پیش‌نویس:Consent

رضایت (در حقوق عرفی و کامن لا:Consent) زمانی اتفاق می‌افتد که یک نفر داوطلبانه با پیشنهاد یا خواسته‌های دیگری موافقت کند. این اصطلاح در گفتار رایج است و در زمینه‌هایی مانند حقوق، پزشکی، تحقیقات دانشگاهی و روابط جنسی با تعاریف مشخصی استفاده می‌شود. رضایت همان‌طور که در زمینه‌های خاص درک می‌شود ممکن است با معنای روزمره آن متفاوت باشد. به عنوان مثال، فردی که دارای یک اختلال روانی، سن ذهنی پایین، یا زیر سن قانونی رضایت جنسی است، ممکن است به میل خود دست به یک عمل جنسی بزند که هنوز آستانه قانونی برای رضایت تعریف شده توسط قانون قابل اجرا را ندارد.

آژانس‌ها و سازمان‌های سازمان ملل متحد در برنامه‌های آموزش جنسی معتقدند که آموزش موضوع رضایت به عنوان بخشی از آموزش جامع جنسی مفید است. انواع رضایت شامل رضایت ضمنی، رضایت صریح، رضایت آگاهانه و رضایت متفق القول است.

انواع ویرایش

رضایت صریح یا رضایت ابراز شده آن است که بطور آشکار ابراز شود نه اینکه با ایماء و اشاره بیان گردد، رضایت صریح میتواند رضایت شفاهی (رضایت زبانی) و یا رضایت کتبی (رضایت نوشتاری) و یا رضایت غیر کلامی بطور مثال با یک حرکت واضح مانند تکان دادن سر باشد. رضایت صریح غیر مکتوب و بدون شاهد که بطریق صوتی و تصویری ضبط و مستند نشده است ممکن است در صورت انکار یکی از شرکای دعوا (در دادگاه) مورد مناقشه قرار گرفته و مخدوش گردد.
رضایت ضمنی (رضایت تلویحی، رضایت قلبی) آن است که از کرده های یک فرد و اوضاع و احوال و شرایط یک موقعیت خاص (یا در برخی موارد، با سکوت یا عدم اقدام شخص) استنتاج می شود. به عنوان مثال می‌توان به عدم مخالفت با شروع رابطه جنسی با وارد شدن (دو فرد مایل به انجام عمل جنسی ) به رابطه جنسی اشاره کرد مثال دیگر رضایت ضمنی به برخورد فیزیکی توسط بازیکنان شرکت کننده در یک مسابقه هاکی (هاکی روی یخ) و رضایت ضمنی فرد مشت زن به مشت خوردن در صورت شرکت در یک مسابقه بوکس اشاره کرد.
رضایت آگاهانه در (زمینه) پزشکی (بهداشت و درمان)، رضایتی است که توسط شخصی داده می شود که درک روشنی از چگونگی انجام یک اقدام درمانی، همچنین دلایل لازم جهت انجام اقدام درمانی و پیامدهای آتی یک عمل و مداخله درمانی داشته باشد. این اصطلاح همچنین در زمینه‌های دیگر، مانند تحقیقات علمی در زمینه علوم اجتماعی استفاده میشود بدین صورت که از شرکت‌کنندگان خواسته می‌شود که درک خود را از چگونگی فرایند تحقیق ابراز کنند و پس از آن (نظر خود را) اعلام کنند که آیا با انجام تحقیق مورد نظر موافقت می‌کنند یا نه. یا در (مورد) رابطه جنسی، رضایت آگاهانه به این معنی است که هر فردی که درگیر فعالیت جنسی می‌شود، از وجود عوامل دیگر که (از نظر قانونی) در رابطه جنسی اثر گذار هستند مانند ( وجود عفونت های جنسی در فرد دیگر مشارکت کننده در رابطه جنسی و/یا بیماری های دیگر) که فرد در صورت انجام رابطه جنسی ممکن است خود را در معرض آن قرار دهند اطلاع دارد.
رضایت یکپارچه یا رضایت متفق القول یا رضایت کلی یا رضایت عمومی توسط گروهی متشکل از چندین عضو (مثلاً یک انجمن ) صورت گرفته و رضایتی است که توسط همه شرکت کنندگان در گروه داده می شود.
رضایت جایگزین، یا دکترین داوری جایگزین، به تصمیم گیرنده اجازه می دهد تا تصمیمی را اتخاذ کند که یک فرد ناتوان در صورت سالم بودن میگرفته است.

