ویکی‌پدیا

آشوری‌ها

(تغییرمسیر از آسوری)

آشوریان، کلدانی‌ها، آرامی‌ها، سُریانی‌ها قومی هستند که ریشه آن‌ها به مردم بین‌النهرین باستان می‌رسد. به زبان آشوری (از خانواده زبان‌های سامی) سخن می‌گویند و مذهب مسیحی دارند. منطقه زندگی بومی آن‌ها اکنون در شمال عراق، جنوب شرقی ترکیه، شمال شرقی سوریه ، استان های مرکزی و بیشتر در شمال غربی ایران واقع شده‌است.

آشوری‌ها
Sūrāyē / Sūryāyē / Āṯūrāyē[۱]
کل جمعیت
3.3–4.2 million[۲][۳][۴]
مناطق با جمعیت قابل توجه
  عراق۳۰۰٬۰۰۰[۵]
  سوریه۴۰۰٬۰۰۰[۶]
  ایران۲۰٬۰۰۰–۶۰٬۰۰۰[۷][۸]
  ترکیه۱۵٬۰۰۰–۲۵٬۱۰۰[۷][۹][۱۰]
  لبنان۳۹٬۰۰۰[۱۱]
  سوئد۱۰۰٬۰۰۰–۱۲۰٬۰۰۰[۱۲][۱۳]
  ایالات متحده آمریکا۱۱۰٬۸۰۷–۴۰۰٬۰۰۰[۱۴][۱۵]
  اردن۳۰٬۰۰۰–۱۵۰٬۰۰۰[۱۶][۱۷]
  آلمان۱۰۰٬۰۰۰[۱۸]
  هلند۶۰٬۰۰۰[۱۹]
  استرالیا۶۰٬۰۰۰[۲۰][۲۱]
  کانادا۳۸٬۰۰۰[۲۲]
  روسیه۱۰٬۹۱۱–۷۰٬۰۰۰[۲۳]
  فرانسه۱۶٬۰۰۰[۲۴]
  بلژیک۱۵٬۰۰۰[۲۵]
  سوئیس۱۰٬۰۰۰[۲۵]
  دانمارک۱۰٬۰۰۰[۲۵]
  بریتانیا۶٬۷۰۰[۲۶]
  یونان۶٬۰۰۰[۲۷]
  گرجستان۳٬۲۹۹[۲۸]
  اوکراین۳٬۱۴۳[۲۹]
  ایتالیا۳٬۰۰۰[۲۵]
  ارمنستان۲٬۷۶۹[۳۰]
  نیوزیلند۱٬۶۸۳[۳۱]
  جمهوری آذربایجان۱٬۵۰۰[۳۲]
  قزاقستان۸۰۰[۳۳]
  فنلاند۳۰۰
  اتریش۸٬۰۰۰[۳۴]
زبان‌ها
Neo-Aramaic: آرامی جدید آشوری
دین
† Syriac Christianity
گروه‌های قومی مرتبط
Mhallami,
مندائیان، یهودی، مارونی‌ها
پرچم آشوریان با نشان آشور و شمش (شمس)[۳۵]

در طول قرن گذشته میلادی بسیاری از آشوریان به نقاط دیگر دنیا از جمله قفقاز، آمریکای شمالی، اروپا و استرالیا مهاجرت کردند. حوادثی چون نسل‌کشی مسیحیان عثمانی در جنگ جهانی اول، سیاست‌های ناسیونالیسم عربی حزب بعث عراق و سوریه، عملیات انفال صدام حسین از عوامل مهاجرت آشوریان بوده‌اند.

تخمین زده می‌شود که تعداد آشوریان جهان بین ۳۰۰ هزار تا ۱ میلیون نفر باشد. تعداد آشوریان ایران تا پیش از انقلاب حدود ۷۰ تا ۹۰ هزار نفر بود. بیشتر آشوریان در تهران ، کرج (فردیس) و در ارومیه سکونت دارند. البته برخی دیگر از آشوریان نیز در اصفهان، اهواز، شیراز و جمعیت اندکی هم در اراک و قزوین سکونت دارند. بسیاری از آشوریان، پیرو کلیسای نستوری و عده‌ای دیگر کاتولیک کلدانی و بعضی دیگر، ارتدکس و پروتستان هستند. آشوریان خود را بازماندهٔ قوم آشور می‌دانند.

