ژرفاسنجی[۱] یا عمق‌سنجی به طور خلاصه به معنی اندازه‌گیری عمق آب یک دریا، دریاچه یا اقیانوس است.[۲][۳]

ژرفاسنجی خلیج فارس
اولین نقشه چاپ شده از ژرفاسنجی اقیانوسی تهیه شده با استفاده از اطلاعات یواس‌اس دلفین (۱۸۳۶)

به این منظور، امواج الکترومغناطیسی یا صوتی را از یک منبع موج به درون آب می‌فرستند و منتظر بازگشت آن‌ها به بالا پس از برخورد به کف دریا می‌شوند و با توجه به معلوم بودن سرعت امواج، ژرفای دقیق آب را می‌یابند. با استفاده از این روش نقشه‌هایی از دریاها کشیده شده است که با توجه به نمایاندن عمقشان برای مشخص کردن امنیت ناوبری سطحی و زیرسطحی و موارد دیگر به کار می‌روند.[۳]

ژرفاسنجی، پایه و اساس دانش آب‌نگاری است؛ گرچه آب‌نگاری به دیگر جنبه‌های فیزیکی آب‌ها (علاوه بر عمق) نیز می‌پردازد.[۴]

ابزار مورد استفاده ویرایش

امروزه برای تعیین عمق آب دریاها و دریاچه‌ها به طور گسترده از یک سونار که بر روی یک قایق سوار شده و امواج صوتی منتشر می‌کند یا یک سنسور لیدار که امواج الکترومغناطیسی را منتشر می‌کند استفاده می‌کنند.[۳]

ژرفاسنجی در گذشته ویرایش

پیش از استفاده از امواج در ژرفاسنجی، استفاده از یک طناب بلند و سنگین در تعیین ژرفای دریاها (ژرفایابی) مرسوم بود. اما این روش به دلیل خطاها و محدودیت‌های فراوان امروزه کاربردی ندارد.[۲]

منابع ویرایش

  1. «ژرفاسنجی» [مهندسی نقشه‌برداری] هم‌ارزِ «bathymetry»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر دوم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۷-۰ (ذیل سرواژهٔ ژرفاسنجی)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/55994/bathymetry%7C دانشنامه بریتانیکا
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Bathymetry». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
  4. http://oceanservice.noaa.gov/facts/bathymetry.html%7C ادارهٔ ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده آمریکا

پیوند به بیرون ویرایش