پرندگان شیرجه‌زن

پرندگان شیرجه‌زن (به انگلیسی: Diving birdپرندگانی هستند که برای گرفتن ماهی یا طعمه‌های دیگر در آب فرومی‌روند. این گونه پرندگان ممکن است از حالت پرواز وارد آب شوند، مانند پلیکان‌ها، گانت‌ها و نوک‌سرخ‌ها. یا ممکن است از سطح آب شیرجه بزنند، مانند اردک‌های شیرجه‌زن، باکلان‌ها و پنگوئن‌ها. نظریه این است که آن‌ها از پرندگانی که پیش‌تر برای شنا سازگار شده بودند تکامل یافته‌اند و به سازگاری‌هایی مانند پاهای پره‌دار یا پرده‌دار برای رانش مجهز شده بودند.[۱]

زاویه نوک

پرندگان شیرجه‌زن با پای پروانه‌ای ویرایش

برخی از پرندگان شیرجه‌زن، به عنوان مثال باخترمرغان منقرض‌شده دورهٔ کرتاسه، خود را با پاهای خود به حرکت درآوردند. آن‌ها پرندگانی بزرگ، ساده و بدون پرواز با دندان‌هایی برای گرفتن طعمه‌های لغزنده بودند. امروزه باکلان‌ها (خانواده Phalacrocoracidaeغواص‌ها (Gaviidae) و کشیم‌ها (Podicipedidae) گروه‌های اصلی پرندگان غواص هستند که با پای پروانه‌ای (Foot-propelled) حرکت می‌کنند.[۲]

پرندگان شیرجه‌زن با بال پروانه‌ای ویرایش

دیگر پرندگان شیرجه‌زن بال‌پروانه‌ای (Wing-propelled) هستند، به ویژه پنگوئن‌ها (پنگوئن‌سانانزیرآبروک‌ها (Cinclus) و ماهی‌گیرک‌ها (Alcidae).[۳]

پرندگان شیرجه‌زن ویرایش

گردن پرندگان از بالا شیرجه‌زن (plunge-diving birds) نیز منحصر به فرد است. پرندگان شیرجه‌زن می‌توانند از ارتفاع ۴۵ متری شیرجه بزنند و به سرعت تا ۲۴ متر بر ثانیه بدون آسیب می‌رسند. گردن آن‌ها در هنگام شیرجه زدن نقش مهمی ایفا می‌کند. عضله گردن آن‌ها در طول فرایند ضربه منقبض می‌شود و تاندون‌ها به عنوان یک نیروی تثبیت‌کننده در طول شیرجه به استخوان‌ها کشش وارد می‌کنند.[۴] این به آن‌ها اجازه می‌دهد تا بتوانند با خیال آسوده شیرجه بزنند، غواصی عمیق‌تری داشته باشند و در نتیجه حجم آب در دسترس پرندگان را افزایش دهند و در عین حال شکار را غافلگیر کنند.[۵] پرندگان شیرجه‌زن از بالا به دلیل سازوکار شیرجه زدن، از آن‌هایی که از روی سطح آب شیرجه می‌زنند، کمتر شیرجه می‌زنند.[۶]

منابع ویرایش

  1. Jung, Sunghwan; Gerwin, John; Dove, Carla; Gart, Sean; Straker, Lorian; Croson, Matthew; Chang, Brian (2016-10-25). "How seabirds plunge-dive without injuries". Proceedings of the National Academy of Sciences (به انگلیسی). 113 (43): 12006–12011. Bibcode:2016PNAS..11312006C. doi:10.1073/pnas.1608628113. ISSN 0027-8424. PMC 5087068. PMID 27702905.
  2. National Geographic (2007-08-31), Underwater Diving Bird | National Geographic, retrieved 2019-06-25
  3. "Alcidae". Alcidae Inc. (به انگلیسی). Retrieved 2019-06-25.
  4. Jung, Sunghwan; Gerwin, John; Dove, Carla; Gart, Sean; Straker, Lorian; Croson, Matthew; Chang, Brian (2016-10-25). "How seabirds plunge-dive without injuries". Proceedings of the National Academy of Sciences (به انگلیسی). 113 (43): 12006–12011. Bibcode:2016PNAS..11312006C. doi:10.1073/pnas.1608628113. ISSN 0027-8424. PMC 5087068. PMID 27702905.
  5. Coudert, Yan; Grémillet, David; Ryan, Peter; Kato, Akiko; Naito, Yasuhiko; Maho, Yvon (2003-12-22). "Between air and water: the plunge dive of the Cape Gannet Morus capensis". Ibis (به انگلیسی). 146 (2): 281–290. doi:10.1111/j.1474-919x.2003.00250.x.
  6. Green, Jonathan; White, Craig; Bunce, Ashley; Frappell, Peter; Butler, Patrick (2009-11-04). "Energetic consequences of plunge diving in gannets". Endangered Species Research (به انگلیسی). 10: 269–279. doi:10.3354/esr00223.