آتشکده آمل

اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی ایران

آتشکده آمل که به اشتباه آرامگاه شمس آل رسول آمل شناخته می‌شود مربوط به دوره ساسانیان و پیش از به دنیا آمدن محمد است. این آتشکده در شهر آمل، محلهٔ چاکسر، در شهر قدیمی مشهور به (عوام کوی) واقع شده و این اثر در تاریخ ۶ اردیبهشت ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۶۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۱]

آتشکده آمل
Map
نامآتشکده آمل
کشورایران
استاناستان مازندران
شهرستانآمل
بخشمنطقه عوام کوی
اطلاعات اثر
نام محلیآتشگاه
نوع بنابرج آتشگاه
کاربریآرامگاه شمس آل رسول
کاربری کنونیجاذبه گردشگری
دیرینگیساسانیان-دوره اسلامی
دورهٔ ساخت اثرساسانیان
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۱۰۶۰
تاریخ ثبت ملی۶ اردیبهشت ۱۳۵۴
اطلاعات بازدید
امکان بازدیددارد
تابلوی معرفی بنای آتشگاه که توسط ادارۀ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در محوطۀ بنا نصب شده است

این بنا با توجه به ویژگی‌های خاص معماری در شمار بناهای قرن نهم هجری قمری است و در مقایسه با سایر برج‌های این دوره از وسعت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. ساختمان این بقعه شامل بدنه چهار گوشه و برج مخروطی شکل است و در قسمت فوقانی بدنه دارای مقرنس‌های تزیینی است. آتشکده به صورت چهار گوشه و گنبد مخروطی است و گنبد آن دو پوش می‌باشد که هر دو پوش آن در اثر زلزله و عوامل جوی منطقه خراب شده‌است عمده تزیینات بنا طاق و قوس و قرنیس‌های آجری و کاشیکاری در قسمت فوقانی است. نکته جالب در بنای این برج، کاربرد آجرهای با ابعاد و اندازه‌های مختلف است، با توجه به شکل کلی و شباهت بسیار آن با برج‌ها و آتشکده‌ها شناخته شده در ایران، از آثار قرن هشتم میلادی یا نهم یعنی دوره ساسانیان دانسته شده‌است. این گنبد مدور و به شکل برجی است. جسد شمس آل رسول محمد بن محمود آملی با نام کامل شمس الدین محمد بن محمود آملی از دانشمندان و پزشکان شهیر ایرانی در داخل این آتشکده به خاک سپرده شده‌است. طاق این برج دو پوش بوده و گنبد خارجی و داخلی داشت که بر اثر زمین‌لرزه خراب شد.

 

یادگار

ویرایش

در منطقه آمل قدیم که قسمت ساسانی آن به عوام کوی معروف بود در زمان ساسانیان به همراه بازار آمل قرار داشت، که در آن زمان بازار آمل و دژ ساسانی و آتشکده بنا شد و از آن زمان آتشکده و بازار باستانی آمل به جای ماند و دژ ساسانی بر اثر هجوم اعراب تازی در صدر اسلام به کلی خراب شد.[۲][نیازمند یادکرد دقیق][منبع نامعتبر؟]

در سال‌های اخیر مرمت‌های کوتاهی بر روی این آثار باستانی انجام شده‌است به طوری که سه سال داربست‌هایی برای فرو نریختن این آتشکده به آن وصل بوده‌است و در سال ۱۳۹۱ میراث فرهنگی بنا بر مرمت این اثر گرفت و بعد چند ماه کار بر روی آن این امر انجام شد.

نگارخانه

ویرایش

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
  2. آمل خاستگاه آمارد

پیوند به بیرون

ویرایش