ویکی‌پدیا:نوشتار پیشنهادی/۲۰۲۳/۴۸
کَرتیر یا کَردیر (زبان پارسی میانه: 𐭪𐭫𐭲𐭩𐭫) موبد بلندپایهٔ زردشتی در دوران ساسانی بود که در زمان پادشاهی هفت شاهنشاه ساسانی به ترتیب اردشیر بابکان، شاپور یکم، هرمز یکم، بهرام یکم، بهرام دوم، بهرام سوم و نرسه می‌زیست. اقدامات کرتیر در زمینهٔ ارتقاء جایگاه سنت مزدیسنایی و سرکوب اقلیت‌های دینی دیگر، از جمله یهودیان، مسیحیان، بوداییان و مانویان پراهمیت پنداشته می‌شود. نام کرتیر در سنگ‌نوشته‌ها به صورت‌های مختلفی هجی شده‌است. لقب او در دوره‌های مختلف نیز تغییر کرده و به مرور زمان قدرت و اختیارش بیشتر شده. وی در در دورهٔ شاپور یکم، کرتیر هیربد؛ در دورهٔ هرمزد یکم، کرتیر موبدِ هرمزد، به نام هرمزد بغ؛ در دورهٔ بهرام یکم، کرتیر موبدِ هرمزد؛ و در دورهٔ بهرام دوم: کرتیر موبد نیک‌بختِ بهرام و هرمزد ملقب شده‌بود. کرتیر از خود چهار سنگ‌نوشته برجای گذاشت و تصویر او در سنگ‌نگاره‌های متعددی بازنمایی شده‌است و این امر، او را به تنها ناپادشاهی در دورهٔ ساسانی تبدیل می‌کند که از خود سنگ‌نگاره برجای گذاشته‌است. با وجود چنین قدرت و اختیاراتی، در هیچ متن مکتوبی از زندگی و کارهای او یاد نشده و اهمیت کارهای او را تنها براساس سنگ‌نوشته‌هایش می‌توانیم بسنجیم. چهار سنگ‌نوشتهٔ او عبارتند از نقش رجب، نقش رستم، سرمشهد و کعبهٔ زردشت. سنگ‌نوشته‌های کرتیر قدیمی‌ترین شواهد مکتوب بومی دربارهٔ اصول اساسی مزدیسنا از زمان سنگ‌نوشته‌های هخامنشی هستند و ششصد سال با ادبیات مکتوب پهلوی فاصلهٔ زمانی دارند؛ بنابراین، این سنگ‌نوشته‌ها برای مطالعهٔ سنت مزدیسنایی اوایل دورهٔ ساسانی حائز اهمیت بسیارند.