ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۰۰٬۲۴۸ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

سکه‌ای با تصویر و عنوان
اسپهبد خورشید

اسپهبد خورشید مشهور به فرشواذ مرزبان که بعضی مورخان معاصر نام او را «خورشید شاه» نوشته‌اند، آخرین اسپهبد دودمان دابویگان طبرستان بود. پدر خورشید، دادمهر، وقتی که او شش سال داشت درگذشت. با مرگ پدر، یکی از عموهای خورشید به نام فرخان کوچک به مدت هشت سال نیابت و قیومیت او را بر عهده گرفت و در سال ۷۴۸ میلادی با رسیدن خورشید به سن چهارده‌سالگی حکومت را به وی سپرد. خورشید پس از تحویل گرفتن مقام اسپهبدی از فرخان کوچک، با توطئه فرزندان او روبه‌رو شد. او پس از تاجگذاری در تمیشه، در نبردی فرزندان فرخان را شکست داده و در سارویه، مرکز طبرستان، مستقر شد. پیشامد مهم مربوط به فرمانروایی خورشید، پناه بردن یک شورشی به نام سنباد در سال ۷۵۴ میلادی به اوست. سنباد پیش از شورش خود علیه عباسیان، بخشی از گنجینه‌های خود را به خورشید سپرد و سپس به جنگ شتافت ولی در جنگ شکست خورد. دو روایت وجود دارد که در اولی سنباد در جنگ به قتل رسیده ولی در روایت دیگر وقتی به سمت طبرستان می‌آمد، پسرعموی خورشید، طوس، به استقبال او رفت و وقتی این دو به هم رسیدند، اختلافی بینشان به وجود آمد که باعث شد که طوس سنباد را بکشد. اسپهبد پس از ملامت طوس، سر سنباد را به بغداد، نزد خلیفهٔ عباسی، منصور دوانیقی، فرستاد که این باعث خشنودی خلیفه و نزدیکی او با خورشید شد. پس از نزدیکی منصور و خورشید، مهدی عباسی، ولیعهد منصور، موفق شد از اسپهبد برای ورود سپاهیانش به طبرستان و رفتن به خراسان از این راه اجازه بگیرد، ولی وقتی در سال ۷۵۹ میلادی سربازان عباسی وارد طبرستان شدند، به فتح منطقه پرداختند و کنترل شهرها را به‌دست گرفتند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… ماست از مواد اولیه زولبیا است؟ (در تصویر)
… در دهه ۱۹۵۰، هوارد هیوز، پولدارترین مرد دنیا، بارها از جینا لولوبریجیدا، که زیباترین زن جهان لقب گرفته بود، خواستگاری کرد؟
… هزارپاها اغلب کمتر از هزار پا دارند؛ به جز اویمیلیپس پرسفون که می‌تواند بیش از ۱٫۳۰۰ پا داشته باشد؟
یکی از دلایلی که قربانیِ یک رابطه پرخشونت، رابطه توأم با آزارهای جنسی و خشونت خانگی را ترک نمی‌کند، گسلایتینگ است؟
… عدد اویلر (e) با دقت ۳۴٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ رقم اعشار اندازه‌گیری شده‌است؟
… قزاقستان وسیع‌ترین و اتیوپی پرجمعیت‌ترین کشورهای محصور در خشکی هستند؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۰۰٬۲۴۸ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت