آرمین (شاهنامه)

چهارمین پسر کیقباد در شاهنامه

آرمین یا آرمین یا کِی‌آرمین (به انگلیسی: Kei Armin)، در شاهنامه نام چهارمین پسر کیقباد است. آرمین از نژاد فریدون شمرده شده‌است. فردوسی، در بیتی از شاهنامه این‌گونه از کی‌آرمین یاد کرده‌است:

آرمین
اطلاعات کلی
نامآرمین
نام کاملکِی‌آرمین
نام‌های دیگرآرش
منصبشاهزاده
نژادایرانی
دودمانکیقباد (پدر)
کشورایران
سایر اطلاعات
خانواده
چهارمین کی آرمین بودیش نامسپردند گیتی به آرام و کام[۱]

پیشینهٔ آرمین

ویرایش

در برخی از نسخه‌های شاهنامه به‌جای آرمین، آرش آمده‌است.

نخستین چو کاووس با آفرین کی آرش دوم و دگر کی پشین
چهارم کجا آرشش بود نامسپردند گیتی به آرام و کام

میترا مهرآبادی در شرح شاهنامه این‌گونه نوشته‌است:

آرش (Arash) که حکیم فردوسی بر حسب اقتضای شعری به این صورت آورده‌است، در اصل (کِی) اَرْشَن Arshan بوده‌است به معنای نَر یا اسب نَر. این نام به صورت‌های کی آرش، کیرش، قیرش و قیوس در آثار مورخان اسلامی تحریف شده‌است. اما نام کی‌نشین که توسط حکیم فردوسی ذکر شده‌است، در اصل (کی) پیسینَ Pisina بوده‌است که به صورت‌های پشین، فاشین و پیشین تحریف شده‌است. دانشنامهٔ ایرانیکا پیسینه در اوستا و پیشین در پارسی میانی را ریشهٔ افشین در فارسی معاصر می‌داند.

نام پسر آخر در روایت حکیم فردوسی (کی) آرمین Armin است که در سنت پارسیان به‌جای نام او نام بیَرْشَن Byaran آمده‌است که البته هیچ‌گونه شباهتی هم به نام آرمین ندارد و شاید به معنای دارندهٔ دو اسب نر باشد.[۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰]

پانویس

ویرایش
  1. پارسی نگاشتهٔ شاهنامهٔ فردوسی، صفحه: ۷۳۹
  2. بندهشن، ص ۱۵۰ پورداود، یشتها، ج ۲، ص ۲۲۷–۲۲۵
  3. دینوری
  4. اخبارالطوال، ص ۳۶
  5. تجارب‌الامم فی اخبار ملوک العرب و العجم، ص ۹۶
  6. طبری، تاریخ طبری، ج ۲، ص ۳۷۰
  7. بلعمی، تاریخ بلعمی، ج 1، ص ۵۲۳
  8. گردیزی، زین‌الاخبار، ص ۴۳ و ۴۴
  9. ابن خلدون، العبر، ج ۱، ص ۱۷۸
  10. برهان قاطع، ماده آرش و آرمین و پشین 253 252 30 29 27. P, hcubnemaN, sehcsinarI, itsuJ.

منابع

ویرایش
  • پارسی نگاشتهٔ شاهنامه، نگارش: فرانک دوانلو، انتشارات آهنگ قلم، چاپ سوم، ۱۳۸۷ (با اندکی تغییر)
  • شاهنامه فردوسی. از نسخه مسکو. نشر محمد. شابک ‎۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵

پیوند به بیرون

ویرایش