آذربایجانی‌ستیزی در ارمنستان
لحن یا سبک این مقاله بازتابدهندهٔ لحن دانشنامهای مورد استفاده در ویکی‌پدیا نیست. |
در درستی این مقاله اختلاف نظر وجود دارد. |
در بیطرفی این اختلافنظر وجود دارد. |
آذربایجان ستیزی یا احساسات ضد آذربایجانی درارمنستان به احساساتی گفته می‌شود که به اختلافات در مورد مالکیت، مناطق مناقشه برانگیز قره‌باغ مربوط است. شاید این اختلافات نتیجه کشتار ارامنه توسط امپراطوری عثمانی و ترک‌ها است. ارمنی‌ستیزی توسط جمهوری آذربایجان و تاکید بر اختلافات بین دو کشور اروپایی و اوراسیایی ایجاد کرده است.
تاریخچه ویرایش
ملی‌گرایان ارمنی از ارائهٔ یک راه حل رضایت‌بخش در منطقهٔ قره‌باغ امتناع می‌کنند و با این اقدام احساسات افراطی و ضد آذربایجانی را ریشه‌‌دارتر ساخته و تثبیت می‌کنند.[۱] تمایز قومی و زبانی ملی‌گرایی ارمنی در اواخر قرن ۱۹ سبب گسترش احساس بی‌اعتمادی، سوء ظن و دشمنی نسبت به آذربایجانی‌ها را در قفقاز گسترش دادند.[۲] برخوردهای مشابه در ایروان اتفاق افتاده است که در آن آذربایجانی‌ها توسط ارامنه مسلح به قتل رسیدند. در ماه اوت، ۱۹۰۵ مانیفست ملی ارمنی، که برای اخراج مردم ترک از مکانی که «مکان مقدس ارمنستان» نامیده می‌شود، به خشونت، چند صد نفر از آذربایجانی‌ها را در شوشی به قتل رساندند.[۳] پس از مداخلهٔ بریتانیا در آذربایجان برای جلوگیری از تصاحب کامل ارامنه در قره‌باغ به سال ۱۹۱۹، بریتانیا فرماندار کل آذربایجان، خسرو بیگ سلطانوف را به عنوان فرماندار قره‌باغ کوهستانی جهت آتش‌بس برگزید؛ که به پیشنهاد آتش‌بس سلطانوف توجهی نشد و بسیاری از مناطق ارضی آذربایجان توسط ارامنه پس داده نشد.[۴]
پس از سقوط شهر خوجالی در طی جنگ قره‌باغ، کشتار غیر‌نظامیان آذربایجانی در این شهر توسط ارتش ارمنستان به همراهی نیروهای ۳۶۶ ارتش روسیه[۵] در ۲۵ و ۲۶ فوریهٔ سال ۱۹۹۲ اتفاق افتاد.[۶] بر اساس آمارهای موجود از جمله آمار سازمان دفاع حقوق بشر در این کشتار ۶۱۳ نفر از غیر نظامیان از جمله ۶۳ کودک جان خود را از دست دادند.[۷]
در ۱۹۸۷ میلادی، اخراج ۳۰۰٬۰۰۰ نفر از آذربایجانی‌ها از ارمنستان آغاز شد.[۸] در آغاز سال ۱۹۸۸ امواج پناهندگان برای نخستین بار از ارمنستان به باکو آغاز شد و در سال ۱۹۸۸، آذربایجانی‌ها (حدود ۱۶۷٬۰۰۰ نفر) از جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی اخراج شدند.[۹] سال ۱۹۹۳ بالاترین موج مهاجرت آوارگان داخلی آذربایجان، هنگامی که نیروهای ارمنی قره‌باغ فراتر از مرزهای قره‌باغ کوهستانی را اشغال کرده بوند. ارامنهٔ قره‌باغ در نهایت موفق به از میان بردن آذربایجانی‌های قره‌باغ کوهستانی شدند.[۱۰]
تخریب مساجد و اسلام‌ستیزی در ارمنستان ویرایش
سبز روشن، شیعه
سبز تیره، سنی
دانشنامه افرون و بروک‌هاوس در قرن بیستم، جمعیت ایروان را بیش از ۲۹٬۰۰۰ اعلام کرده بود از این تعداد ۴۹٪ تاتارها و آذربایجانی‌ها، ۴۸٪ ارامنه و ۲٪ روس‌ها بودند.[۱۱][۱۲] ایوان چوپین و ادارهٔ مسلمانان قفقاز تعداد مساجد در این کشور را در قرن نوزدهم ۸ مورد اعلام کرده‌بود[۱۳][۱۴] با این حال با توجه به آمار ۱۸۶۹ که توسط استانداری ایروان اعلام شده‌بود، تعداد مجموع مساجد شصت مورد وجود داشته‌است.[۱۵]
