گاه‌شمار تاریخ نیشابور
گاه‌شمار تاریخ، رویدادها و گذشتهٔ نیشابور ویرایش
سدهٔ بیستم ویرایش
دههٔ ۱۹۳۰ ویرایش
- ۹ تیر ۱۳۰۹: تشکیل ادارهٔ ثبت در نیشابور.[۱]
- صنعت برق در نیشابور، برپا شد.
- ۱۳۱۱: تأسیس دبستان شاهدخت، نخستین آموزشگاه نوین ویژهٔ دختران در نیشابور؛ امروزه اثری از آن به‌جانمانده.[۲]
- ۱۹۳۵-۴۰م نخستین برنامه‌های باستان‌شناسی در نیشابور به‌دست موزهٔ هنر کلان‌شهر نیویورک انجام گرفت.[۳]
دههٔ ۱۹۴۰ ویرایش
- ۱۸ اوت ۱۹۴۰م/ ۲۷ مرداد ۱۳۱۹: کمال‌الملک پس از مدت‌ها زندگی در روستای حسین‌آباد درگذشت و پیرامون آرامگاه عطار دفن شد.[۴]
- ۱۹۴۰: سینما «ایران»، نخستین سینمای نیشابور ساخته شد.[۵]
- ۱۹۴۰: صنعت چاپ راه افتاد.[۶]
- ۱۹۴۰: گشایش دبیرستان عمر خیام و سینما خیّام.
- ۱۹۴۵م/ ۱۳۲۳: نخستین دستگاه اتوبوس مسافربری به نیشابور درآمد.[۷]
- پایان ۱۹۴۷ و آغاز ۴۸ (زمستان ۱۳۲۶)، آخرین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی موزه متروپولیتن نیویورک در نیشابور.[۳]
دههٔ ۱۹۵۰ ویرایش
- در ۱۹۵۰م/ ۱۳۲۹، شهرستان نیشابور مرزبندی و مستقل سیاسی شد.[۸]
- ۲۳ ژوئیه ۱۹۵۶م/ ۱ مرداد ۱۳۳۵: ایستگاه قطار نیشابور با حضور محمدرض اشاه پهلوی رسماً گشایش یافت.[۹]
دههٔ ۱۹۶۰ ویرایش
- ۱ آوریل ۱۹۶۳م/ ۱۲ فروردین ۱۳۴۲: از آرامگاه‌های نوساختهٔ عمر خیّام و کمال الملک و آرامگاه بازساختهٔ عطار به‌دست شهبانو فرح و محمدرضا شاه پهلوی رونمایی شد.[۱۰]
- ۱۳ اردیبهشت ۱۳۴۳/ ۳ مه ۱۹۶۴: ساختمان ۵ آموزشگاه ابتدایی توسط سپاهیان دانش قراء اطراف نیشابور پایان یافت.
- ۹ اسفند ۱۳۴۳/ ۲۸ فوریه ۱۹۶۵: اسناد مالکیت شش هزار و دویست و دو کشاورز مشهد، نیشابور، سبزوار، تربت حیدریه، فردوس، طبس و درگز به نمایندگان زارعین تسلیم شد.
- ۱۹۶۶م/ ۱۳۴۵ دستگاه خودکار چاپ (هایدلبرگ) در نیشابور راه افتاد.[۶]
- ۲۰ اسفند ۱۳۴۴/ ۱۱ مارس ۱۹۶۶: ساختمان راه ۱۴۰ کیلومتری نیشابور- کاشمر در خراسان آغاز شد.
- ۴ آبان ۱۳۴۶/ ۲۶ اکتبر ۱۹۶۷: گشایش راه ستارخان- خسروآباد در نیشابور؛ گشایش درمانگاه شیر و خورشید سرخ نیشابور؛ گشایش ۱۰۶ طرح عمرانی از قبیل پل و میدان و خیابان و مدرسه در نیشابور.[۱۱]
- ۶ امرداد ۱۳۴۸/ ۲۸ ژوئیه ۱۹۶۹: مهمانسرایی در نیشابور گشایش یافت.
دههٔ ۱۹۷۰ ویرایش
- تصوّف در نیشابور که ریشه‌ای کهن از سده‌های نخستین اسلامی داشته است، در این دهه با ستیزهای «محمدرضا محقق نیشابوری» و سید ابوالفضل برقعی قمی[۱۲] برچیده شد.
- ۳۰ خرداد ۱۳۵۴/ ۲۰ ژوئن ۱۹۷۵: در بیست و چهارمین دوره مجلس شورای ملی، علی‌احمد خورشید به نمایندگی برگزیده شد.
