زبان یهودی-کاشانی
گویش یهودیان کاشان
(تغییرمسیر از گویش کلیمیان کاشان)
یهودی-کاشانی گویشی از زبان‌های ایران مرکزی است که توسط کلیمیان کاشان در مرکز ایران صحبت می‌شود. این گویش، گویش کهن مردم این شهر بوده‌است و امروزه میان نسل مسن‌تر مهاجران کلیمی در مناطقی چون اسرائیل و آمریکای شمالی زنده مانده‌است. با این حال، در روستاهای ناحیه کاشان گویشی مشابه توسط مسلمانان استفاده می‌شود که گویش کلیمیان شهر کاشان در مواردی همچون واژگان و صرف و نحو با گویش روستایی ناحیه کاشمان تفاوت دارد به شکلی که در این موارد تأثیرپذیری بیشتری از پارسی نشان می‌دهد و جز این، گویش کلیمیان کاشان شباهت بیشتری به گویش‌های کلیمیان شهرهای دیگر، به خصوص اصفهان، دارد.
| یهودی-کاشانی | |
|---|---|
| زبان بومی در | اسرائیل، ایران |
شمار گویشوران | (بدون برآورد دسترسی) |
زبان‌های هندواروپایی
| |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۳–۶۳۹ | – |
| گلاتولوگ | kash1276[۱] |
واج‌شناسی ویرایش
واج‌های این گویش مشابی پارسی مدرن است.
شناسه ویرایش
| مضارع اخباری | اول شخص مفرد | دوم شخص مفرد | سوم شخص مفرد | اول شخص جمع | دوم شخص جمع | سوم شخص جمع |
| شناسه | ـُم /om/, ان /ɒn/ | ـِه /e/ | و /u/ | یم /im/ | ید /id/ | ـِند /end/ |
ضمائر شخصی ویرایش
ضمائر شخصی منفصل ویرایش
- مو(ن) /mu/ / /mu/
- تو /tu/
- اُوی /ovi/ / اِوی /evi/
- هاما /hɒmɒ/
- شوما /ʃumɒ/ / شِما /ʃemɒ/
- ایاها /iɒhɒ/ / (او)یاها /jɒhɒ/ ,/ujɒhɒ/
ضمائر شخصی متصل ویرایش
| مضارع اخباری | اول شخص مفرد | دوم شخص مفرد | سوم شخص مفرد | اول شخص جمع | دوم شخص جمع | سوم شخص جمع |
| شناسه | م /m/ | د /d/ | ش /ʃ/ | مون /mun/ | دون /dun/ | شون /ʃun/ |
نمونه واژه‌ها ویرایش
- زون /zun/ («دان»، «بن مضاع فعلی به معنی دانستن»)
- زوماد /zumɒd̪/ («داماد»)
- اِسبِه /esbe/ («سگ»)
- پور /puɾ/ («پسر»)
- آویر /ɒviɾ/ («باردار»)
- بِر /beɾ/ («در»، «درب»)
- اَبی abē («باز، دوباره»، «دیگر»)
- یِدا /jed̪ɒ/ («جدا»)
- یا /jɒ/ («جا»)
- وایوز /vɒ-juz/ («بن مضارع فعلی به معنی جستجو کردن، جستن»)
- جَن /dʒæn/ («زن»)
- جَنده /dʒænd̪e/ («زنده»)
- روج /rudʒ/ («روز»)
- سوج /sudʒ/ («سوز»، «بن مضارع فعلی به معنی سوختن»)
- پِج /pedʒ/ («پز»، «بن مضارع فعلی به معنی پختن»)
- واج /vɒdʒ/ («گو»، «بن مضارع فعلی به معنی گفتن»)
- واجار /vɒdʒɒɾ/ («بازار»)
منابع ویرایش
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "یهودی-کاشانی". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
{{cite book}}: Invalid|display-editors=4(help)
- Habib Borjian (May 1, 2012). "KASHAN ix. THE MEDIAN DIALECTS OF KASHAN (2) URBAN JEWISH DIALECT". [[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] (به انگلیسی). Vol. XVI. Bibliotheca Persica Press. Retrieved May 14, 2012.
{{cite encyclopedia}}: URL–wikilink conflict (help)
پیوند به بیرون ویرایش
- شیرا عروسی به گویش کلیمیان کاشان با صدای خاخام یدیدیا شوفط