در حقوق بین الملل، رضایت دربرگیرندده دولت ها می شود نه افراد. رضایت یک اصل اساسی حقوق بین الملل است چرا که برای الزام آور بودن هرگونه تغییر در قوانین، توافق همه طرف های ذیربط ضروری می باشد. با این حال، برخی از علمای حقوق پیشنهاد می کنند که اجماع بین دولت ها، به جای رضایت صریح یک دولت، میتواند به عنوان معیاری عمل کند که براساس آن یک قاعده قانون (بین المللی) اجباری و لازم الاجرا در نظر گرفته شود. ^[۱]

اینترنت و خدمات دیجیتال ویرایش

مفهوم رضایت کاربر نهایی نقش مهمی در مقررات دیجیتالی مانند مقررات حفاظت از داده های عمومی در اروپا (GDPR) ایفا می کند. ^[۲] مقررات حفاظت از داده های عمومی در اروپا GDPR (ماده 6) مجموعه متنوعی از مبانی قانونی مختلف را برای پردازش و استفاده از داده های شخصی یه صورت قانونی تعریف می کند. رضایت کاربران نهایی تنها یکی از این مبانی و اصول قانونی ممکن است. با این حال، در نتیجه اجرای مقررات حفاظت از داده های عمومی در اروپا GDPR (در سال 2018) و سایر تعهدات قانونی، کنترل‌کننده‌های داده (ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی آنلاین) در سالهای اخیر به طور گسترده ایی روشهای کسب رضایت را توسعه داده‌اند. ^[۲] طبق مقرارات حفاظت از دادهای عمومی در اروپا (GDPR)، رضایت کاربران نهایی باید معتبر ، آزادانه ، مشخص و دقیق ، آگاهانه و ارادی باشد. ^[۲] اما فقدان قابلیت اجرایی در مورد کسب رضایت قانونی یک چالش در دنیای دیجیتال بوده است. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2020، نشان داد که فناوری بزرگ (شرکتهای بزرگ فناوری)، به عنوان مثال گوگل ، آمازون ، فیس‌بوک ، اپل و مایکروسافت (GAFAM) از الگوهای تاریک در مکانیسم‌های کسب رضایت خود استفاده می‌کنند که شک و تردیدهایی را در مورد قانونی بودن رضایت کسب‌شده ایجاد می‌کند. ^[۲]

جرم ویرایش

رضایت می تواند یا بصورت صریج یا بصورت ضمنی باشد. به عنوان مثال، شرکت در یک ورزش برخوردی به خودی خود به معنای رضایت و قبول شرکت کنندگان در ورزش به (درجه ای) از برخورد فیزیکی با سایر شرکت کنندگان است، میزان و حد مجاز برخورد فیزیکی در یک ورزش برخوردی که از قبل به طور ضمنی مورد توافق قرار گرفته و اغلب توسط قوانین ورزش مشخص می شود. ^[۳] مورد مشخص دیگر از رضایت ضمنی شرکت کنندگان در ورزش برخوردی مشت زنی است. مشت زنی (بوکسوری) که در ضمن مسابق بوکس به دماغش ضربه خورده نمی تواند از خوردن مشت به دماغش توسط حریف مقابل شکایت کند ( چرا که شرکت در مسابقه بوکس به معنای رضایت ضمنی به خوردن مشت میباشد). رضایت ضمنی در مواردی معتبر خواهد بود که خشونت و برخورد رخ داده در حد عادی و معمولی بوده و از نظر منطقی به برای ورزش مورد نظر طبیعی تلقی شود . ^[۴] رضایت صریح یا رضایت ابراز شده زمانی وجود دارد که توافق شفاهی یا کتبی به ویژه بصورت قرارداد مکتوب وجود داشته باشد. به عنوان مثال، کسبه ممکن است از افراد بخواهند که رضایت نامه ایی را امضا کنند (که به آن چشم پوشی از مسئولیت پدیزی برائت از تقصیر گفته می شود) که بدینوسیله فرد رضایت دهنده پذیرش خطرات ناشی از شرکت در یک فعالیت را تأیید کرده و می پذیرد. این امر (امضای رضایت نامه با توجه به اصول قانونی) صراحت رضایت را ثابت می کند و از طرح دعوای جزایی (شکایت جزایی) بدلیل اقدام به عمل غیرمجاز جلوگیری می کند.^{^{[نیازمند منبع]}}