- ژوئن ۱۹۷۸م/ تیر ۱۳۵۷: فریدون گرایلی اثر خود به‌نام نیشابور، شهر فیروزه نشر داد که نخستین کتابی بود که در دوران نوین دربارهٔ تاریخ نیشابور نگاشته شده است.[۱۳]
- ژوئیه ۱۹۷۹/ مرداد ۱۳۵۸: پانزدهمین گردهمایی جهانی پیش آهنگان برنامه‌ریزی شده بود که در این تاریخ در نیشابور برگزار شود که به سبب بی‌ثباتی سیاسی-اداریِ پس از انقلاب، لغو شد.[۱۴]
دههٔ ۱۹۸۰ ویرایش
دههٔ ۱۹۹۰ ویرایش
- ۱۹۹۳م/ ۱۳۷۲: نیروگاه سیکل ترکیبی نیشابور به‌راه افتاد.[۱۴]
- ۱۳ مارس ۱۹۹۷/ ۲۳ اسفند ۱۳۷۵: یک فروند هواپیمای سی-۱۳۰وابستهٔ نیروی هوایی ارتش ایران که از دزفول به مشهد می‌رفت، در نزدیکی کوه شیرباد سقوط کرد و ۸۶ سرنشین آن کشته شدند.
- ۱۹۹۹م/ ۱۳۷۸: ساخت افلاک‌نمای عمر خیام اجرایی شد.
سدهٔ بیستم و یکم ویرایش
دههٔ ۲۰۰۰ ویرایش
- ۳۱ خرداد ۱۳۸۰/ ۲۱ ژوئن ۲۰۰۱: از رئیس جمهور خاتمی در نیشابور استقبال بزرگی شد.[۱۵][۱۶]
- ژوئن و اوت ۲۰۰۳: همزمان با گفتگوهای مقام‌داران محلی نیشابور در اعتراض به تقسیم استان خراسان، آشوب‌های خیابانی نیز شدت گرفت.[۱۷][۱۸]
- ۱۸ فوریه ۲۰۰۴/ ۲۹ بهمن ۱۳۸۲: فاجعه قطار نیشابور در ساعت ۰۹:۲۰ صبح، در نزدیکی ایستگاه خیام در ۱۷ ک. م شرق ایستگاه مرکزی شهر نیشابور رخ داد که در پی آن ۲۹۵ کشته و ۴۶۰ نفر زخمی شدند که از این فاجعه به‌عنوان بزرگترین حادثهٔ راه‌آهن در ایران یاد می‌شود؛ فرماندار (مجتبی فرهنمندنکو)، معاون فرماندار (غلامپور)، رئیس اداره برق (خاکباز) و رئیس اداره آتش‌نشانی نیشابور و ۱۴ نفر از امدادگران آتش‌نشانی جزو کشته شدگان این حادثه بودند.[۱۹][۲۰]
دههٔ ۲۰۱۰ ویرایش
- ۱۹ ژانویه ۲۰۱۲/ ۲۹ دی ۱۳۹۰: زلزله‌ای با حداکثر دامنهٔ ۶ ریشتری به مدت ۷ ثانیه در عمق ۱۰ ک. م سطح زمین، حوالی باغرود در ۱۱ ک. م شمال شهر نیشابور را لرزاند که با ۱۲۵ پس لرزه همراه بود، یک کشته و ۲۴۹ زخمی به جای گذاشت.[۲۱]
- ۷ مارس ۲۰۱۶/ ۱۷ اسفند ۱۳۹۴: نیشابور پس از اهواز، دومین پایتخت کتاب ایران برای سال ۱۳۹۵ برگزیده شد.[۲۲][۲۳]
- در فاجعهٔ شلوغی‌های منا (۱۳۹۴) (۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵) در مکه، ۴۴ نفر از زائران نیشابوری جان باختند که بیشترین آمار جان‌باختگان ایرانی برپایه شهرستان را دربرمی‌گیرد.[۲۴]
- ۳۱ مه ۲۰۱۶/ ۱۱ خرداد ۱۳۹۵: نابه‌سامانی مدیریتی در شهرداری نیشابور که با دگرگونی‌های پیاپی منصب شهرداریِ نیشابور از ۲۰۱۲/ ۱۳۹۰ تا ۲۰۱۶/ ۱۳۹۵ جریان داشت در این تاریخ با عزل «سیّد عباس حسینی» و محکومیت او، آرام گرفت.[۲۵]
- سپتامبر ۲۰۱۶/ شهریور ۱۳۹۵: نخستین هتل در نیشابور افتتاح شد.[۲۶][۲۷]
- ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۶/ ۹ مهر ۱۳۹۵: اعدام در ملاءِ عامِ قاتلِ «کیانا کوچولو»؛[۲۸][۲۹]
منابع ویرایش
- ↑ https://mashruteh.org/wiki/index.php?title=روزنامه_اطلاعات_دوشنبه_۹_تیر_ماه_۱۳۰۹
- ↑ «گفتگوباخانم دکترفهیمه بقراط نوه دکترمهدی بقراط». خیام‌نامه. دریافت‌شده در ۲۹ اوت ۲۰۱۶.[پیوند مرده]
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "The Metropolitan Museum's Excavations at Nishapur" (به انگلیسی). Metropolitan Museum of Art. اکتبر ۲۰۰۱. Retrieved August 2016.
