آران و بیدگل
آران و بیدگل، مرکز شهرستان آران و بیدگل در استان اصفهان است.
آران و بیدگل | |
---|---|
![]() | |
کشور | ![]() |
استان | اصفهان |
شهرستان | آران و بیدگل |
بخش | مرکزی |
نام(های) دیگر | آرو ویگل |
نام(های) پیشین | گلآرا، آرو بیدگل، چهلحصاران |
سال شهرشدن | ۵۰۰۰۰ سال پیش |
مردم | |
جمعیت | ۱۰۵۰۰۰ نفر(۱۴۰۰) |
رشد جمعیت | ۸٪+ (سال ۱۳۹۰تا ۱۳۹۵) |
میانگین دمای سالانه | ۲۸/۷ |
روزهای یخبندان سالانه | ۵۰–۶۰ روز |
اطلاعات شهری | |
شهردار | محسن صانعی[۱] |
تأسیس شهرداری | ۱۳۳۲ |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۳۱ |
شناسهٔ ملی خودرو | ![]() |
کد آماری | ۱۴۲۳ |
جغرافیا ویرایش
این شهر با طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۲۹ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۴ درجه و ۴ دقیقه در ۶ کیلومتری شمال شرقی کاشان قرار دارد و فاصله آن از دریاچه نمک ۳۵ کیلومتر است.[۲]
این شهر با وسعت ۶۰۵۱ کیلومتر مربع، از طریق دو جاده اصلی به کاشان و شبکه راههای اصلی کشور مرتبط میشود. به لحاظ کویری بودن منطقه، ۱۹۰۰ کیلومتر مربع (۳۱ درصد مساحت شهرستان) در تپههای شنی قرار گرفته که در اصطلاح محلی به آن بند ریگ میگویند.[۳]
در اعماق و سطح زمینهای نواحی شمال شهرستان معادن غنی و فراوانی وجود دارد که مهمترین آنها حوزههای وسیع نفت و دریاچه نمک آران و بیدگل با وسعت ۲۰۰۰ کیلومتر مربع است. از کوههای شهرستان آران و بیدگل میتوان به کوه یخاب با ارتفاع ۲۳۸۸ متر در ۶۰ کیلومتری شرقی شهر، کوه آبریزان و بند ریگ اشاره کرد.
آب و هوا ویرایش
آب و هوای این منطقه گرم و خشک با تابستانهای گرم و سوزان و زمستانهای سرد و خشک بوده و حداکثر دمای هوا در تابستان به بیش از ۵۵ درجه سانتیگراد و حداقل برودت هوا در زمستان به ۷- درجه سانتیگراد میرسد. بارش سالیانه حدود ۱۳۸ میلیمتر و میانگین دمای سالانه ۱۹/۹ درجه سانتیگراد است اما دما دما در پاییز و بهار معتدل بوده و در این فصول توریستهای زیادی از اقصی نقاط جهان به این شهر زیبا میآیند.
تاریخچه ویرایش
تحقیقات باستانشناسی نشان دادهاست که انسان عهد حجر که تازه از کوه فرود آمده و در دشت سکونت گزیده بود، بر روی همان مسیر کمانی شکل اطراف کویر نمک استقرار یافته بود و این قرارگاههای انسانی که تاکنون شناخته شدهاند در کاشان (تپه سیلک)، قم، ری و دامغان بودهاست.[۴]
پس از آنکه تپه سیلک (در ۱۴ کیلومتری جنوب غرب)، در اوایل هزاره اول (پیش از میلاد مسیح) تخریب شد، مهاجمین پیروز فین کنونی را مسکن خویش قرار دادند و در اطراف آنجا آبادیهای کوچک و بزرگی مانند آران دشت، بیدگل، نوشآباد، نیاسر و ورزآباد پدید آمد.[۵]
در دوره صفوی ژان شاردن که از کاشان بازدید میکند در مورد آران و بیدگل میگوید:[۶]

- «تنها در یکی از نقاط حومه شهر هزار کارگر ابریشمباف وجود دارد. این آبادی که آران نام دارد و در فاصله دو فرسخی شهر میباشد از دور همچون شهر زیبایی جلوهگر است و دارای دو هزار باب خانه باغچه و ششصد باغ زیبا میباشد.»
در دوره قاجار، آران و بیدگل به صورت دو قریه جدا از هم وجود داشت. عبدالرحیم کلانتر ضرابی در کتاب تاریخ کاشان در این باره میگوید:[۷]
- «و از آنجا به قریه نوشآباد و از آنجا به قریه آران و از آنجا به قریه بیدگل و این سه قریه از قرا معتبره و از قصبات معظمه گرمسیر و در دامنه بند ریگ بین الشمال و المشرق و در یک فرسخی و یک فرسخ و نیم کاشان واقع هستند.»
- ↑ https://www.imna.ir/news/680488
- ↑ دریاچه نمک مسیله (آران و بیدگل) بایگانیشده در ۶ ژوئیه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine، کویرها و بیابانهای ایران
- ↑ «فرمانداری آران و بیدگل». بایگانیشده از اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۶. دریافتشده در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۶.
- ↑ ایران از آغاز تا اسلام، رومن گیرشمن، ترجمه محمد معین، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ۹، صفحه ۷ دیباچه
- ↑ تاریخ اجتماعی کاشان، حسن نراقی، چاپ ۱۳۶۵، صفحهٔ ۲۴
- ↑ سیاحتنامه شاردن، نوشته ژان شاردن، ترجمه محمد عباسی، جلد ۳، صفحهٔ ۸۶
- ↑ تاریخ کاشان، عبدالرحیم کلانتر ضرابی، به کوشش ایرج افشار، صفحه ۳۲ و صفحهٔ ۱۳۱

- «رشته قنوات دوره آران و بیدگل قبل از حصاربندی یا در زمانی که عرصه محصوره این شهر هنوز از بیوتات و عمارات معمور نشده بودهاست از قطر دایره حصاربندی به طرف دامنه جنوبی گذشته و هر یک سی ذرع و پنجاه ذرع و بیشتر و کمتر عمق دارند…
پس از دوره قاجار آران و بیدگل هر یک بر اساس قوانین تقسیمات کشوری دارای شهرداری جداگانه بودند و سال تأسیس شهرداری آنها به ترتیب ۱۳۳۲ و ۱۳۳۳ خورشیدی بودهاست.[۱] اولین شهردار آران در این دوره محمدتقی صباحی بود.[۲]
در سال ۱۳۵۴ خورشیدی بنابر تصمیم وزارت کشور این دو شهر تحت عنوان گلآرا یکپارچه شدند و از بخش آران و از توابع کاشان در محدوده استان مرکزی قرار گرفت.[۳]
در مردادماه سال ۱۳۷۵ بر اساس مصوبه هیئت وزیران، بخش آران از شهرستان کاشان جدا و به عنوان شهرستان آران و بیدگل شامل دو بخش مرکزی و کویرات در تقسیمات کشوری شناخته شد.[۴]
قدیمیترین اثر مکتوبی که به آران اشاره دارد، کتاب الاعلاق النّفیسه نوشته ابن رسته است که در سال ۲۹۰ قمری به زبان عربی نگاشته شده و در سالهای اخیر توسط دفتر انتشارات امیرکبیر ترجمه و چاپ شدهاست. در صفحه ۱۸۱ این اثر از آران به عنوان یکی از آبادیهایی که در دوران انوشیروان دارای قصرهایی بودهاست، یاد میکند.[۵]
درکتاب تاریخ قم که۱۳۰۰ سال پیش نوشته شده از آران و وشاد و هراسکان نامبرده شدهاست.
- «در نوشتهها قریه آران، دیده میشود. این منطقه را سابق بر این بدان جهت قریه میگفتند یا مینوشتند چون که دارای باغهای مشجر، خانههای بزرگ، قلعه و کاریزهای متعدد بودهاست…»
مطابق نوشتههای عباس علیجانزاده آرانی، این شهر از دو بخش مجزا و همجوار آران و بیدگل با فاصله کوچهای تنگ تشکیل شده بود که در اسفند ۱۳۴۴ دیوارها فرو ریخت و هر دو بخش یکی شدند و شهر آران و بیدگل بهوجود آمد.[۶]
سبب نامگذاری (وجه تسمیه) ویرایش
آران ویرایش
اسامی آران، آرو، آرو بیدگل، ویگل، گلآرا، نامهای رسمی و محلی این منطقه بودهاست. دربارهٔ سبب این نامگذاری نظریات متعددی ابراز شده که به برخی از آنها اشاره میشود
- واژه آران به معنای جایگاه مقدس و مکان گرمسیر است و اصل این واژه از «آرین» (نام دیگر قوم آریا یا ایریا) بودهاست. نظام وفا آرانی در مجموعه آثار خود دربارهٔ آران میگوید:[۷]
شنیدم که آران از آن نام جست | که بد مرکز آریایی نخست | |
وزان نام بردار آرانی است | که خود ز اولین قوم ایرانی است |
- آران یا آلان یعنی کاشانه و لانه نیز هست. نام کاشان و قزوین نیز از نام این قوم کاسپینها گرفته شدهاست.
- آر به معنی بزرگ و قهرمان و دلیر و آران سرزمین دلیران است.[نیازمند منبع]
- آران به معنی سرزمین شرق و آفتاب هم آمدهاست.[نیازمند منبع]
- احتمالاً این مردم از نظامیان و لشکریانی بنام آران بد بودهاند که شاید نام آران و بیدگل از این اسم باشد و گرنه گلی در این ناحیه چندان نمیروید که وجه تسمیه گل داشته باشد مگر آن لشکر گم شده در کویر لشکر آران بدگل (نام آن سپهبد) باشد.[نیازمند منبع]
- جمهوری آذربایجان نامگذاری نامربوط در زمان شوروی سابق است که صحیح تر است که در کشور ما آنرا جمهوری آران بنامیم.
- آران به معنی ایران کوچک است.
بیدگل ویرایش
- واژه بیدگل تغییریافته ویگل، شهر باستانی در کنار شهر قدیمی هراسکان (شهر بزرگ باستانی) است.[نیازمند منبع]
- بیم گل یا هراس کان محل ترس به دلیل داشتن کوچه و خانههای عجیب و غریب آن بودهاست.
- سلیمان صباحی بیدگلی از شاعران نامی و از نامیان دوران موسوم به نهضت بازگشت ادبی در وصف شهر خود یعنی بیدگل چنین میسراید:
وطن به بیدگل، اما کسی ندیده صباحی | به دست دسته گل، یا به فرق سایه بیدم |
مردم ویرایش
زبان و لهجه ویرایش
این بخش به هیچ منبع و مرجعی استناد نمیکند. |
زبان اهالی آران و بیدگل، فارسی رایج به همراه لهجههای متفاوت است. زبان محلی این منطقه که در اصطلاح به آن زبان باستانی آران بیدگل میگویند از زبانهای پهلوی قدیم است که تا این زمان در سرتاسر شهرها و بخشهای حاشیه کویر (نطنز، بادرود، زواره و …) با اندک تفاوت در لهجه رایج است و با زبانهای دیگر ایرانی لری، کردی و مازندرانی وجوه مشابهی دارد. بهطور کلی گویشهای پهنه کاشان، خواه روستاهای درون کوهساران و خواه آبادیهای گسترده در کویر و دشت آن، هم از لحاظ واژگان و هم از لحاظ دستوری و آوایی اهمیت خاصی دارد.
در ضمن لهجه آرانی در این شهرستان در بین آرانیها و لهجه بیدگلی در بین بیدگلیها رایج میباشد از نکات قابل توجه اینکه نوع محلات نیز دارای تفاوتی در نوع لهجه هستند که صرفاً بومیان آن متوجه میشوند.
جمعیت ویرایش
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۶۵٬۴۰۴ نفر (۲۰٬۳۱۵ خانوار) بودهاست.[۸]
جمعیت تاریخی | ||
---|---|---|
سال | جمعیت | ±% |
۱۳۴۵ | ۲۳٬۲۶۵ | — |
۱۳۵۵ | ۳۲٬۰۳۲ | ۳۷٫۷٪+ |
۱۳۶۵ | ۴۲٬۲۶۵ | ۳۱٫۹٪+ |
۱۳۷۰ | ۵۴٬۷۶۶ | ۲۹٫۶٪+ |
۱۳۷۵ | ۵۷٬۰۷۰ | ۴٫۲٪+ |
۱۳۸۵ | ۵۵٬۶۵۱ | ۲٫۵٪− |
۱۳۹۰ | ۶۰٬۲۹۰ | ۸٫۳٪+ |
۱۳۹۵ | ۶۵٬۴۰۴ | ۸٫۵٪+ |
= مراکز دیدنی و جاذبههای گردشگری ویرایش
- یخچال تاریخی و خشتی
معروف به یخچال مختص آباد واقع در منطقه مختص آباد کوچه ولایت چهارم بنایی بسیار زیبا و کمنظیر
زیارتگاهها و مساجد ویرایش
- امامزاده محمد هلال بن علی، واقع در کوی محمد هلال
- امامزاده فضل علی بن موسی بن جعفر (علیه السلام) معروف به به زیارت تازه، واقع در محله آب پخش
- امامزادگان اسحاق و سلیمان (علیهما السلام)، واقع در خیابان وشاد، محله وشاد
- امامزادگان اسحاق و اسماعیل (علیهما السلام)، واقع در محله بازار
- امامزادگان پنج امامزاده (علیهم السلام)، واقع در درب مسجد قاضی
- آستان مقدس امامزادگان حسن و سلیمان (علیهما السلام)، منطقه فیض آباد
- امامزادگان یحیی، محسن و میمونه خاتون (علیهم السلام)، سر محله آران
- امامزاده قاسم بن علی نقی بیدگل واقع در خیابان امامزاده قاسم
- امامزاده هادی، واقع در محله مختص آباد خیابان امامزاده هادی
- قبرستان و بقعه امامزاده حسین، واقع در محله هاشمیه. بیدگل مقبره سلیمان صباحی بیدگلی شاعر دوره زندیه در این قبرستان واقع است.
- امامزاده هاشم بن علی بن ابطالب و فاطمه بنت العسگری، واقع در محله هاشمیه بیدگل
- امامزاده یحیی، واقع در محله درب مختص آباد
- هفت امامزاده، واقع در محله سلمقان
- شاهزاده محسن، واقع در بین محلات سلمقان و دربریگ
مساجد تاریخی ویرایش
- مجموعه تاریخی قاضی مشتمل بر: مسجد جامع، حسینیه، مهدیه، آرامگاه پنج امامزاده از فرزندان محمد بن علی (باقر) (پنجمین پیشوای شیعیان)، آبانبار، بازارچه شرقی، بازارچه غربی، مسجد ملا علی آرانی، خانه خاندان عاملی آرانی،
- منطقه باستانی ویگل، شامل دو قلعه شرقی (متعلق به پارتها) و قلعه غربی (مربوط به دوره ساسانیان)
- مسجد نقشینه بیدگل
- مسجد تاریخی باباحاجی دربند آران
- مسجد تاریخی محله بازار آران
- مسجد تاریخی سرکوچه یخچال آران
- مسجد تاریخی علی یزلان بیدگل
- مسجد تاریخی علی میدان بزرگ آران
- مسجد تاریخی میدان بیدگل
- مسجد تاریخی ابولولو بیدگل
- مسجد تاریخی آیت الله ملاعلی آرانی الگلپایگانی آران
- مسجد تاریخی رحیم روس بیدگل
- مسجد تاریخی عبدالصمد بیدگل
- مسجد تاریخی مدرسه بیدگل
- مسجد تاریخی وثوق آران
حمامها ویرایش
- حمام حاج محمد (محله درب ریگ) بیدگل، دارای قدمت صفوی-قاجاری[۹]
- حمام رئیسه (محله درب ریگ) بیدگل
- حمام شرف (حاج عبدالصمد) بیدگل
- حمام بازار (توی ده) بیدگل
- حمام محله قاضی
- حمام فخارخانه بیدگل
- حمام مسلم آباد (تخریب شده)
- حمام عنایتی (وشاد)
- حمام کوچکه
- حمام میدان بزرگ آران
آبانبارها ویرایش
