پرویز دهداری
پرویز دهداریان[۱] (۱۲ فروردین ۱۳۱۱ – ۳ آذر ۱۳۷۱) بازیکن و مربی فوتبال اهل ایران بود.[۳]
اطلاعات شخصی | |||
---|---|---|---|
نام کامل | پرویز دهداریان (دهداری)[۱] | ||
زادروز | ۱۲ فروردین ۱۳۱۱ | ||
زادگاه | مرودشت، استان فارس، ایران | ||
تاریخ مرگ | ۳ آذر ۱۳۷۱ (۶۰ سال) | ||
محل مرگ | تهران، ایران | ||
باشگاههای حرفهای* | |||
سالها | باشگاهها | بازی† | (گل)† |
۱۹۵۳–۱۹۵۷ | شاهین تهران | ||
۱۹۵۷–۱۹۶۰ | جم آبادان | ||
۱۹۶۰–۱۹۶۶ | شاهین تهران | ||
تیم ملی | |||
۱۹۵۵–۱۹۶۵ | ایران | ۱۰ | (۴[۲]) |
|
از وی دو فرزند به نامهای شاهین و شیدا به جای مانده است و همسر وی نیز در سال ۱۳۸۲ در پی سرطان در گذشت. همه ساله مراسم بزرگداشت پرویز دهداری در شهر آبادان برگزار میشود[۴] و یک خیابان در شهر آبادان که استادیوم ورزشی تختی آبادان در آن قرار دارد به نام بلوار پرویز دهداری نامگذاری شده است. همچنین به تازگی بلوار شرقی استادیوم آزادی در تهران نیز به نام ایشان نامگذاری شده است.[۵]
زمین چمن دانشگاه آزاد پل طالشان رشت نیز به نام ایشان نامگذاری شده است.[۶]
اوایل زندگی ویرایش
پرویز دهداری (نام خانوادگی ایشان در واقع دهداریان بود که به دهداری معروف شده بود) در سال ۱۳۱۲ خورشیدی در شیراز متولد شد. خانواده او اصالتاً اهل روستای «گلدشت» واقع در ۳ کیلومتری مرودشت و مقیم آبادان بودهاند؛ که اندکی پیش از تولد وی مادر ایشان برای دیدار پدر خود به روستای گلدشت عزیمت میکند و ایشان در همانجا متولد میشود که مدتی پس از تولد وی به آبادان بازمیگردند.[۷] او در آبادان بزرگ شد و در همانجا به مدرسه رفت و فوتبال را آغاز کرد. او در اواخر دهه بیست بهطور جدی به فوتبال پرداخت و ابتدا وارد باشگاه جم آبادان شد. در پی درخشش در بازی به تیم منتخب آبادان دعوت شد و از همانجا در مسابقات کشوری به تیم ملی رسید.[۷]
فعالیت ورزشی ویرایش
او در دوران بازیکنی ابتدا برای تیمهای جم آبادان و شاهین آبادان بازی میکرد. سپس به تیم شاهین تهران پیوست. در اولین دوره مسابقات جام باشگاههای فوتبال ایران در سال ۱۳۳۹ او با بازوبند کاپیتانی تیم شاهین آبادان موفق شد نخستین قهرمانی باشگاهی فوتبال در ایران را کسب نماید. پس از آن به تیم شاهین تهران پیوست.[۷]
دوره مربیگری ویرایش
تا زمان انحلال باشگاه شاهین در سال ۱۳۴۶ او با تیم شاهین تهران بود. سپس به پرسپولیس پیوست و مربیگری آن تیم را بر عهده گرفت. دهداری اولین مربی باشگاه پرسپولیس تهران بود. چندی پس از آن او به تیم بی ستاره گارد تهران رفت و نتایج درخشانی را با این تیم در لیگ تخت جمشید کسب نمود.[۸] پرویز دهداری یک الگوی ورزشی و اخلاقی در ورزش ایران به حساب میآید. او در کسوت مربیگری بازیکنان زیادی از جمله احمدرضا عابدزاده، جواد زرینچه، صمد مرفاوی و سیروس قایقران[۹] را در فوتبال ایران تربیت کرد. او در سال ۱۳۵۰ در سن ۳۸ سالگی سرمربی تیم ملی شد و در بازیهای مقدماتی المپیک مونیخ با موفقیت توانست تیم ملی را به رقابتهای المپیک برساند. اما پیش از مسابقات از سمت خود کنارهگیری کرد. علت این استعفا اختلاف وی با محمد رنجبر دستیارش بود.[۱۰] او پس از ۱۴ سال مجدداً در بازیهای آسیایی ۱۹۸۶ سئول و نیز جام ملتهای آسیا ۱۹۸۸ هدایت تیم ملی را بر عهده داشت. در رقابتهای اخیر ایران در نهایت با پیروزی برابر چین به مقام سومی رسید اما شبهاتی در مورد تبانی جهت نرسیدن ایران به فینال آن بازیها وجود دارد.[۱۱] ولی پیش از رقابتهای مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۰ از سمت خود استعفا کرد. او همچنین مدتی سرپرست باشگاه فوتبال صنعت نفت آبادان بود.
