پیش‌نویس:گوسفند لری بختیاری

گوسفند لری بختیاری، یکی از نژاد های گوشتی در ایران که به دلیل رشد سریع و وزن گیری بالا برای پرواربندی توصیه می‌شود.خاستگاه این نژاد، به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط سرد کوهستانی در مناطق عشایری ایران به ویژه در استان چهارمحال و بختیاری می باشد. اصولاً گوسفندانی برای عشایر در نظر گرفته می شوند که علاوه بر بازدهی خوب از نظر اقتصادی، در مقابل بیماری ها و شرایط سخت کوهستان نیز مقاوم باشند، بنابراین می توان این نژاد را جزو مقاوم ترین گوسفندان ایرانی دانست که درصد مرگ و میر بسیار کمی دارد.این نژاد دارای بزرگترین دنبه در میان گوسفندان ایرانی می باشد و به دنبه های بزرگ شهرت دارد.

خصوصیات ظاهری

• پشم سفید رنگ با لکه هایی به رنگ قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره در قسمت هایی همچون دست و پا و پوزه، اطراف چشم، مفاصل خرگوشی و قسمت هایی از گوش دیده می شود و به ندرت این لکه ها به رنگ مشکی دیده می شوند.میزان تولید پشم در این نژاد در حدود 1 الی 2 کیلوگرم به صورت سالانه می باشد.

• در قوچ های لری بختیاری در قسمت بالایی سر و در نواحی روییدن شاخ دسته ای از مو ها قرار دارد که گاهی تا پیشانی و روی چشم گوسفند نیز می آیند و این قسمت را می پوشانند، که به آن اصطلاحاً کاکل می گویند.داشتن مو بر روی سر و پوزه بر زیبایی این نژاد می افزاید و اصولاً درصدی از گوسفندان که این شاخصه را دارند از قیمت بالاتری برخوردار هستند.

• بینی این نژاد کشیده و در تناسب با حدقه چشم است. پوزه در این نژاد پهن و کشیده می باشد و به هر دو شکل دیده می شود اما به صورت کلی پوزه پهن بسیار مرسوم تر است.

• دارای استخوان بندی درشت و سر بزرگی می باشد و قرار گیری در دسته گوسفندان گوشتی سبب شده است تا این نژاد بزرگ جثه دیده شود. دست و پای این نژاد نسبت به بقیه نژاد ها بلند و کشیده تر است و مناسب برای راهپیمایی در مناطق صعب العبور می باشد. ران های عریض و عضلانی در این نژاد سبب خواهد شد تا گوسفندان در مناطق کوهستانی به راحتی راهپیمایی کنند.

• دنبه در این نژاد نسبت به سایر گوسفندان ایرانی بزرگ تر می باشد به صورتی که گاهی تا پایین تر از مفصل خرگوشی قرار می گیرد. دنبالچه در اکثر دام های این نژاد کوچک است به طوری که تنها در صورت پشم چینی در گوسفندان این قسمت قابل مشاهده خواهد بود. وزن دنبه در میش بالغ در حدود 4 الی 5 کیلوگرم و در قوچ بالغ از این نژاد در حدود 7 کیلوگرم می باشد.

• هر دو نوع قوچ و میش بدون شاخ هستند و تنها در مواردی قوچ ها شاخ کوچکی یا زائده های برآمده همچون شاخ بر روی سر خود دارند.

• گوش های افتاده و بسیار بزرگ از جمله ویژگی های ظاهری این نژاد است.

وزن

با توجه به اینکه این نوع دام در دسته گوشتی قرار دارد بنابراین طبیعتاً وزن بالایی را نیز نسبت به سایر گوسفندان خواهد داشت. وزن بره نر در این نژاد در هنگام تولد حدود ۵ کیلوگرم می باشد که این مقدار برای بره ماده حدود ۴ کیلوگرم می باشد. وزن در هنگام ۶ ماهگی برای بره نر ۴۴کیلوگرم و برای بره ماده ۳۹ کیلوگرم می باشد. وزن گوسفند زنده بالغ لری بختیاری نر ۶۵ کیلوگرم می باشد و برای میش بختیاری نیز ۵۴ کیلوگرم به صورت میانگین در نظر گرفته می شود.

تولید مثل

۱۵۰ الی ۱۶۰ روز (حدود ۵ ماه) طول دوره آبستنی در این دام می باشد. درصد باروری و درصد زایش بره در این نژاد بالا می باشد و درصد دو قلو زایی نیز در حدود ۲۰ درصد می باشد. در سیستم عشایری فصل زایش این نژاد اوایل زمستان و در سیستم نگهداری روستایی اواسط تا اواخر زمستان می باشد.