- آبانبار محله سر کوچه یخچال
- آبانبار محله قاضی
- آبانبار میدان بزرگ
- آبانبار محله دربند
- آبانبار محله چهارسوق
- آبانبار محله سرگنگه
- آبانبار محله دهنو
- آبانبار محله آب پخش
- آبانبار محله درب ریگ (ثبت بنای تاریخی)
- آبانبار حاج میرزا معصوم طباطبایی بیدگلی (آقا شهاب)
- آبانبار محله سلمقان
- آبانبار محله توی ده
- آبانبار محله دروازه
- آبانبار محله فخارخانه
- آبانبار مسجد مدرسه خانقاه سلمقان
- آبانبار محله مختص آباد
- آبانبار محله باغ علوی (تخریب شده)
- آبانبار مسجد جمعه
- آبانبار محله سر کوچه دراز
- آبانبار محله بازار
- آبانبار پالکینه
- آبانبار محله وشاد (زیرده)
- آبانبار محله حاج امین
- آبانبار امامزاده محمد هلال
جاذبههای طبیعی ویرایش
کویر مرنجاب، آران و بیدگل دریاچه نمک در آران و بیدگل - قلعه کهن دژ
- دشت کویر و بند ریگ
- چالههای سمبک
- خطب شکن
خانههای تاریخی ویرایش
- خانه تاریخی بنی طباء (قابل بازدید)
- خانه تاریخی اسماعیلیان (قابل بازدید)
- خانه تاریخی صابری (قابل بازدید)
- خانه تاریخی صدیقیان (قابل بازدید)
- خانه تاریخی عمارت شمسه
- خانه تاریخی دانش
- خانه تاریخی مسعودی
- خانه تاریخی ایزدی
- خانه تاریخی شیخ الاسلام
- خانه تاریخی افتخار الاسلام (قابل بازدید)
- خانه تاریخی آیت الله عاملی
- خانه تاریخی قاضی (قابل بازدید)
- خانه تاریخی آیت الله بحرینی
- خانه تاریخی صفا (قابل بازدید)
- خانه تاریخی اربابی (قابل بازدید)
- خانه تاریخی اکرمی (قابل بازدید)
- خانه تاریخی اکرمیان (قابل بازدید)
- خانه تاریخی خویشتن (قابل بازدید)
- خانه تاریخی قلعه
- و …
محلهها ویرایش
محلههای آران ویرایش
۱ بازار
۲ دهنو
۳ چهارسوق
۴ سرمحله
۵ زینبیه
۶ سرگنگه
۷ درب مسجد قاضی
۸ سر گنگه
۹ سر کوچه دراز
۱۰ میدان حاج امین
۱۱ سر کوچه یخچال
۱۲ آبپخش
۱۳ جنگ لته (جنگلآباد)
۱۴ زیرده
۱۵ وشاد
۱۶ کوی_امام_حسین
۱۷ حجتیه
۱۸ مسلم آباد
۱۹ دربند (دربند چهارسوق)
۲۰ جمال آباد
۲۱ عباسآباد
۲۲ احمدآباد
۲۳ سبزه میدان
۲۴ ولی عصر (عج)
۲۵ قاسمآباد
محلههای بیدگل ویرایش
- مختص آباد
- سلمقان
- فخارخانه
- تویده
- دروازه
- یزلان
- درب ریگ
- باغ علوی
- ویرانه
- دربِ مختصآباد
- رسالت
- دولاب
- حاجعبدالصمد (خانقاه، طالقانی)
- هاشمیه
- معینآباد
- جلالآباد
- قاسمآباد
- علیاکبر
- فاطمیه
- کارخانهٔ برق
آیینها ویرایش
آیین هوربابایی ویرایش
که به آن هور بابا یا هوم بابا هم گفته میشود.
در این آیین که در ماه رمضان (معمولاً در شب پانزدهم این ماه که شب تولد حسن بن علی است) انجام میشود، گروهی از کودکان و نوجوانان با قرار قبلی بین خودشان، بعد از افطار در مکانی مشخص جمع شده و پس از رایگیری، یک نفر صندوقدار و یک نفر میاندار انتخاب کرده و پس از فرستادن سه صلوات بلند که معنای خبری دارد، در کوچه پس کوچههای شهر به گردش درآمده و نیازهای خود را به سایرین بازگو میکنند. میاندار حکم تکخوان گروه را دارد و صندوقدار اجناس هدیه داده شده را، که بیشتر پول و خوراکی است، جمع میکند.
