کاراکول (تاجیکستان)

دریاچه‌ای در خاور تاجیکستان

قره‌کول یا قره‌گل به معنی «دریاچۀ سیاه»، دریاچه‌ای به قطر ۲۵ کیلومتر (۱۶ مایل)[۱] درون دهانه‌ای برخوردی به قطر ۵۲ کیلومتر (۳۲ مایل)[۲]، در رشته‌کوه پامیر در تاجیکستان است.

قره‌کول
موقعیترشته‌کوه پامیر
مختصات۳۹°۱′ شمالی ۷۳°۲۷′ شرقی / ۳۹٫۰۱۷°شمالی ۷۳٫۴۵۰°شرقی / 39.017; 73.450
گونهدهانه برخوردی، حوضه بسته
برون‌شارش‌های کلانهیچ کجا
کشورهای حوضهتاجیکستان
بیشترین پهنا۵۲ کیلومتر (۳۲ مایل)
مساحتِ رو۳۸۰ کیلومتر مربع (۱۵۰ مایل مربع)
بیشترین ژرفا۲۳۰ متر (۷۵۰ فوت)
ارتفاع سطح۳٬۹۰۰ متر (۱۲٬۸۰۰ فوت)

دهانهٔ برخوردی ویرایش

دریاچۀ قره‌کول در میان فرورفتگی گردی جای گرفته که گمان می‌رود دهانۀ برخوردی یک سنگ آسمانی به قطر ۵۲ کیلومتر (۳۲ مایل) باشد.[۲] این دهانه به نسبت جوان است؛ برآورد می‌شود که این برخورد ۲۵ میلیون سال پیش[۱]، یا کمتر از ۲۳ میلیون سال پیش[۳]، یا بین ۲٫۶ تا ۵٫۳ میلیون سال پیش (دورهٔ پلیوسن)[۴] رخ داده باشد. ساختار برخوردی دریاچۀ قره‌کول تا زمانی که بررسی عکس‌های گرفته شده از فضا در سال ۱۹۸۷ میلادی آن را آشکار کرد، پنهان مانده بود.[۴][۵]

دریاچه ویرایش

دریاچه در بلندای ۳٬۹۰۰ متر (۱۲٬۸۰۰ فوت) بالاتر از تراز دریا جای گرفته است. شبه‌جزیره‌ای که از کنارهٔ جنوبی دریاچه گسترش یافته و نیز جزیره‌ای که در نزدیکی کنارهٔ شمالی آن جای دارد، دریاچه را به دو آبگیر بخش کرده است: بخش خاوری که کوچک‌تر و کمابیش کم‌ژرفاتر بوده و ژرفای آن چیزی میان ۱۳ و ۱۹ متر (۴۳ و ۶۲ فوت) است و بخش باختری که بزرگ‌تر بوده و ژرفای آن نزدیک به ۲۲۱ تا ۲۳۰ متر (۷۲۵ تا ۷۵۵ فوت) است. این دریاچه یک حوضهٔ بسته بوده و آب آن آب لب‌شور است.

زیست‌بوم ویرایش

هر چند دریاچه در میان پارک ملی تاجیکستان جای گرفته ولی از بیشتر پهنه‌های گرداگرد آن همچون چراگاه بهره‌برداری می‌شود.

پانویس ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "Kara-Kul Structure, Tajikistan". NASA Earth Observatory. Retrieved 2016-04-29.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «Kara-Kul در دادگان برخوردهای زمین». دادگان برخوردهای زمین. دانشگاه نیو برانزیک. دریافت‌شده در ۲۰۰۹-۰۸-۱۵.
  3. Bouley, S.; Baratoux, D.; Baratoux, L.; Colas, F.; Dauvergne, J.; Losiak, A.; Vaubaillon, J.; Bourdeille, C.; Jullien, A.; Ibadinov, K. (American Geophysical Union, Fall Meeting 2011). "Karakul: a young complex impact crater in the Pamir, Tajikistan". Bibcode:2011AGUFM.P31A1701B. {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Gurov, E. P., Gurova, H.P., Rakitskaya, R.B. and Yamnichenko,A.Yu. (1993). "The Karakul depression in Pamirs - the first impact structure in central Asia" (PDF). Lunar and Planetary Science XXIV, pp. 591-592.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:استفاده از پارامتر نویسندگان (link)
  5. Gurov, E. P., The Kara-Kul Lake depression in the Pamirs - A Probable Astrobleme (abstract). Eighth Soviet-American Microsymposium, pp. 37-39. 1988

منابع ویرایش