از حاشیههای دوران مربی گری او، استعفای ۱۴ نفر از بازیکنان تیم ملی، در هنگام برگزاری بازیهای آسیایی ۱۹۸۶ به علت اختلافات با او و کادر فنی اش در تیم ملی، بود.[۱۲]
اخلاق ورزشی ویرایش
او از جمله کسانی بود که اخلاق را بر ورزش مقدم میدانست و همین خلق و خو بود که اهالی ورزش او را معلم اخلاق خطاب میکردند.[۸] بارها هدایا و جوایز دولتی را رد کرد و پیشکشهایی نظیر خانه و اتومبیل را نمیپذیرفت.[۱۰]
مرگ ویرایش
پرویز دهداری در ۳ آذر ۱۳۷۱ به دلیل عارضه کلیوی درگذشت.[۳]
تولید ویرایش
در سالهای اخیر، پرداختن به زندگی پرویز دهداری مورد توجه قرار گرفت. مهمترین فیلم در این زمینه مستند پرویز خان به کارگردانی سجاد ترابی بود که در ششمین جشنواره تلویزیونی مستند به نمایش درآمد.[۱۳]
هممچنین فیلم پرویز خان به کارگردانی علی ثقفی گوشهای از زندگی ایشان را به تصوبر میکشد.
پانویس ویرایش
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «شتباه در درج نام واقعی معلم اخلاق (عکس)». تارنمای ورزش سه. ۲۲ شهریور ۱۳۹۵. دریافتشده در ۲۲ شهریور ۱۳۹۵.
- ↑ «پرویز دهداری». سایت تیم ملی. ۶ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «باشگاه صنعت نفت آبادان». web.archive.org. ۲۰۲۴-۰۲-۲۵. بایگانیشده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۲۴. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۲۵.
- ↑ «MehrNews.com - Iran, world, political, sport, economic news and headlines». بایگانیشده از اصلی در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۲۵ مه ۲۰۱۱.
- ↑ https://balad.ir/#14.98/35.72584/51.28266
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۳۱ اکتبر ۲۰۲۳. دریافتشده در ۲۹ آوریل ۲۰۲۳.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ پرویز دهداری
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ اعتماد (۲۰۰۸-۰۷-۰۹). «تاریخ ورزش». etemaad.com. بایگانیشده از اصلی در ۹ ژوئیه ۲۰۰۸. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۱-۰۳.
- ↑ بهمن صالح نیا: پرویز دهداری، بازوبند کاپیتانی تیم ملی را به دست سیروس قایقران بست/ سیروس دوست داشت مربی ملوان بشود/ بزرگترین آرزوی من این است که ملوان برای چهارمین بار قهرمان...
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ روزنامه اعتماد85/10/21: پرویز دهداری :مکتب اخلاق
- ↑ جوانان سربلند دهداری به جام نرسیدند/ قهرمانی عربستان با کمک یک انگلیسی! خبرگزاری مهر
- ↑ صدر، حمیدرضا (۱۳۹۲)، پسری روی سکوها، تهران: نشر زاوش
- ↑ «زندگی پرویز دهداری مستند شد». روزنامه جام جم. ۲۰۲۴-۰۲-۰۲. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۲-۰۲.
منابع ویرایش
- روزنامه اعتماد۸۵/۱۰/۲۱: پرویز دهداری:مکتب اخلاق
- پرویز دهداری در وبگاه teammelli.com
- پرویز دهداری در وبگاه national-football-teams.com