در قوانین کشور انگلستان ، اصل volenti non fit injuria ( لاتین : "به یک فرد متمایل و راضی ، آسیبی زده نمی شود") نه تنها در مورد شرکت کنندگان در مسابقات ورزشی کاربرد دارد، بلکه در مورد تماشاگران و سایر افراد که به میل و رضایت خود در فعالیت های پر خطر شرکت می کنند نیز صدق می کند. رضایت (طرفین) همچنین به عنوان دفاعیه در موارد مربوط به مرگ تصادفی در حین رابطه جنسی ، که در حین اسارت جنسی (بانداج) رخ می دهد، استفاده شده است. مجله تایم (23 مه 1988) از استفاده از مثال اخیر بصورت "انجام رابطه جنسی خشن " به عنوان یک دفاعیه قانونی یاد کرده است. در قوانین کشور انگلیس در موارد مرگ و یا آسیب جدی یکی از طرفین در حین رابطه جنسی استفاده از این استدلال که "رابطه جنسی خشن باعث آسیب (یا مرگ یکی از طرفین) بوده " (نه فرد متهم) به عنوان دفاعیه (جهت برائت متهم) در دادگاه معتبر شناخته نمیشود.

امور درمانی و پزشکی ویرایش

در قوانین پزشکی (بهداشت و درمان) ، (اخذ) رضایت از بیمار (جهت انجام یک اقدام درمانی) برای محافظت از پزشک (کادر درمانی) در برابر مسئولیت ناشی از آسیب به بیمار ناشی از انجام اقدام درمانی مهم است. موارد استثناء در مورد رضایت بیماران در امور پزشکی وجود دارد، یکی از آنها زمانی است که بیمار (بدلیل بیماری یا ناتوانی) قادر به دادن رضایت نیست.

همچنین، یک پزشک باید خطرات مهم موجود در یک اقدام درمانی (مانند جراحی) یا ناشی از مصرف یک دارو را توضیح دهد (خطراتی که ممکن است نظر بیمار را در مورد ادامه یا عدم ادامه درمان تغییر دهد) این امر (توضیح در مورد خطرات یک اقدام درمانی) باید قبل از اینکه بیمار رضایت نامه را امضاء کند صورت گیرد. این امر در کشور استرالیا در (رای دادگاه ) راجرز علیه ویتاکر بررسی و بیان شد. ^[۵] اگر یک پزشک خطر احتمالی (ناشی از یک اقدام درمانی) را به بیمار نگوید و بدنبال اقدام درمانی اتفاقی برای بیمار رخ دهد ( در کشور استرالیا) این امر سهل انگاری محسوب میگردد. عدم تجربه پزشک معالج از جمله این خطرات احتمالی است که باید به بیمار قبل از انجام اقدام درمانی به بیمار توضیح داده شود بیمار باید بداند که نتیجه بهتر در صورتی که جراح باتجربه تر عمل جراحی را انجام دهد ممکن است . ^[۶] در بریتانیا (انگلستان) ، یک حکم دیوان عالی بریتانیا قانون رضایت را به روز کرده در نتیجه این به روز رسانی امر رضایت به بیمار منتقل گردیده است بدینوسیله در جریان اخذ رضایت به جای کادر پزشکی بیمار در مورد سطح خطر قابل قبول برای انجام یک اقدام درمانی با توجه به اطلاعات موجود تصمیم میگیرد. این تغییر منعکس کننده دستورالعمل شورای پزشکی عمومی در مورد الزام به رضایت بیماران است و مانع اختیارداری پزشکان میگردد.^[۷]