{{cite web}}: Check date values in:|بازبینی=(help) - ↑ «درگذشت "کمال الملک" نقاش معروف ایرانی در نیشابور (1319ش)». مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ۲۷ مرداد ۱۳۹۵. دریافت‌شده در اوت ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «نگاهی به ورود و حضور ارامنه در نیشابور: مهمانان ارمنی در نیشابور». خیام‌نامه. تیر ۱۰, ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در اوت ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «اولین دستگاه چاپ را چه کسی به نیشابور آورد؟». خیام‌نامه. دی ۲, ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در اوت ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «ورود اولین اتوبوس به نیشابور». خیام‌نامه. دی ۵, ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در اوت ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۴ اوت ۲۰۱۶.
- ↑ علی طاهری (۱۳۸۴)، «فصل سوم٫ ترابری»، نگاهی به تاریخ و جغرافیای نیشابور، نیشابور: ابرشهر، شابک ۹۶۴-۹۶۰۷۶-۲-۵
- ↑ روزنامه اطلاعات. روزنامه اطلاعات. ۱۴ فروردین ۱۳۴۲. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ https://mashruteh.org/wiki/index.php?title=روزشمار_انقلاب_شاه_و_مردم
- ↑ «21. سفری به نیشابور و مشهد». وبگاه سید ابوالفضل برقعی قمی. دریافت‌شده در اوت ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «فریدون گرایلی». کلیدر. دریافت‌شده در اوت ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «15th World Scout Jamboree (cancelled)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی در اجتماع مردم نیشابور: ما خواهان استقلال، آزادی و پیشرفت بر پایه هویت دینی هستیم». خبرگزاری ایسنا. ۱ تیر ۱۳۸۰.
- ↑ «خراسان به رئیس‌جمهوری دوروزه سفر گزارش». همشهری. تهران: همشهری (۲۴۳۱). ۱۳۸۰.
- ↑ «لایحه تقسیم استان خراسان و چشم‌انداز آشوب و درگیری در این استان». رادیو فردا. ۲۶. مرداد. ۱۳۸۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «مردم این شهر، راهبرد گفتگوهای مثبت را برگزیده‌اند». خبرگزاری ایسنا. ۱۲ مرداد ۱۳۸۱.
- ↑ «سرانجام، علت فاجعه نیشابور سهل انگاری اعلام شد». خبرگزاری ایسنا. ۵ اسفند ۱۳۸۲.
- ↑ «صدها کشته و زخمی در انفجار قطار باری در نیشابور». همشهری. تهران: همشهری (۳۳۱۳). ۱۳۸۲.
- ↑ «زلزله 5.5 ریشتری نیشابور، تلفات جانی نداشت». همشهری آنلاین. ۳۰ دی ۱۳۹۰.
- ↑ «نیشابور می‌تواند قطب فرهنگی شود». سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۴ اوت ۲۰۱۶.
- ↑ «برگزاری مراسم اختتامیه «پایتخت کتاب ایران» و «روستاها و عشایر دوستدار کتاب»». کمیسیون ملی یونسکو در ایران. خرداد ۱۰, ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۴ اوت ۲۰۱۶.
- ↑ «بیشترین آمار جان باختگان ایرانی حادثه منا از شهرستان نیشابور است». فرمانداری نیشابور. ۱۵ مهر ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ اكتبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۴ اوت ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|archive-date=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «10 سال انفصال از پست‌های دولتی؛ شهردار نیشابور عزل شد!». تابناک. ۱۴ خرداد ۱۳۹۵.
- ↑ «تکمیل گام به گام پازل گردشگری در نیشابور، گفتگو با مدیر پروژه هتل امیران». خیام‌نامه. بهمن ۱۵, ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «کلنگ‌زنی نخستین هتل استاندارد در نیشابور همزمان با هفتهٔ دولت». خبرگزاری ایسنا. بهمن ۱۵, ۱۳۹۴.
- ↑ «تکمیل گام به گام پازل گردشگری در نیشابور، گفتگو با مدیر پروژه هتل امیران». خیام‌نامه. ۱۰ مهر ۱۳۹۵.
- ↑ «تصاویر اعـدام قاتل کیانا کوچولو». ساعت ۲۴. بهمن ۱۵, ۱۳۹۴.