پانچ کوشا (انگلیسی: Panchakoshasآتمان در عالم صغیر به شکل تعینات جسمانی تجلی می‌کند.

آتمان ویرایش

برهمن نامتناهی، بر اثر توهم، نسبیت می‌یابد و به چهار مرتبهٔ وجود تنزل می‌کند:

  1. عالم بیداری.
  2. عالم رؤیا و مثال.
  3. عالم خواب عمیق.
  4. مقام بی مقامی، خود آتمان که هرگز ظاهر نمی‌شود.

این تعینات در عالم صغیر به صورت تعینات پنج گانهٔ پانچ کوشا (Panch-kosa) یعنی قشر طعام، قشر نفس، قشر ذهن و قشر عقل و غیره جلوه می‌کنند. این تعینات حجاب و پرده ای ایجاد می‌کند و مانع آن می‌شود که ما نور باطن خویش را ببینیم.

تخیل ویرایش

تخیل جهانی و عینی «مایا» و تخیل ذهنی و شخصی «اویدا» (avidya) است. نادانی، عجز و ناتوانی ما برای تشخیص و تفکیک (viveka) واقعیت از غیر واقعیت است.

«مایا» که قوهٔ متخیله است، آفرینش را بر اثر یک سلسه «برنهادن» غیر واقعیت به واقعیت ایجاد می‌کند.

مایع نجومی ویرایش

در رسالات یوگا، جسمی را که از مایع نجومی (Astral Fluid) شکل گرفته‌است، پرانامایا کوشا (Prānamaya kosha) نام می‌نهند، و جسم فیزیکی را اننامایا کوشا (Annamaya kosha) می‌خوانند، که به ترتیب به معنای پوشش‌های تشکیل شده از پرانا و خوراک می‌باشند. پوشش، یا جلد سومی، که دارای قدرت‌های روانی است، روحی یا مانومایا کوشا (Manamaya kosha) نام دارد.

پرانا ویرایش

پرانا به عنوان اولین اصل خلقت، (ماهات) است که در همه چیز ساری است، و به‌طور فردی، پرانامایاکوشا (Pranamayakosha) را درست می‌کند، مایع نجومی؛ پرانامایاکوشا (Pranamaykosha)، اننامایاکوشا (Annanamaykosha)، و مانومایاکوشا (Manomayakosha) را به هم مرتبط می‌کند.[۱][۲]

پیوند به بیرون ویرایش

منابع ویرایش

  1. D E V A T M A S H A K T I سوامی ویشنو تیرثا ماهاراج، ترجمه، حسین مریدی
  2. ادیان و مکتبهای فلسفی هند جلد دوم، تألیف داریوش شایگان