تحقیقات علوم انسانی ویرایش

عموماً دانشمندان و محققان علوم اجتماعی موظف به اخذ رضایت آگاهانه قبل از پرسیدن سؤالات مصاحبه یا انجام آزمایش بر روی شرکت کنندگان در تحقیق میباشند. تحقیقات در زمینه علوم اجتماعی در برگیرنده انسانها باید از قوانین ملی تبعیت کنند (در مقایسه با قوانین استانی و یا شهری). هیئت‌های بازبینی سازمانی (IRB) در دانشگاه‌ها، سازمان‌های ملی یا استانی و سازمان‌های قبیله‌ای را موظف می‌کند تا بر تحقیقات علوم اجتماعی که شامل افراد انسانی است نظارت کنند و تصمیم بگیرند که آیا رضایت آگاهانه برای انجام یک مطالعه علمی اجتماعی ضروری است یا خیر. ^[۸] رضایت آگاهانه در این زمینه عموماً به معنای توضیح هدف مطالعه برای شرکت کنندگان در تحقیق و دریافت رضایت نامه کتبی امضا شده یا دریافت رضایت شفاهی مبنی بر اینکه شرکت کنندگان در مطالعه روش های مورد استفاده را فهمیده و درک می کنند و به شرکت در مطالعه رضایت می دهند میباشد. ^: 51–55

برخی از انواع تحقیقات علمی اجتماعی، مانند آزمایش‌های روان‌شناختی، ممکن است از فریب به عنوان بخشی از مطالعه استفاده کنند. در این موارد، محققان ممکن است روش‌ها را به طور کامل برای شرکت‌کنندگان توصیف نکنند، و بنابراین شرکت‌کنندگان به طور کامل مطلع نیستند. با این حال، محققان موظفند بلافاصله پس از پایان آزمایش، شرکت کنندگان را در جریان این امر قرار دهند. برخی از جمعیت ها مانند زندانیان، زنان باردار، افراد دارای معلولیت جسمی و افرادی که دارای معلولیت ذهنی هستند آسیب پذیر در نظر گرفته می شوندآسیب پذیر تلقی می شوند و علاوه بر رضایت آگاهانه، باید حمایت های ویژه ای نیز در اختیار آنها قرار گیرد. . کودکان قادر به ارائه رضایت آگاهانه نیستند. ^: 51–55

قانون شهرسازی ویرایش

برخی از کشورها، مانند نیوزلند با قانون مدیریت منابع و قانون ساختمان خود، از اصطلاح "رضایت" برای روند قانونی استفاده می کنند که مجوز برنامه ریزی را برای توسعه هایی مانند محله های شهری، پل ها یا ساختمان ها ارائه می دهد. کسب مجوز منجر به دریافت "رضایت منبع" یا "رضایت ساختمان" می شود.

فعالیت جنسی ویرایش

در کشور کانادا "رضایت" به معنای ... موافقت داوطلبانه افراد شرکت کننده (در رابطه جنسی) برای شرکت در فعالیت جنسی" بدون سوء استفاده یا بهره برداری از "اعتماد، قدرت یا اقتدار"، ( و بدون) اجبار یا تهدید است. ^[۹] رضایت نیز هر لحظه قابل لغو است. ^[۱۰]

رضایت جنسی نقش مهمی در تعریف تجاوز جنسی دارد، زیرا فعالیت جنسی بدون رضایت همه طرفین ( شرکت کننده) تجاوز جنسی است. ^[۱۱] در اواخر دهه هشتاد میلادی لوئیس پینو، آکادمیک، استدلال کرد که ما باید به سمت یک مدل ارتباطی تر از تمایلات جنسی حرکت کنیم تا رضایت صریح تر، واضح تر، عینی و لایه ای باشد، با مدلی جامع تر از "نه به معنای نه" یا "بله به معنای" آره". ^[۱۲] بسیاری از دانشگاه ها کارزارهایی را در مورد رضایت راه اندازی کرده اند. این کارزارهای خلاقانه با شعارها و تصاویر جالب توجه که برای کسب رضایت تبلیغ میکنند، می‌توانند ابزار مؤثری برای افزایش آگاهی در مورد تجاوز جنسی در خوابگاههای دانشگاهها و مسائل مرتبط با آن باشند. ^[۱۳]

از اواخر دهه 1990، مدل های جدیدی از رضایت جنسی ارائه شده است. به طور خاص، گسترش «بله به معنای بله» و مدل‌های تأییدی، مانند تعریف هال: «تأیید داوطلبانه کاری که توسط دیگری انجام می‌شود یا پیشنهاد می‌شود؛ اجازه؛ توافق در نظر یا احساس». ^[۱۰] هیکمن و موهلنهارد بیان می‌کنند که رضایت باید «ارتباط کلامی یا غیرکلامی رایگان با احساس تمایل» برای شرکت در فعالیت جنسی باشد. ^[۱۴] رضایت مثبت ممکن است همچنان محدود باشد، زیرا شرایط اساسی و فردی مربوط به رضایت را نمی توان همیشه در مدل «بله به معنای بله» یا در مدل «نه به معنای خیر» تأیید کرد.

برخی از افراد قادر به دادن رضایت نیستند. خردسالان زیر سن معینی، یعنی سن رضایت جنسی در آن حوزه قضایی (کشور معین) ، طبق قانون قادر به دادن رضایت معتبر به انجام اعمال جنسی نیستند. به همین ترتیب، افراد مبتلا به بیماری آلزایمر یا ناتوانی‌های مشابه ممکن است نتوانند رضایت قانونی برای روابط جنسی حتی با همسر خود بدهند. ^[۱۵]

در ادبیات، تعاریف پیرامون رضایت و چگونگی آن متناقض، محدود یا بدون اجماع بوده است. ^[۱۱] Roffee استدلال کرد که تعریف قانونی باید جهانی باشد تا از سردرگمی در تصمیمات قانونی جلوگیری شود. او همچنین نشان داد که چگونه مفهوم اخلاقی رضایت همیشه با مفهوم حقوقی مطابقت ندارد. به عنوان مثال، برخی از خواهر و برادرهای بزرگسال یا سایر اعضای خانواده ممکن است داوطلبانه وارد یک رابطه شوند، اما نظام حقوقی همچنان این رابطه را زنای محارم و در نتیجه جرم می داند. ^[۱۶] رافی استدلال می‌کند که استفاده از زبان خاصی در قوانین مربوط به این فعالیت‌های جنسی خانوادگی، خواننده را دستکاری می‌کند تا آن را غیراخلاقی و مجرمانه ببیند، حتی اگر همه طرف‌ها موافق باشند. ^[۱۷] به طور مشابه، برخی از کودکان زیر سن قانونی رضایت، ممکن است بطور آگاهانه و با میل خود تصمیم به انجام رابطه جنسی با یکدیگر بگیرند. علیرغم این قانون رابطه جنسی بین کودکان را مشروع نمی داند. در حالی که نیاز به مفهوم سن رضایت وجود دارد، سن رضایت سطوح مختلف آگاهی و بلوغ را در نظر نمیگیرد. این مثال نشان میدهد که چگونه یک درک اخلاقی و حقوقی همیشه با هم همسو نیستند.

ابتکاراتی در برنامه‌های آموزش جنسی در راستای گنجاندن و پیش‌زمینه موضوعات و بحث‌های رضایت جنسی در برنامه‌های آموزش امور جنسی دبستانی، دبیرستانی و دانشگاهی است. در بریتانیا، انجمن شخصی بهداشت اجتماعی و آموزش اقتصادی (PSHEA) در حال تولید و معرفی طرح‌های آموزش مسائل جنسی در مدارس بریتانیا است که شامل درس‌هایی در مورد «روابط جنسی توافقی»، «معنا و اهمیت رضایت» و همچنین « افسانه های تجاوز جنسی "میباشد. ^[۱۸] در ایالات متحده، دانشگاه کالیفرنیا-برکلی رضایت ابراز شده و مستمر را در آموزش و در سیاست های مدرسه اجرا کرده است. ^[۱۹] در کانادا، دولت انتاریو برنامه درسی اصلاح شده ای را به مدارس تورنتو ارائه کرده است که شامل بحث های جدید در مورد رابطه جنسی و رضایت مثبت، روابط سالم و ارتباطات می شود. ^[۲۰]

