ویکی‌پدیا:نشانی‌های وب عریان

آدرس وب عریان، به آدرس وب گفته می‌شود که برای ارجاع‌دهی در داخل یک مقاله استفاده می‌شود اما هیچ اطلاعاتی در مورد صفحهٔ پیوندشده به همراه ندارد. به عبارتی دیگر این‌ها آدرس‌های وبی هستند که از نوار آدرس مرورگر کپی و در مقاله پست شده‌اند که ممکن است بین تگ‌های <ref> قرار گرفته باشند یا به سادگی در بخش «پیوند به بیرون» آمده باشند (بدون آنکه عنوان، نویسنده، تاریخ یا هیچ اطلاعات دیگری برای یادکرد کتاب‌‏نگاشتی فراهم آورند).

توجه بدارید که شیوه‌های یادکرد، مانند شیوه ام‌ال‌ای، از استناد (به انگلیسی: bibliographic citation) کامل استفاده می‌کنند که ممکن است در متن خود نشانی وب صفحه‌های وب را نیز در کنار اطلاعات دیگرشان—مانند نویسنده، تاریخ و عنوان ناشر—نمایش دهند. این نشانی‌ها، نشانی وب عریان به شمار نمی‌آیند.

مشکل نشانی‌های وب عریان چیست؟

نشانی‌های وب عریان در معرض پیوند مرده هستند. نشانی‌های وب زیر نمونه‌هایی از پیوندهای پوسیده هستند:

• http://support.nikontech.com/app/answers/detail/a_id/14083
• [۱]

اگر وب‌گاه‌ها ساختار خود را تغییر دهند، که الزامی به حفظ آن نیز ندارند، پیوندهای بالا از کار خواهند افتاد.

به طور مشابه همهٔ نشانی‌های وب زیر که متعلق به اینترنشنال هرالد تریبیون بوده‌اند، هم‌اکنون پوسیده‌اند زیرا نیویورک تایمز ساختار وب‌گاه IHT را تغییر داده است:

• http://www.iht.com/articles/ap/2007/02/01/europe/EU-GEN-Denmark-Obit-Wegner.php
• http://www.iht.com/articles/2008/07/10/africa/eu.php
• http://www.iht.com/articles/ap/2008/07/13/europe/EU-Britain-Zimbabwe.php

در مقابل، یک یادکرد کامل، شامل اطلاعاتی مانند نویسنده، عنوان، ناشر و تاریخ می‌شود، بنابراین اگر نشانی وب‌گاه تغییر کند، با استفاده از اطلاعات دیگر می‌توان منبع را یافت. برای نمونه اگر اطلاعات کامل کتاب‌نگاشتی در یادکردهای بالا وجود می‌داشت، می‌توانستیم از آن اطلاعات برای یافتن منبع در خدماتی مانند های‌بیم ریسرچ و LexisNexis استفاده کنیم.

مشکل دوم نشانی‌های وب عریان این است که جز در حالتی که از متن قابل خواندن در آن‌ها استفاده شده باشد، زشت هستند و بر زیبایی صفحه‌ها تأثیرگذارند. برای نمونه نشانی وب زیر را در نظر بگیرید:

• http://support.nikontech.com/cgi-bin/nikonusa.cfg/php/enduser/std_adp.php?p_faqid=14083&p_created=1159553141&p_sid=PMjnxbji&p_accessibility=0&p_lva=&p_sp=cF9zcmNoPSZwX3NvcnRfYnk9JnBfZ3JpZHNvcnQ9JnBfcm93X2NudD03JnBfcHJvZHM9MTksMTQ3JnBfY2F0cz0xODYmcF9wdj0yLjE0NyZwX2N2PTEuMTg2JnBfc2VhcmNoX3R5cGU9YW5zd2Vycy5zZWFyY2hfbmwmcF9wYWdlPTE*&p_li=&p_topview=1

مشکل نمای زشت نشانی وب را می‌توان با استفاده از شکل [نشانی_وب متن_نمایش] اصلاح کرد (متن نمایش‌داده‌شده با یک فاصله از نشانی وب جدا می‌شود).

• به‌روزرسانی ۲٫۰٫۰ ثابت‏‌افزار D2X - ویندوز

همچنین یادکردهای کامل اطلاعاتی فراهم می‌آورند که در بیشتر موارد خواننده را از مراجعهٔ مستقیم به صفحه‌های وب بی‌نیاز می‌کنند، بنابراین با استفاده از یادکردهای کامل می‌توان در وقت تعداد زیادی از خوانندگان صرفه‌جویی کرد.

کمک به پیش‌گیری از پوسیدگی پیوندها در آینده

مهمترین گام این است که از نشانی‌های وب عریان استفاده نشود و همواره از یادکردهای کامل شامل عنوان، نشانی وب، ناشر و… بهره گرفته شود.

اگر مقاله‌ای دیدید که در آن نشانی‌های وب عریان زیادی وجود داشت، آن را با {{نشانی‌های وب عریان}} برچسب بزنید. یا بهتر اینکه خودتان نشانی‌ها را به یادکردهای کامل تبدیل کنید. برای اینکار ابزارهایی نیز طراحی شده است.

از آغاز کار ویکی‌پدیا که هنوز مشکل پوسیدگی پیوندها به خوبی شناخته نشده بود، تا امروز به دست کاربران تازه‌کار، مشکل استفاده از پیوندهای عریان وجود داشته است. تبدیل این نشانی‌ها به یادکردهای کامل یکی از راه‌های کمک به ویکی‌پدیاست. اگر کاربری را دیدید که عادت به استفاده از نشانی‌های وب عریان دارد، در صفحهٔ بحثشان پیام بگذارید و ضمن تشکر از آن‌ها به سبب افزودن پیوندها، از آن‌ها بخواهید با مطالعهٔ ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع، از روش‌های یادکرد درون‌خطی کامل‌تری استفاده کنند.

جستارهای وابسته

• ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع
• en:WP:REFILL و en:WP:REFLINKS: فعلاً فارسی را پوشش نمی‌دهند.