دانشنامه افرون و بروک‌هاوس هفت مسجد شیعیان را در قرن بیستم در ایروان اعلام کرده بود که تنها مسجد کبود ایروان باقی‌مانده است. در سال ۱۹۹۰ یک مسجد در ایروان با بولدوزر نابود شد.[۱۶][۱۷]
باستان‌شناس فیلیپ کول، در یادداشت «کمبود بقایای بازماندهٔ اسلامی در ارمنستان، از جمله ایروان». با استناد به اطلاعات جمعیت مسلمانان ارمنستان پیش از فتح روسیه، گفته‌است:[۱۸]
| « | مهم نیست که منابع ارمنستان چه جمعیتی را اعلام می‌کنند، فقدان موارد بسیاری از اماکن مقدس مسلمانان و جمعیت مسلمانان غیرقابل انکار و پذیرفتنی نیست | » |
البته ارمنستانی‌ها هم در دفاع از خود به رفتارهای اذربایجان و اسلام ستیزی این کشور اشاره می‌کنند.
جستارهای وابسته ویرایش
پیوند به بیرون ویرایش
منابع ویرایش
- ↑ Barrington, Lowell (2006). After Independence: Making and Protecting the Nation in Postcolonial & Postcommunist States. University of Michigan Press. p. ۲۳۱. ISBN 0472068989.
- ↑ Croissant, pp. 8-9
- ↑ Eichensehr, Kristen (2009). Stopping Wars and Making Peace: Studies in International Intervention. Martinus Nijhoff Publishers. p. ۴۶. ISBN 9004178554.
{{cite book}}: Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Eastern Europe, Russia and Central Asia 2004. Vol. ۴. Routledge. 2003. p. ۱۰۷. ISBN 1857431871.
- ↑ دیده‌بان حقوق بشر-کشتار در قفقاز شابک ۱−۵۶۴۳۲−۰۸۱−۲
- ↑ Massacre by Armenians Being Reported - NYTimes.com
- ↑ Letter from the Chargé d'affaires a.i. of the Permanent
- ↑ International Law, Conventions and Justice. ATINER. 2011. p. ۱۲۰.
- ↑ Barrington, p. 230
- ↑ Geukjian, Ohannes (2012). Ethnicity, Nationalism and Conflict in the South Caucasus: Nagorno-Karabakh and the Legacy of Soviet Nationalities Policy. Ashgate Publishing, Ltd. p. 199. ISBN 1409436306.
- ↑ (روسی) Erivan in the Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary, St. Petersburg, Russia, 1890-1907.
- ↑ Кавказский календарь на ۱۸۷۰ год. Тифлис, типография Главного Управления Наместника Кавказского. 1869. pp. ۳۹۲.
- ↑ Шопен, Иван (1852). Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской Империи. Императорская Академия Наук. pp. ۴۶۸.
- ↑ Bournoutian, George A. (1992). The khanate of Erevan under Qajar rule, 1795-1828. Mazda Publishers. pp. ۱۷۳. ISBN 978-0-939214-18-1.
- ↑ Воронов, Н. И (1869). Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ. Т.۱. Императорское русское географическое общество. Кавказскій отдѣл. pp. ۷۱.
- ↑ Robert Cullen, A Reporter at Large, “Roots,” The New Yorker, April 15, 1991, p. 55
- ↑ Thomas De Waal. Black garden: Armenia and Azerbaijan through peace and war. NYU Press, 2003. شابک ۰−۸۱۴۷−۱۹۴۵−۷, شابک ۹۷۸−۰−۸۱۴۷−۱۹۴۵−۹, p. 79.
- ↑ شابک ۰−۵۲۱−۵۵۸۳۹−۵