رضایت مشتاقانه ویرایش

رضایت مثبت (بله مشتاقانه) زمانی است که هر دو طرف با رفتار جنسی موافقت می کنند، چه از طریق ارتباط صریح و شفاهی یا نشانه ها یا حرکات غیرکلامی. ^[۲۱] این شامل ارتباط و مشارکت فعال افراد درگیر است. این رویکردی است که توسط کالج‌ها و دانشگاه‌های ایالات متحده تأیید شده است، ^[۲۲] که رضایت را به‌عنوان یک تصمیم مثبت، بدون ابهام و آگاهانه توسط هر شرکت‌کننده برای شرکت در فعالیت جنسی مورد توافق دوجانبه توصیف می‌کنند. قابل‌توجه، تحقیقات گذشته نشان داده است که دانشجویان عموماً نگرش‌های نامطلوبی نسبت به الزامات رضایت مثبت سازمانی دارند (مثلاً خط‌مشی انطاکیه)، ^[۲۳] که مسائل مربوط به تأیید و عملی بودن این سیاست‌های اجباری را بیان می‌کند. به گفته یون هندیکس، یکی از نویسندگان بخش سکس و غیره، "به جای گفتن "نه یعنی نه"، "بله یعنی بله" به رابطه جنسی به عنوان یک چیز مثبت نگاه می کند. رضایت مستمر در تمام سطوح صمیمیت جنسی صرف نظر از رابطه طرفین، سابقه جنسی قبلی یا فعالیت فعلی مورد نظر است (یک سیاست دانشگاه می گوید: «سنگ زدن در زمین رقص رضایت برای فعالیت جنسی بیشتر نیست). ^[۲۱] طبق تعریف، اگر فردی مست، بیهوش یا خواب باشد، نمی توان رضایت مثبت داد.

در توصیف رضایت جنسی سه رکن اساسی گنجانده شده است، یا «روشی که ما دیگران را مطلع میکنیم که دلمان چی میخواهد، دلخواه ما چه یک بوسه شب بخیر یا لحظاتی قبل از رابطه جنسی».

دقیقا می دانم که با چه چیزی و به چه اندازه موافقم
قصدم را برای شرکت (در رابطه جنسی) ابراز کنم
تصمیم گیری آزادانه و داوطلبانه برای مشارکت ( در رابطه جنسی)^[۲۱]

برای به دست آوردن رضایت مثبت، به جای اینکه خودتان بله بگوییدو یا اینکه منتظر بمانید که فرد شرکت کننده دیگر "نه" بگوید، یک "بله" صریح می دهد و به دنبال آن است. این می تواند به شکل لبخند، تکان دادن سر یا یک بله کلامی باشد، البته تا زمانی که بدون ابهام، مشتاقانه و مداوم باشد. دنیس لابرتو از ائتلاف کالیفرنیا علیه تجاوز جنسی می‌گوید: «زبان‌های متفاوتی وجود دارد، اما زبان به هسته اصلی افراد می‌رسد که باید تأیید خود را برای مشارکت در رفتار جنسی بیان کنند. ^[۲۱] «این نیاز به یک تغییر اساسی در نحوه تفکر ما در مورد تجاوز جنسی دارد. این مستلزم این است که بگوییم زن و مرد باید متقابلاً موافق باشند و فعالانه در رفتار جنسی شرکت کنند.» ^[۲۱]

