آخرین نیای مشترک انسان و شامپانزه
آخرین نیای مشترک انسان و شامپانزه (به انگلیسی: Chimpanzee–human last common ancestor) (CHLCA) به نزدیک‌ترین نیای مشترک دو سردهٔ انسان (Homo) و شامپانزه (شامپانزه معمولی و بونوبو) به نام انسان‌تباران (Hominini) می‌گویند. با توجه به گونه‌زایی پیچیده و ترکیبی این سرده، نمی‌توان برآورد دقیقی از عمر انسان‌تباران ارائه داد. اما با اطلاعاتی که به دست آمده است، فرگشت واگرایی این تبار از ۱۳ میلیون سال پیش در دورهٔ زمین‌شناسی میوسن آغاز شد و پیوند بین گونه‌ها تا ۴ میلیون سال پیش در دورهٔ زمین‌شناسی پلیوسن ادامه داشته‌است.
آخرین جد مشترک شامپانزه و انسان (CHLCA) آخرین جد مشترکی است که بین سرده‌های موجود هومو (انسان) و پان (شامپانزه و بونوبو) از انسان‌تبارها مشترک است. به دلیل گونه‌زایی دورگه پیچیده، در حال حاضر نمی توان تخمین دقیقی از سن این جد مشترک ارائه داد. در حالی که «واگرایی اولیه» بین جمعیت‌ها ممکن است در 13 میلیون سال پیش (میوسن) رخ داده باشد، دورگه‌زایی ممکن است تا تا 4 میلیون سال پیش (پلیوسن) ادامه داشته باشد.
در مطالعات ژنتیک انسانی، آخرین جد مشترک شامپانزه و انسان به عنوان لنگرگاهی برای محاسبة میزان چندریختی تک نوکلئوتیدی در جمعیت‌های انسانی استفاده می‌شود که در آن از شامپانزه‌ها به عنوان یک برون‌گروه استفاده می‌شود؛ یعنی گونه‌ای موجود که از نظر ژنتیکی شبیه‌ترین گونه به انسان خردمند است.
آرایه‌شناسی ویرایش
انسان‌تبارها به منظور جدا کردن انسان‌ها (سرده هومو) از شامپانزه‌ها (سرده پان) و گوریل ها (سرده گوریل) پیشنهاد شدند با این هدف که گونة دارای کمترین شباهت باید جدا شود.
مان و وایس (1996) پیشنهاد کردند که انسان‌تبارها باید شامل پان و هومو باشد که تا پیش از این در زیرتبارهای جداگانه طبقه‌بندی می‌شدند. آنها هوموها و همه میمون‌های انسان‌نمای دوپا را در زیرتبار جنوبی کپی‌آسا و پان‌ها را در زیرتبار پانینا طبقه بندی کردند. وود (2010) دیدگاه‌های مختلف این طبقه‌بندی را مورد بحث قرار داد. یک تبارشاخه شامپانزه توسط وود و ریچموند مطرح شد که آن را به تبار پانینی ارجاع دادند که از خانواده انسانیان متشکل از سه‌شاخه‌ای از زیرخانواده‌ها تصور می‌شد.[۱][۲][۳][۴]
شواهد فسیلی ویرایش
هنوز هیچ فسیلی از آخرین جد مشترک شامپانزه و انسان شناسایی نشده است. یک گزینه احتمالی میمون یونانی است که البته این ادعا نیز با مناقشاتی همراه بوده چرا که شواهد کافی برای انسان‌تبار بودن میمون یونانی وجود ندارد. [۵][۶][۷]
ساحل مردم چادی یک انسان‌تبار منقرض شده با مورفولوژی‌ای مشابه با آن چیزی است که از آخرین جد مشترک شامپانزه و انسان انتظار می رود. ساحل مردم چادی حدود 7 میلیون سال پیش، نزدیک به زمان واگرایی شامپانزه و انسان، می‌زیسته است. مشخص نیست که باید آن را به عنوان یکی از اعضای انسان‌تباران به عنوان اجداد هومو و پان و کاندید بالقوه‌ای برای آخرین جد مشترک شامپانزه و انسان طبقه بندی کرد یا صرفاً میمونی میوسن با برخی شباهت‌های آناتومیک با انسان‌تبارهای بعدی.
