پاپی
پاپی بر گرفته [۱] نام یکی از ایلات لر است.[۲][۳][۴][۵][۶] سکونتگاه این ایل در جنوب لرستان و شمال خوزستان است.[۷][۸] پراکندگی جمعیتی پاپی‌ها به گونه‌ای است که در جنوب استان لرستان و بخش‌هایی از شمال خوزستان و گروهی در بویر احمد ساکن هستند.[۱][۱][۶]
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
|---|---|
 ایران: ساکن در استان لرستان، شمال استان خوزستان، الوار گرمسیری، بخش هایی از استان ایلام | |
| زبان‌ها | |
| لری بالاگریوه‌ای | |
| دین | |
| اسلام شیعه | |
نام ویرایش
در باب نام این طایفه نظریات متفاتی وجود دارد که مقبول ترین آن ها تلفظ واژه پدر پیر و دانا، ریش سپید و جد بزرگ است، «پا پیر» که از مخفف واژه پاپا به معنای پدر بزرگ و پیر تشکیل شده است که امروزه به صورت پاپی تلفظ می شود.
زبان و گویش ویرایش
زبان مردم ایل پاپی، لری بالاگریوه ای و لهجه مختص به ایل پاپی می باشد؛ که از خانواده زبان های ایرانی جنوب غربی و زیر شاخه ای از زبان لری شمالی است که قرابت و نزدیکی بسیاری به زبان فارسی دارد، زبان لری بالاگریوه ای گویش اصیلی از لری و شبیه به گویش هخامنشیان است و بسیاری از کلمات و واژه‌هایی که در این گویش به کار برده می‌شود، ریشه در زبان هخامنشی دارد. [۹]
سکونتگاه ویرایش
سکونتگاه اصلی ایل، بخش پاپی در جنوب لرستان و همچنین شمال خوزستان است. از دیگر سکونتگاه‌های ایل پاپی می‌توان به بخش الوار گرمسیری در شهرستان اندیمشک و شهرستان دزفول در استان خوزستان، شهرستان دهلران در استان ایلام و شهرستانهای خرم‌آباد، دورود، ازنا، الیگودرز، بروجرد و پلدختر در استان لرستان اشاره کرد.[۱۰][۱۱]
اعتقادات و مذهب ویرایش
تمام مردمان این ایل مسلمان و شیعه مذهب هستند و اعتقادات ویژه ای نسبت امامزاده شاهزاده احمد از ذریه امام هفتم شیعیان دارند که بقعه متبرکه این امامزاده در بخش الوار گرمسیری شهرستان اندیمشک قرار دارد.
طایفه‌ها ویرایش
جمعیت ایل پاپی به ۳۵ طایفه و تیره تقسیم میگردد. ایل پاپی یکی از بزرگترین ایلات غرب کشور می‌باشد . طوایف زیر بخش کوچک و اعظم این ایل را شامل می‌شوند . البته بنظر می‌رسد تعداد اعظمی از این افراد اکنون مهاجرت کرده و ساکن استانهای دیگری باشند .
-طوایف و تیره های مراد شامل:
- تیره نصیری
- هادی
- تیره مهدی خان
- محمدناصر یا مناصر
- مراد
- مالزیری
- یعقوب وند یا یاقوند
- خورشیدوند
- بَگری
- کله ای
- درویش وند
- صاد
- سیرمی
- لیریایی
- گراوند
- کشوری
- لونی
- موزونی
- نخود
- مدهنی
- بک‌بک
- شیخ
- خادم یا خِدِمه
- سادات
- دوزِقی
- کُرناسی
- کاراسی
- گِیمدی وند
- سعدی وند
- تووه ای
- بهلول (بَل هیل)
- کُرنوکر
- بلوچی
- صادقی
- باولنگی
- جعفری
- آهنگر
- حیدری
- تیره های مهاجر به ایل پاپی شامل:
جمعیت ویرایش
بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۸ ایل پاپی با ۸۳۰۰ خانوار[۱۲] دومین ایل عشایری پرجمعیت استان لرستان است.[۱۳][۱۴][۱۵] بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت از ایل که در بخش پاپی در سال ۱۳۸۵ سکونت داشته اند برابر با ۱۷۱۱۱ نفر بوده‌است که از این میان ۸۸۲۷ نفر مرد و بقیه زن بوده‌اند. بخش پاپی امروزه بیش از ۵۵ هزار نفر از طوایف ایل پاپی در آن سکونت دارد، اما بنا بر آمار برآورد می شود جمعیت ایل در تمامی استان های کشور تقریباً نزدیک به یک میلیون نفر باشد. طبق سرشماری عشایری ایران در سال ۱۳۶۶ جمعیت چادرنشینان پاپی بالغ بر ۱۲۱۶۶ خانوار برآورد شده‌است.[۱۶]
پانویس ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ سگوند، اردشیر (۱۳۷۸). نگاهی ژرف‌تر به ایل پاپی. کیهان فرهنگی. ص. ۵۸ تا ۶۱. دریافت‌شده در ۱۳ خرداد ۱۳۹۲.
- ↑ http://ashayer.ir/index.aspx?pageid=160&p=1
- ↑ http://qjik.atu.ac.ir/article_5310_e6445db315952806572c2482fb96cb60.pdf
- ↑ «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۰ آوریل ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «پاپی». دانشنامه جهان اسلام. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۹.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ http://ensani.ir/file/download/article/20130723105253-9832-136.pdf
- ↑ «پاپی». لغتنامه دهخدا. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳ ژوئن ۲۰۱۳.
- ↑ vista. «ایل پاپی». ویستا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۱۰.
- ↑ «تبار هخامنش دیار بالاگریوه به روایت مرادحسین پاپی به چاپ سوم رسید | خبرگزاری فارس». دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۲۴.
- ↑ رخشا، معصومه (۱۳۷۸). آیین سوگ و مویه در ایل پاپی. کیهان فرهنگی. ص. ۲۶ تا ۳۱. دریافت‌شده در ۱۳ خرداد ۱۳۹۲.
- ↑ معصومه ابراهیمی. «پاپی (ایل)». دانشنامه ایران زمین. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۱۰.
- ↑ https://www.amar.org.ir/Portals/0/Files/files_eshayer/lorestan.pdf
- ↑ http://www.ijf-isaforestry.ir/article_10897_59136d5f272ebb73c926a55e1f874cb8.pdf
- ↑ http://jwc.iauahvaz.ac.ir/article_532100_57cb97072580b3511e945b656aaaa037.pdf
- ↑ بازگیر, احمد; عواطفی همت, محمد (2017-05-22). "دانش بومی زنان ایل پاپیِ شهرستان خرم‌آباد". نشریه علمی زن و فرهنگ. 9 (31): 75–89. ISSN 2008-8426.
- ↑ پاپی، مرادحسین. شناخت ایل پاپی. قم
منابع ویرایش
- امان‌الهی بهاروند، سکندر (۱۳۹۳). قوم لر. تهران: نشر آگه. شابک ۹۶۴-۳۲۹-۱۳۵-۹.