↑ Christoph Stumpf, "Consent and the Ethics of International Law Revisiting Grotius’s System of States in a Secular Setting." Grotiana 41.1 (2020): 163-176.
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ Human, Soheil; Cech, Florian (2021). Zimmermann, Alfred; Howlett, Robert J.; Jain, Lakhmi C. (eds.). "A Human-Centric Perspective on Digital Consenting: The Case of GAFAM" (PDF). Human Centred Intelligent Systems. Smart Innovation, Systems and Technologies (به انگلیسی). Singapore: Springer. 189: 139–159. doi:10.1007/978-981-15-5784-2_12. ISBN 978-981-15-5784-2.
↑ Example of permitted and regulated contact in sport - BBC Sport: Rugby Union: "... you can tackle an opponent in order to get the ball, as long as you stay within the rules."
↑ [1976] VicRp 29.
↑ [1992] HCA 58.
↑ [1998] HCA 55.
↑ "Supreme Court decision changes doctor-patient relationship forever - Balfour+Manson". www.balfour-manson.co.uk (به انگلیسی).
↑ Protection of Human Subjects, 45 C.F.R. § 46 (2020). https://www.ecfr.gov/cgi-bin/text-idx?SID=58d96a013d3e34979d7d98ede819e917&mc=true&node=pt45.1.46&rgn=div5
↑ Criminal Code, Canadian (2015). "Canadian Criminal Code". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Retrieved March 13, 2015.
↑ ^۱۰٫۰ ^۱۰٫۱ Hall, David S. (10 August 1998). "Consent for Sexual Behavior in a College Student Population". Electronic Journal of Human Sexuality. 1.
↑ ^۱۱٫۰ ^۱۱٫۱ Beres. A, Melanie (18 January 2007). "'Spontaneous' Sexual Consent: An Analysis of Sexual Consent Literature". Feminism & Psychology. 17 (93): 93. doi:10.1177/0959353507072914.
↑ Pineau, Lois (1989). "Date Rape: A Feminist Analysis". Law and Philosophy. 8 (217): 217–243. doi:10.1007/BF00160012.
↑ Thomas KA, Sorenson SB, Joshi M. "Consent is good, joyous, sexy": A banner campaign to market consent to college students. Journal of American College Health. 2016; 64(8):639-650
↑ Hickman, S.E. and Muehlenhard, C.L. (1999) '"By the Semi-mystical Appearance of a Condom": How Young Women and Men Communicate Sexual Consent in Heterosexual Situations', The Journal of Sex Research 36: 258–72.
↑ Pam Belluck (April 22, 2015). "Iowa Man Found Not Guilty of Sexually Abusing Wife With Alzheimer's". The New York Times. Retrieved April 23, 2015.
↑ Roffee, J. A. (2014). "No Consensus on Incest? Criminalisation and Compatibility with the European Convention on Human Rights". Human Rights Law Review. 14 (3): 541–572. doi:10.1093/hrlr/ngu023.
↑ Roffee, James A. (2014). "The Synthetic Necessary Truth Behind New Labour's Criminalisation of Incest". Social & Legal Studies. 23: 113–130. doi:10.1177/0964663913502068.
↑ Rawlinson, Kevin (9 March 2015). "Plans for sexual consent lessons in schools 'do not go far enough'". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Retrieved March 13, 2015.
↑ Grinberg, E. (29 September 2014). "Enthusiastic yes in sex consent education". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Retrieved March 13, 2015.
↑ Rushowy, Kristin (25 February 2015). "In Ontario sex ed, consent the hot issue". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Retrieved March 10, 2015.
↑ ^۲۱٫۰ ^۲۱٫۱ ^۲۱٫۲ ^۲۱٫۳ ^۲۱٫۴ Grinberg, E. (29 September 2014). "Enthusiastic yes in sex consent education". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Retrieved March 10, 2015.
↑ "Opinion | Affirmative consent: A primer". Washington Post (به انگلیسی). ISSN 0190-8286. Retrieved 2023-05-03.
↑ Humphreys, Terry; Herold, Ed (2003). "Should Universities and Colleges Mandate Sexual Behavior?". Journal of Psychology and Human Sexuality. 15 (1): 33–51. doi:10.1300/J056v15n01_04.

[1] Christoph Stumpf, "Consent and the Ethics of International Law Revisiting Grotius’s System of States in a Secular Setting." Grotiana 41.1 (2020): 163-176.

[:1-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ ^۲٫۲ ^۲٫۳ Human, Soheil; Cech, Florian (2021). Zimmermann, Alfred; Howlett, Robert J.; Jain, Lakhmi C. (eds.). "A Human-Centric Perspective on Digital Consenting: The Case of GAFAM" (PDF). Human Centred Intelligent Systems. Smart Innovation, Systems and Technologies (به انگلیسی). Singapore: Springer. 189: 139–159. doi:10.1007/978-981-15-5784-2_12. ISBN 978-981-15-5784-2.

[3] Example of permitted and regulated contact in sport - BBC Sport: Rugby Union: "... you can tackle an opponent in order to get the ball, as long as you stay within the rules."

[4] [1976] VicRp 29.

[5] [1992] HCA 58.

[6] [1998] HCA 55.

[7] "Supreme Court decision changes doctor-patient relationship forever - Balfour+Manson". www.balfour-manson.co.uk (به انگلیسی).

[8] Protection of Human Subjects, 45 C.F.R. § 46 (2020). https://www.ecfr.gov/cgi-bin/text-idx?SID=58d96a013d3e34979d7d98ede819e917&mc=true&node=pt45.1.46&rgn=div5

[canadiancriminalcode-9] Criminal Code, Canadian (2015). "Canadian Criminal Code". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Retrieved March 13, 2015.

[Hall-10] ۱۰٫۰ ^۱۰٫۱ Hall, David S. (10 August 1998). "Consent for Sexual Behavior in a College Student Population". Electronic Journal of Human Sexuality. 1.

[Beres-11] ۱۱٫۰ ^۱۱٫۱ Beres. A, Melanie (18 January 2007). "'Spontaneous' Sexual Consent: An Analysis of Sexual Consent Literature". Feminism & Psychology. 17 (93): 93. doi:10.1177/0959353507072914.

[PINEAU-12] Pineau, Lois (1989). "Date Rape: A Feminist Analysis". Law and Philosophy. 8 (217): 217–243. doi:10.1007/BF00160012.

[ReferenceA-13] Thomas KA, Sorenson SB, Joshi M. "Consent is good, joyous, sexy": A banner campaign to market consent to college students. Journal of American College Health. 2016; 64(8):639-650

[14] Hickman, S.E. and Muehlenhard, C.L. (1999) '"By the Semi-mystical Appearance of a Condom": How Young Women and Men Communicate Sexual Consent in Heterosexual Situations', The Journal of Sex Research 36: 258–72.

[NYT42215-15] Pam Belluck (April 22, 2015). "Iowa Man Found Not Guilty of Sexually Abusing Wife With Alzheimer's". The New York Times. Retrieved April 23, 2015.

[16] Roffee, J. A. (2014). "No Consensus on Incest? Criminalisation and Compatibility with the European Convention on Human Rights". Human Rights Law Review. 14 (3): 541–572. doi:10.1093/hrlr/ngu023.

[17] Roffee, James A. (2014). "The Synthetic Necessary Truth Behind New Labour's Criminalisation of Incest". Social & Legal Studies. 23: 113–130. doi:10.1177/0964663913502068.

[UK-18] Rawlinson, Kevin (9 March 2015). "Plans for sexual consent lessons in schools 'do not go far enough'". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Retrieved March 13, 2015.

[consentpolicy-19] Grinberg, E. (29 September 2014). "Enthusiastic yes in sex consent education". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Retrieved March 13, 2015.

[CAN-20] Rushowy, Kristin (25 February 2015). "In Ontario sex ed, consent the hot issue". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Retrieved March 10, 2015.

[Grinberg-21] ۲۱٫۰ ^۲۱٫۱ ^۲۱٫۲ ^۲۱٫۳ ^۲۱٫۴ Grinberg, E. (29 September 2014). "Enthusiastic yes in sex consent education". {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help) Retrieved March 10, 2015.

[22] "Opinion | Affirmative consent: A primer". Washington Post (به انگلیسی). ISSN 0190-8286. Retrieved 2023-05-03.

[23] Humphreys, Terry; Herold, Ed (2003). "Should Universities and Colleges Mandate Sexual Behavior?". Journal of Psychology and Human Sexuality. 15 (1): 33–51. doi:10.1300/J056v15n01_04.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]