آردی کپی به احتمال زیاد پس از انشعاب انسان و شامپانزه در 5/5 میلیون سال پیش ظهور پیدا کرده است. در دورانی که که دورگه‌زایی همچنان ادامه داشته است. آردی کپی چندین ویژگی مشترک با شامپانزه ها دارد اما به دلیل ناقص بودن فسیل و نزدیکی به نقطه انشعاب انسان و شامپانزه، موقعیت دقیق آن در پیشینه فسیلی مشخص نیست. بنابراین آردی کپی به احتمال زیاد از نسب شامپانزه‌ها است و در نتیجه جد انسان نیست.[۸][۹][۱۰][۱۱]
گونه‌زایی آمیخته ویرایش
یکی از عوامل سردرگمی در تعیین سن دقیق شکافت پان-هومو، شواهدی مبنی بر یک فرآیند گونه‌زایی پیچیده (برخلاف یک شکاف ساده) بین دو نسب است. طبق گفته پترسون و همکاران (۲۰۰۶) به نظر می‌رسد کروموزوم‌های مختلف در زمان‌های مختلف، احتمالاً در دوره‌ای 4 میلیون ساله، جدا شده‌اند که نشاندهنده یک فرآیند گونه‌زایی طولانی و با رویدادهای دورگه‌زایی وسیع بین دو نسب نوظهور در ۴/۵ تا ۳/۶ میلیون سال پیش است.[۱۲]
منبع ویرایش
- ↑ Mann, Alan; Mark Weiss (1996). "Hominoid Phylogeny and Taxonomy: a consideration of the molecular and Fossil Evidence in an Historical Perspective". Molecular Phylogenetics and Evolution. 5 (1): 169–181. doi:10.1006/mpev.1996.0011. PMID 8673284.
- ↑ B. Wood (2010). "Reconstructing human evolution: Achievements, challenges, and opportunities". Proceedings of the National Academy of Sciences. 107 (Suppl 2): 8902–8909. Bibcode:2010PNAS..107.8902W. doi:10.1073/pnas.1001649107. PMC 3024019. PMID 20445105.
- ↑ Wood and Richmond.; Richmond, BG (2000). "Human evolution: taxonomy and paleobiology". Journal of Anatomy. 197 (Pt 1): 19–60. doi:10.1046/j.1469-7580.2000.19710019.x. PMC 1468107. PMID 10999270.
- ↑ "Out of the Pan, Into the Fire" in: Frans B. M. De Waal, ed. (2001). Tree of Origin: What Primate Behavior Can Tell Us About Human Social Evolution. pp. 124–126. ISBN 9780674010048.
- ↑ Fuss, Jochen; Spassov, Nikolai; Begun, David R.; Böhme, Madelaine (2017). "Potential hominin affinities of Graecopithecus from the Late Miocene of Europe". PLOS ONE. 12 (5): e0177127. Bibcode:2017PLoSO..1277127F. doi:10.1371/journal.pone.0177127. PMC 5439669. PMID 28531170.
- ↑ "Graecopithecus freybergi: Oldest Hominin Lived in Europe, not Africa". Archived from the original on 5 November 2019. Retrieved 5 November 2019.
- ↑ Dickinson, Kevin (2019-04-20). "New fossils suggest human ancestors evolved in Europe, not Africa". Big Think. Retrieved 2022-10-23.
- ↑ Wood, Bernard; Harrison, Terry (2011). "The evolutionary context of the first hominins". Nature. 470 (7334): 347–35. Bibcode:2011Natur.470..347W. doi:10.1038/nature09709. PMID 21331035. S2CID 4428052.
- ↑ Wood, Bernard; Harrison, Terry (2011). "The evolutionary context of the first hominins". Nature. 470 (7334): 347–52. Bibcode:2011Natur.470..347W. doi:10.1038/nature09709. PMID 21331035. S2CID 4428052.
- ↑ Wolpoff, Milford H. (1996). Human Evolution. ISBN 978-0070718333.
- ↑ Sarmiento, E. E. (2010). "Comment on the Paleobiology and Classification of Ardipithecus ramidus". Science. 328 (5982): 1105, author reply 1105. Bibcode:2010Sci...328.1105S. doi:10.1126/science.1184148. PMID 20508113.
- ↑ Patterson N, Richter DJ, Gnerre S, Lander ES, Reich D (June 2006). "Genetic evidence for complex speciation of humans and chimpanzees". Nature. 441 (7097): 1103–8. Bibcode:2006Natur.441.1103P. doi:10.1038/nature04789. PMID 16710306. S2CID 2325560.
- ویکی‌پدیا انگلیسی