چانکیلو

چانکیلو
Chanquillo
	نمای بروج سیزده‌گانه چانکیلو، قابل مشاهده از قلعهٔ نظامی
	موقعیت در پرو
موقعیت	منطقه انکاش، پرو
مختصات	۰۹°۳۳′۲۴″ جنوبی ۷۸°۱۴′۰۹″ غربی / ۹٫۵۵۶۶۷°جنوبی ۷۸٫۲۳۵۸۳°غربی
نوع	پناهگاه مستحکم
بخشی از	تمدن کاسما/سچین
محدوده	۴ کیلومتر مربع (۱٫۵ مایل مربع)
تاریخ
ساخته‌شده	۳۳۰ پیش از میلاد
سایت میراث جهانی یونسکو
نام رسمی	مجموعه باستان‌شناسی چانکیلو
معیار	فرهنگی: (i)(iv)
تاریخ ثبت	۲۰۲۱ (جلسه ۴۴)
شماره ثبت	۱۶۲۴

چانکیلو (انگلیسی: Chanquillo;^[۱]^[۲]^[۳]^[۴]^[۵] که به‌صورت Chankillo نیز نوشته می‌شود^[۳]^[۶]^[۷]^[۸]) یک مجموعه یادوارهٔ باستانی در بیابان ساحلی پرو است که در حوضهٔ کاسما سچین در منطقه انکاش پرو یافت شده‌است. بقایای این مجموعه شامل دژ چانکیلو در فراز یک تپه، رصدخانهٔ خورشیدی بروج سیزده‌گانه^[الف] و محوطه‌های مسکونی و همایشی است. این‌طور تفسیر می‌شود که بروج سیزده‌گانه در واقع یک رصدخانهٔ نجومی بوده‌اند که در سدهٔ چهارم پیش از میلاد ساخته شده‌اند.^[۶]^[۹] تمدنی که سازندهٔ چانکیلو بوده‌است، تمدن کاسما-سچین نام داشته‌است. این بنا در ژوئیهٔ ۲۰۲۱ توسط یونسکو به‌عنوان میراث جهانی انتخاب شده‌است.^[۱۰]

وسعت این مجموعه حدود ۴ کیلومتر مربع (۱٫۵ مایل مربع) است و به‌عنوان یک معبر مستحکم شناخته شده‌است.^[۷]

رصدخانه خورشیدی بروج سیزده‌گانه ویرایش

بروج سیزده‌گانهٔ چانکیلو که با فواصل منظم نسبت به یکدیگر واقع شده‌اند، بر روی لبهٔ یک تپهٔ کم‌ارتفاع که از شمال به‌سمت جنوب کشیده شده، ساخته شده‌اند و افقی «دندانه‌دار» با شکاف‌های باریک و فواصل منظم را شکل داده‌اند. دو نقطهٔ احتمالی رصدی در شرق و غرب از سوی محققان تعیین شده‌است. در مشاهده از این نقطه‌ها، پهنهٔ ۳۰۰ متری برج‌ها در طول افق به‌طور نزدیکی منطبق با طلوع و غروب خورشید در طول سال است،^[۹] اگرچه که تمامی این طلوع و غروب‌ها قابل مشاهده نیستند. هنگام انقلاب زمستانی، خورشید در پشت آخرین برج سمت چپ چانکیلو طلوع می‌کند و تا رسیدن به آخرین برج سمت راست هنگام انقلاب تابستانی در شش ماه بعد، در پشت یکایک این برج‌ها طلوع می‌کند و گذر زمان را نشان می‌دهد.^[۱۱] بروج سیزده‌گانهٔ چانکیلو می‌توانند نخستین رصدخانهٔ شناسایی‌شده در قارهٔ آمریکا باشند. ساکنان چانکیلو، با مشاهدهٔ طلوع و غروب خورشید از فراز برج مناسب، احتمالاً قادر به تعیین تاریخ دقیق با خطایی حداکثر یک یا دو روزه بوده‌اند.^[۱۲]

این برج‌ها در طول سده‌ها برای مسافران شناخته‌شده بوده‌اند. معروف است که کاربرد نجومی آن‌ها توسط تور هایردال در کتاب کون-تیکی مربوط به دههٔ ۱۹۴۰ حدس زده شده‌است؛ اما فرضیهٔ آن اخیراً و در سال ۲۰۰۷ از سوی آیوان گزی^[ب] و کلایو راگلز^[پ] مطرح شده‌است.^[۱۳]

سراسرنمای چانکیلو

یادداشت‌ها ویرایش

↑ Thirteen Towers
↑ Iván Ghezzi
↑ Clive Ruggles

منابع ویرایش

↑ Peru 1:100 000, La Caleta Culebras (20-g). IGN (Instituto Geográfico Nacional - Perú).
↑ Jenkins, Dilwyn (2003). The Rough Guide to Peru (به انگلیسی). Rough Guides. p. 295. ISBN 978-1-84353-074-9.
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ Pozorski, Shelia; Pozorski, Thomas; Pozorski, Thomas George (2006). Early Settlement and Subsistence in the Casma Valley, Peru (به انگلیسی). University of Iowa Press. p. 95. ISBN 978-1-58729-462-4.
↑ Gerster, Georg (2005). The Past from Above: Aerial Photographs of Archaeological Sites (به انگلیسی). Getty Publications. pp. 197. ISBN 978-0-89236-875-4.
↑ "SITIO ARQUEOLOGICO CHANQUILLO" (به اسپانیایی). MINCETUR. Archived from the original on 21 December 2013. Retrieved 2017-06-01.
↑ ^۶٫۰ ^۶٫۱ Ghezzi, Ivan; Ruggles, Clive (2007). "Chankillo: A 2300-Year-Old Solar Observatory in Coastal Peru". Science (به انگلیسی). 315 (5816): 1239–1243. Bibcode:2007Sci...315.1239G. doi:10.1126/science.1136415. ISSN 0036-8075. PMID 17332405.
↑ ^۷٫۰ ^۷٫۱ Ghezzi, Ivan (2006). "Religious Warfare at Chankillo". In Isbell, William H.; Silverman, Helaine (eds.). Andean Archaeology III (به انگلیسی). Springer US. pp. 67–84. doi:10.1007/0-387-28940-2_4. ISBN 978-0-387-28939-7.
↑ DK (2010-06-21). Space: A Visual Encyclopedia (به انگلیسی). Penguin. pp. 209. ISBN 978-0-7566-6628-6.
↑ ^۹٫۰ ^۹٫۱ BBC/Open University documentary, Broadcast March 2011, Downloadable demonstration of Towers at sunrise.
↑ Collyns, Dan (28 July 2021). "'No parallels': 2,300-year-old solar observatory awarded UNESCO World Heritage status". The Guardian. London, United Kingdom. ISSN 0261-3077. Retrieved 2021-07-28.
↑ "Archaeoastronomy". Archived from the original on 5 July 2020. Retrieved 16 August 2021.
↑ "Chankillo".
↑ Atwood, Roger. " "Solar Observatory at Chankillo, Peru." Archaeology. Volume 61 Number 1, January/February 2008. http://www.archaeology.org/0801/topten/solar_observatory.html.

پیوند به بیرون ویرایش

[9] Thirteen Towers

[14] Iván Ghezzi

[15] Clive Ruggles

[:12-1] Peru 1:100 000, La Caleta Culebras (20-g). IGN (Instituto Geográfico Nacional - Perú).

[2] Jenkins, Dilwyn (2003). The Rough Guide to Peru (به انگلیسی). Rough Guides. p. 295. ISBN 978-1-84353-074-9.

[:2-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ Pozorski, Shelia; Pozorski, Thomas; Pozorski, Thomas George (2006). Early Settlement and Subsistence in the Casma Valley, Peru (به انگلیسی). University of Iowa Press. p. 95. ISBN 978-1-58729-462-4.

[4] Gerster, Georg (2005). The Past from Above: Aerial Photographs of Archaeological Sites (به انگلیسی). Getty Publications. pp. 197. ISBN 978-0-89236-875-4.

[5] "SITIO ARQUEOLOGICO CHANQUILLO" (به اسپانیایی). MINCETUR. Archived from the original on 21 December 2013. Retrieved 2017-06-01.

[:0-6] ۶٫۰ ^۶٫۱ Ghezzi, Ivan; Ruggles, Clive (2007). "Chankillo: A 2300-Year-Old Solar Observatory in Coastal Peru". Science (به انگلیسی). 315 (5816): 1239–1243. Bibcode:2007Sci...315.1239G. doi:10.1126/science.1136415. ISSN 0036-8075. PMID 17332405.

[:1-7] ۷٫۰ ^۷٫۱ Ghezzi, Ivan (2006). "Religious Warfare at Chankillo". In Isbell, William H.; Silverman, Helaine (eds.). Andean Archaeology III (به انگلیسی). Springer US. pp. 67–84. doi:10.1007/0-387-28940-2_4. ISBN 978-0-387-28939-7.

[8] DK (2010-06-21). Space: A Visual Encyclopedia (به انگلیسی). Penguin. pp. 209. ISBN 978-0-7566-6628-6.

[Cox-10] ۹٫۰ ^۹٫۱ BBC/Open University documentary, Broadcast March 2011, Downloadable demonstration of Towers at sunrise.

[collyns-2021-11] Collyns, Dan (28 July 2021). "'No parallels': 2,300-year-old solar observatory awarded UNESCO World Heritage status". The Guardian. London, United Kingdom. ISSN 0261-3077. Retrieved 2021-07-28.

[12] "Archaeoastronomy". Archived from the original on 5 July 2020. Retrieved 16 August 2021.

[13] "Chankillo".

[16] Atwood, Roger. " "Solar Observatory at Chankillo, Peru." Archaeology. Volume 61 Number 1, January/February 2008. http://www.archaeology.org/0801/topten/solar_observatory.html.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[الف]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[ب]

[پ]

[۱۳]