دسته بچهها در پاسخ به هر بیتی که تکخوان میخواند، پاسخ میدهند: «هور بابا، هور بابا». پس از خواندن این اشعار میاندار دعا میکند و با آمین گفتن همه، گروه دوباره راه افتاده و به کوچه دیگر میرود.
به عقیده مردم آران و بیدگل این مراسم در حقیقت نوعی تشویق نابالغان برای شرکت در آیین روزهداری و برگرفته از رفتار حسن بن علی و حسین بن علی است که در شبهای ماه رمضان، به منزل جدشان (پیامبر اکرم) رفته و سوره شمس را با صدا و آهنگی خوش میخواندند و بعد از خواندن این سوره، جد و پدرشان و تمامی مسلمانان را دعا میکردند، آنگاه پیامبر اکرم و علی بن ابیطالب برای خوشحالی و تشویق آنها مقداری خوراکی به آنها میدادند.[۱۰][۱۱][۱۲]
آیین سنجزنی ویرایش
این آیین در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس و معنوی کشور جمهوری اسلامی ایران ثبت گردیدهاست و در شب تاسوعای حسینی برگزار میگردد.[۱۳]
جستارهای وابسته ویرایش
منابع ویرایش
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به آران و بیدگل در ویکیگفتاورد موجود است. |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ آران و بیدگل موجود است. |
- سلمانی آرانی، حبیبالله (۱۳۷۷). نگاهی به آران و بیدگل. انجمن اهل قلم آران و بیدگل. شابک ۹۶۴-۳۳۰-۱۸۳-۴.
- تشکری، علی (۱۳۷۴). تاریخچه علم و ادب در آران و بیدگل. انجمن اهل قلم آران و بیدگل. صفحهٔ ۵
- نیکاندیش، نسرین (۱۳۸۸). جغرافیای شهرستان آران و بیدگل. مرسل. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۷۲-۱۰۲-۶. صفحهٔ ۵۵
ویکیسفر یک راهنمای سفر برای آران و بیدگل دارد. |
پانویس ویرایش
- ↑ طرح جامع آران و بیدگل، سال ۱۳۸۲
- ↑ برگرفته از سخنرانی استاد علی شریفی در سال ۱۳۸۳ در اداره آموزش و پرورش آران و بیدگل
- ↑ اسناد و مدارک استانداری استان مرکزی و وزارت کشور، ۱۳۵۴/۱۲/۲۶
- ↑ گام اول، شهرداری آران و بیدگل، سال ۱۳۸۶، صفحهٔ ۳۶
- ↑ آرانی، ملاغلامرضا (۱۳۷۹). رساله هلالیه در شرح حال امامزاده محمد هلال بن علی. کاشان: انجمن اهل قلم آران و بیدگل، به اهتمام حبیبالله سلمانی آرانی. شابک ۹۶۴-۳۳۰-۲۰۹-۱.، صفحهٔ ۹
- ↑ علیجانزاده، حسین (۱۳۷۲). زبان کویر (کتاب اول). حسین علیجانزاده. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۴۴۰-۶۱-۳. صفحه ١٠
- ↑ مسعودی، عبداله (۱۳۸۲). مجموعه آثار استاد نظام وفا. کاشان: خاطرات قلم. شابک ۹۶۴-۹۳۸۱۴-۴-۹.، جلد ۲، صفحهٔ ۶۶
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانیشده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ کتاب جغرافیای قصبه بیدگل (چراغان)، وصاف بیدگلی، ۱۳۱۰ ق. صفحهٔ ۲۱
- ↑ از هلال رأفت تا هور بابا هور بابا در آران و بیدگل، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)
- ↑ سنتهای شهرستان آران و بیدگل در رمضان، شبکه اطلاعرسانی دانا
- ↑ آئین سنتی مذهبی هور بابایی در آران و بیدگل در ماه رمضان، خبرگزاری فارس
- ↑ «۱۶ مجموعه میراث ناملموس استان اصفهان نامزد ثبت ملی». بایگانیشده از اصلی در ۱۳ مارس ۲۰۱۷. دریافتشده در ۱۳ مارس ۲۰۱۷.