پیمان چهارجانبه
اتحاد چهارجانبه پیمانی بود که در ۲۰ نوامبر ۱۸۱۵ بین چهار قدرت بزرگ اروپایی بریتانیا، اتریش، پروس و روسیه در پاریس امضا شد.[۱] این پیمان تا سال ۱۸۱۸ ادامه یافت و پس از آن با پیوستن فرانسه به اتحاد پنج‌جانبه تغییر پیدا کرد.[۲][۳][۴]
| تاریخ امضا | ۲۰ نوامبر ۱۸۱۵ |
|---|---|
| مکان امضا | پاریس |
| گروه‌ها |  پادشاهی متحد اتریش پروس روسیه |
پیش‌زمینه ویرایش
اتحاد مقدس سازمانی بود که پس از سقوط ناپلئون توسط امپراتوران و سلاطین اروپا ایجاد شد و هدفش سرکوب نهضت‌های انقلابی و آزادی در اروپا بود. این سازمان در ۱۴ سپتامبر سال ۱۸۱۵ در پاریس رسماً تشکیل شد و تقریباً کلیه سلاطین و تاجداران اروپا که حافظ نظام اشرافی و مخالف هر گونه تحول دموکراتیک و استقلال طلبانه بودند به این اتحاد مقدس پیوستند. بریتانیا اگر چه رسماً به این سازمان نپیوست ولی اصول آن را تأیید می‌کرد و علناً از سیاست آن طرفداری می‌کرد.
عدم کفایت اتحاد مقدس از یک سو و تضاد منافع روسیه با بریتانیا و اتریش از سوی دیگر دو کشور را برآن داشت تا خود ابتکار عمل را به کار گیرند و خلأ یک اتحاد قدرتمند را پر کنند. در ۲۰ نوامبر ۱۸۱۵ در پاریس پیمانی را که به پیمان چهارجانبه مشهور است امضا کردند.[۵]
دخالت در خاک دیگر کشورها ویرایش
به موجب مواد ۲–۵ قرارداد کشورهای عضو می‌توانستند در مواردی که این قدرت‌ها مورد تهدید بگیرد بتوانند عملیات خود را هماهنگ کرده و وارد عمل شوند. قرارداد همچنین بر لزوم مقابله در خاک دیگر کشورها علیه نیروهای انقلابی هم تأکید کرده بود.
در نشست‌های قرارداد دو نظر متفاوت و متضاد دربارهٔ مداخله وجود داشت. بریتانیا معتقد بود اتحاد چهارگانه از لحاظ نظامی باید تنها متوجه فرانسه باشد و اتحاد نباید در مورد نیروهای انقلابی در کشورهای دیگر یا مسائل داخلی عثمانی و مستعمرات آمریکایی دخالت کند؛ ولی روسیه اصرار داشت اتحاد عام تلقی شود و بتواند در مسائل همه کشورها از جمله حوزه مدیترانه و آمریکا را مورد بررسی قرار دهد.
سیستم سرکوب مترنیخ ویرایش
تلاش روسیه برای به دست گرفتن دیپلماسی اروپا و کسب حق مطالبه در چهارگوشه دنیا، باعث نگرانی مترنیخ، وزیر خارجه اتریش شد و وی را بر آن داشت تا دست به دو اقدام بزند:
- در مقابل کم‌توجهی بریتانیا به مسائل قاره اروپا، ابزار سرکوب موثرتری پیدا کند
- در مقابل توسعه طلبی روسیه سیستم مطمئنی به وجود آورد که دیپلماسی آن را مهار کند.[۵]
تلاش‌های مترنیخ در نهایت موجب پیمان اکس لاشاپل در ۱۸۱۸، افزوده شدن فرانسه به پیمان چهارجانبه و تبدیل آن به پیمان پنج‌جانبه شد.
نوشتارهای مرتبط ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ Merriam-Webster, Inc (2000). Merriam-Webster's Collegiate Encyclopedia. Merriam-Webster. pp. 1332–. ISBN 978-0-87779-017-4.
- ↑ Haro Frederik van Panhuys (20 October 1978). International Law in the Netherlands. BRILL. pp. 52–. ISBN 90-286-0108-2.
- ↑ John E. Findling (1989). Dictionary of American Diplomatic History. Greenwood Press. p. 429. ISBN 978-0-313-26024-7.
- ↑ Thomas Dwight Veve (1992). The Duke of Wellington and the British Army of Occupation in France, 1815-1818. Greenwood Publishing Group. pp. 168–. ISBN 978-0-313-27941-6.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ نقیب‌زاده، احمد، تاریخ دیپلماسی و روابط بین‌الملل، نشر قومس، ۱۳۸۸: تهران.