محمدعلی آذرشب

محمدعلی آذرشب (زاده ۱۳۲۶، کربلا) پژوهشگر ایرانی زبان و ادبیات عربی، استاد دانشگاه تهران، عضو کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورای عالی انقلاب فرهنگی، عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بین‌الملل است. او یکی از برگزیدگان سومین دوره جایزه علمی علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان در سال ۱۳۹۲ است.

محمدعلی آذرشب

زندگی

محمدعلی آذرشب در سال ۱۳۲۶ و در شهر کربلا (کشور عراق) متولد شد. پدر و مادر او اصالتا اهل لار بودند. آذرشب پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه، در رشته عمران در دانشکده بغداد پذیرفته شد. اما در سال دوم تحصیلش به خاطر شرایط سیاسی کشور عراق و فعالیت‌های اجتماعی‌اش از تحصیل محروم شد. سپس به دعوت سید مرتضی عسکری، به دانشکده اصول دین بغداد رفت و در کنار تدریس در مدرسه، تحصیلش را در این دانشکده ادامه داد و لیسانسش را از دانشکده اصول دین گرفت. پس از مدتی به علت شرایط ناامن بغداد مجبور شد؛ ابتدا به سوریه و پس از مدت کوتاهی به ایران مهاجرت کند. او سرانجام ساکن ایران گردید و در آموزش و پرورش منطقه ۱۲ تهران استخدام و به تدریس مشغول شد. در سال ۱۳۵۳ پس از گذراندن سال‌ها تدریس و گرفتن مدرک فوق لیسانس زبان و ادبیات عرب در دانشگاه تهران، برای تدریس به دانشگاه تهران منتقل شد و هنگامی‌که در سال ۱۳۶۲ دکترای علوم قرآن و حدیث را به‌دست آورد؛ استاد دانشگاه تهران گردید. او فعالیت‌های اجرایی متعددی را عهده‌دار بوده‌است؛ ازجمله: معاون آموزشی ـ پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، رایزن فرهنگی ایران در سودان و سوریه و معاون بین الملل مجمع تقریب مذاهب اسلامی. او همچنین سردبیر و مسئول نشریه‌های رسالةالتقریب، ثقافتنا و ثقافةالتقریب بوده‌است.

بزرگداشت

در سال ۱۳۹۲ مراسم نکوداشتی برای او در سازمان ارتباطات اسلامی برگزار شد که در این مراسم وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، او را چهره‌ای علمی، فرهنگی و بین المللی دانست. همچنین در سال ۱۴۰۲ به مناسبت «هفته پژوهش» در دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی مراسم دیگری برگزار و از فعالیت‌های علمی ـ فرهنگی آذرشب تجلیل و قدردانی شد. مستندی نیز به نام «سفیر گفتگو» به کارگردانی حسن علیزاده فرد، ساخته شده که در این مستند به زندگی، شخصیت، اندیشه و فعالیت‌های علمی آذرشب پرداخته‌ شده‌است.

آثار

بیشترین فعالیت او در زمینه ترجمه متون اسلامی از زبان فارسی به عربی بوده و تاکنون بالغ بر پنجاه کتاب و ده‌ها مقاله از آثار او منتشر شده‌است. برخی از آثار او در ذیل آورده می‌شود.

۱. تألیف‌ها:

الادب العربی فی الاندلس تاریخ و نصوص، اللغة العربیة الحدیثة، النقد العربی، الحب فی خطابنا الادبی.

۲. ترجمه‌ها:

الانسان و الایمان، المفهوم التوحیدی للعالم، المجتمع و التاریخ، الامداد الغیبی فی حیاةالبشری، مسائل النظام و الثورة.

۳. مقاله‌ها:

(مقاله‌های بین المللی) الارتباط بین الله و الانسان (۱ و ۲)، نشاة شعر العربی (۱ و ۲)، خواطر و آرا، من وحی اقتصادنا، الامداد الغیبی (۱).

(مقاله‌های داخلی) ادباء ایرانیون فی دراسات سید قطب، الجزائر فی الشعر الفارسی المعاصر، القاعده الاخلاقیة و الفکریة فی الاقتصاد الاسلامی.

پیوند به بیرون

• مقالات محمدعلی آذرشب (دانلود)