پراکندگی سرعت
پراکندگی سرعت یا واریانس سرعت (انگلیسی: Velocity dispersion) در اخترشناسی، اشاره به تغییرپذیری آماری اندازه‌های سرعت‌ها حول اجرام خوشه‌ای مانند خوشه‌های باز، خوشه‌های کروی، کهکشان‌ها، خوشه‌های کهکشانی و ابرخوشه‌ها است. میانگین پراکندگی سرعت (σ) «سیگما» را با اندازه‌گیری سرعت‌های شعاعی اعضای گروه از طریق طیف‌سنجی نجومی، می‌توان به عنوان پراکندگی سرعت آن گروه تخمین زد و برای استخراج جرم گروه از قضیه ویریال استفاده کرد.[۱] سرعت شعاعی با اندازه‌گیری پهنای دوپلر خطوط طیفی مجموعه‌ای از اشیاء به‌دست می‌آید. هرچه سرعت شعاعی بیشتر باشد، پراکندگی آنها با دقت بیشتری شناخته می‌شود. پراکندگی سرعت مرکزی σ از نواحی داخلی یک جسم گسترده مانند یک کهکشان یا خوشه اشاره دارد.
رابطه بین پراکندگی سرعت و ماده (یا تشعشعات الکترومغناطیسی مشاهده شده ساطع شده از این ماده) در نجوم بر اساس جسم (های) مورد مشاهده، اشکال مختلفی دارد. به عنوان مثال: رابطه ام سیگما رابطهٔ (M-σ) برای مواد در حال چرخش سیاهچاله‌ها، رابطه فابر-جکسون برای کهکشان‌های بیضوی، و رابطه تالی-فیشر برای کهکشان‌های مارپیچی استفاده می‌شود. برای مثال، σ یافت شده برای اجرام در مورد سیاه‌چاله ابرپرجرم راه شیری (SMBH) حدود ۱۰۰ کیلومتر بر ثانیه است.[۲]
کهکشان آندرومدا (مسیه ۳۱) میزبان یک سیاه‌چاله کلان‌جرم حدود ۱۰ برابر بزرگتر از کهکشان ما است و دارای سرعت «σ ≈ ۱۶۰» کیلومتر بر ثانیه است.[۳]
منابع ویرایش
- ↑ Collins Dictionary of Astronomy, 2nd Ed. ; Harper Collins Publishers; 2000; pp. 444, 449
- ↑ Tremaine, Scott; Gebhardt, Karl; Bender, Ralf; Bower, Gary; Dressler, Alan; Faber, S. M. ; Filippenko, Alexei V. ; Green, Richard; Grillmair, Carl; Ho, Luis C. ; Kormendy, John; Lauer, Tod R. ; Magorrian, John; Pinkney, Jason; Richstone, Douglas (March 2002). "The slope of the black-hole mass versus velocity dispersion correlation". The Astrophysical Journal. Chicago, Illinois, USA: The University of Chicago Press. 574 (1): 740–753. arXiv:astro-ph/0203468. doi:10.1086/341002.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link) - ↑ Gebhardt, Karl; Bender, Ralf; Bower, Gary; Dressler, Alan; Faber, S. M. ; Filippenko, Alexei V. ; Green, Richard; Grillmair, Carl; Ho, Luis C. ; Kormendy, John; Lauer, Tod R. ; Magorrian, John; Pinkney, Jason; Richstone, Douglas; Tremaine, Scott (June 2000). "A Relationship between Nuclear Black Hole Mass and Galaxy Velocity Dispersion". The Astrophysical Journal. Chicago, Illinois, USA: The University of Chicago Press. 539 (1): L13–L16. arXiv:astro-ph/0006289. Bibcode:2000ApJ...539L..13G. doi:10.1086/312840. S2CID 11737403.
{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Velocity dispersion». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۲۲.
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |