در ویکی ایجاد شده‌اند. به عنوان مثال فهرست مقالات راهنمای ویکی‌پدیا شما را در دسترسی به راهنمایی‌ها لازم در مورد ویکی‌پدیا یاری می‌رساند.
رده‌ها ویرایش
همان‌طور که پیش‌تر یاد آور شدیم، هر مقاله در یک یا چند ردهٔ اصلی طبقه‌بندی می‌شود که به صورت پیوندهایی در پایین مقاله مشخص می‌شود. با کلیک روی این پیوندها می‌توانید مقالات دیگری که در آن رده قرار دارند را پیدا کنید، و به این ترتیب مقالات مختلفی که به هم مرتبط هستند را بخوانید. به علاوه هر رده در یک ساختار درختی قرار دارد، یعنی ممکن است خودش زیر رده‌هایی داشته باشد، یا خودش شاخه‌ای از ردهٔ بزرگتری باشد. با این حساب می‌توانید به گستره‌های دیگری از دانش نیز به سادگی دست پیدا کنید. در واقع شما می‌توانید این کار را همین الآن شروع کنید! روی یکی از پیوندهای زیر کلیک کنید تا مقالات آن رده را ببینید:
سایر ابزارهای ناوبری ویرایش
نوار کناری ویرایش
در سمت راست همهٔ صفحات ویکی یک نوار کناری (Sidebar) وجود دارد که در بالای آن کلمهٔ «گشتن» به چشم می‌خورد. پیوندهای اصلی به چند صفحهٔ مهم در ویکی را در این قسمت بیابید و از آن‌ها برای گشتن در ویکی استفاده کنید. این پیوندها به شرح زیر هستند:
- صفحهٔ اصلی - شما را به صفحهٔ اصلی ویکی‌پدیای فارسی می‌برد.
- ورودی کاربران - این صفحه یک ورودی است که در آن خلاصه از مقالات اخیر ویکی‌پدیا، نکتهٔ روز، و موارد مشابه را می‌خوانید.
- وقایع کنونی - شما را از تازه‌ترین اخبار و اتفاقات مطلع می‌سازد.
- واپسین دگرگونی ها - فهرست آخرین تغییراتی که توسط کاربران در مقالات ویکی‌پدیا ایجاد شده است را نشان می‌دهد.
- صفحهٔ تصادفی - یک مقاله را به طور تصادفی انتخاب می‌کند و به شما نشان می‌دهد.
- راهنما - شما را به صفحهٔ اصلی راهنمای ویکی‌پدیا هدایت می‌کند.
- کمک مالی - این صفحه به شما راهنمایی می‌کند که چه طور می‌توانید به حمایت مالی از ویکی‌پدیا (ولو به مبلغی اندک) به رشد و بقای این دانشنامهٔ آزاد یاری رسانید.
جعبه ابزار ویرایش
در سمت راست همهٔ صفحات ویکی، پایین تر از بخش جستجو، یک جعبهٔ ابزار می‌بینید که حاوی لینک‌هایی به شرح زیر است:
- پیوندهای به این صفحه - فهرستی از مقالاتی را نشان می‌دهد که به مقالهٔ فعلی ارجاع می‌کنند.
- تغییرات مرتبط - فهرستی از تغییرات اخیر که به مقاله فعلی مربوط هستند نشان می‌دهد.
- بارگذاری پرونده - شما را به صفحه‌ای هدایت می‌کند که از طریق آن می‌توانید در ویکی پرونده‌ای (نظیر یک تصویر یا یک پروندهٔ صوتی) بارگذاری کنید.
- صفحات ویژه - شما را به فهرستی از چندین پیوند هدایت می‌کند که هر کدام رابط شما به یک صفحهٔ ویژه در ویکی‌پدیا هستند. نمونه‌های از صفحات ویژه عبارتند از صفحهٔ فهرست کاربران، صفحهٔ تغییرات اخیر و صفحهٔ ترجیحات شما.
سربرگ‌های بالای صفحات ویرایش
در بالای صفحات ویکی‌پدیا تعدادی سربرگ به نمایش در می‌آید که هر کدام متنی کوتاه در خود جای می‌دهد. در بالای همین صفحه که مشغول خواندنش هستید، متن این زبانه‌ها به ترتیب «صفحهٔ پروژه»، «بحث»، «این صفحه را ویرایش کنید»، «تاریخچه» و غیره است. هر مقاله یک صفحه در ویکی را به خود اختصاص می‌دهد. به علاوه برای هر مقاله یک صفحهٔ بحث هم به طور خود به خود ایجاد می‌شود، تا کاربران اختلاف نظرهای خود راجع به متن مقاله را در آن حل و فصل کنند، یا پیشنهاد تغییرات اساسی در متن را در آنجا مطرح کنند و به مشورت بپردازند. آخرین سربرگ در بالای صفحات یکی از عناوین «پیگیری» یا «توقف پیگیری» را دارد. اگر مقاله‌ای را قبلاً به فهرست پی‌گیری‌های خود اضافه کرده‌باشید، با کمک گزینهٔ «توقف پیگیری» می‌توانید آن را از این فهرست خارج کنید. گزینهٔ «پیگیری» هم به شما این امکان را می‌دهد که مقاله‌ای را به فهرست تعقیبات خود اضافه کنید، تا اگر کاربر دیگری تغییری در آن ایجاد کرد، از طریق صفحهٔ «فهرست پی‌گیری‌های من» مطلع شوید. (توجه داشته باشید، که تنها اگر در ویکی‌پدیا حساب کاربری ایجاد کرده باشید، و وارد حساب کاربری‌تان شده باشید، گزینهٔ پیگیری و سیستم فهرست پی‌گیری‌ها فعال خواهند شد.)
گاهی به‌جای گزینهٔ «این صفحه را ویرایش کنید» سربرگ دیگری با نام «نمایش مبدأ» دیده می‌شود. در این حالت شما اجازه ویرایش کردن آن صفحه را ندارید. معمولاً مقالاتی که ویرایش کردنشان باعث اختلال در ویکی‌پدیا می‌شود، یا مقالاتی که به دفعات توسط افراد خرابکار ویرایش شده‌اند، توسط مدیران ویکی‌پدیا قفل می‌شوند تا از خرابکاری‌های بعدی جلوگیری شود.
امکانات کاربری ویرایش
تقریباً تمام کاربران دائم یا حرفه‌ای ویکی‌پدیا برای خودشان یک حساب کاربری ایجاد می‌کنند تا با کمک آن از خدمات بیشتری در ویکی‌پدیا بهره‌مند گردند.
شما نیز می‌توانید فقط با انتخاب نام و کلمه عبور مناسب، یک حساب کاربری در ویکی‌پدیا برای خود ایجاد کنید. پس از وارد شدن به ویکی‌پدیا با حساب کاربری خودتان، در بالای صفحهٔ گزینه‌های جدیدی می‌بینید شامل «مشارکت‌های من»، «فهرست پی‌گیری‌های من» و «ترجیحات من». از طریق این پیوندها می‌توانید گزارشی از عملکرد خودتان در ویکی‌پدیا را ببینید، فهرستی از مقالاتی را که دنبال می‌کنید مشاهده کنید، یا تنظیمات شخصی دلخواه خود را در ویکی‌پدیا اعمال کنید، تا ویکی به شیوهٔ دلخواه شما به نمایش در آید.