آشوریان در قرون اول اسلامی با ترجمهٔ علوم و معارف یونانی به زبان عربی خدمت بزرگی به توسعهٔ دانش در میان مسلمانان و نگهداری آثار علمی دوران باستان کردند[نیازمند منبع]. بعضی از بزرگ‌ترین دانشمندان و مترجمان خلافت اسلامی از این مردم بودند[نیازمند منبع]. آشوریان بعد از قرون وسطا مورد توجه کلیسای کاتولیک و پس از آن کلیسای پروتستان قرار گرفتند. مداخلات مبلغان این دو کلیسا سبب تجزیهٔ آشوریان شد. این مردم در جریان حوادث ناشی از جنگ جهانی اول و حضور ارتش‌های روسیه و عثمانی در آذربایجان و جنگ‌های قومی و مذهبی که پس از کشتن مارشیمون بنیامین، رهبر آشوریان، به دست اسماعیل آقا شکاک در ۱۳۳۶ ق(۱۹۱۸) پیش‌آمد، آسیب‌های فراوان دیدند و بسیاری از آنان ناگزیر به نقاط دیگر مهاجرت کردند.[نیازمند منبع] آشوری‌ها اصولاً از نژاد سامی بودند و زبان آنان با سایر زبان‌های سامی، مانندِ عربی و عبری هم‌ریشه است.

تاریخویرایش

نامویرایش

آشوریان شمال عراق و سوریه که خود را آرامی می‌نامیدند پس از گرویدن به مسیحیت خود را سریانی یا سوریایا نامیدند تا از هم نژادان غیر مسیحی خود که آنان را آرامایا می‌نامیدند متمایز باشند.[۳۶]

جمعیت‌شناسیویرایش

 
Assyrian world population.
  more than 500,000
  100,000 - 500,000
  50,000 - 100,000
  10,000 - 50,000
  less than 10,000

سرزمینویرایش

آزار و اذیتویرایش

دیاسپوراویرایش

آشوریان پس از نسل‌کشی بزرگ برای زندگی آسوده و امن به کشورهای غربی رفتند.

زبان و فرهنگ آسوریویرایش

زبان و فرهنگ آسوری از جمله گویش‌های نوین آرامی و در شمار زبان‌های سامی شرقی- شمالی است و با زبان آشوری باستانی تفاوت دارد. آسوریان به گویش‌های گوناگون آسوری سخن می‌گویند و می‌نویسند. ازجمله این گویش‌ها می‌توان اورمژیانا (گویش ارومیه‌ای) و صلمسنایا (گویش سلماسی) را نام برد. گویش اورمژیانا تنها گویش آسوری است که دست‌کم از حدود سال ۱۸۴۸ به این سو ادبیات مکتوب ویژه خود را پدیدآورده است. نخستین فراورده‌های مکتوب آسوریان، متون مذهبی بوده‌است. در پی آن اشعار و داستان‌هایی به این زبان پدید آمد. برگردان آثار ادبی از زبان‌های دیگر به شکل‌گیری ادبیات آسوری سرعت بخشید. مارتوما او دو مشهورترین شاعر آشوری است. از برجسته‌ترین نویسندگان آسوری می‌توان شموپیل بیت کولیا دگوپتایا و پیره سرمس (نویسنده تاریخ ادبیات آسوری به زبان آسوری) را نام برد.

«انجمن ادبی جوانان آشوری» در تهران مهم‌ترین مرکز ادبی آسوریان در ایران است. چاپ و انتشار مجلات گاه‌گاهی به زبان آسوری از دوره پهلوی دوم به این سو رونق داشته‌است. در ایران آسوریان اقلیتی رسمی به‌شمار می‌روند و نمایندگانی نیز در مجلس دارند.

دینویرایش

آشوری‌ها نخستین قومی بودند که مسیحی شدند. پس از آن یکی از حواریون تمام آنان را در دریاچه ارومیه غسل تعمید داد.[۳۷] نسطوریت ریشه عمیقی در فرهنگ مردم آشوری دارد. با این حال عده نیز یعقوبی، کلدانی، مارونی و قلیلی نیز ارتودُکس یونانی و پروتستانت انجیلی هستند. تسرتلی از معدودی آشوری سلماس سخن می‌گوید که یهودی بوده‌اند.[۳۸]محلّمیان نیز آشوریان مسلمان شده‌اند که آداب و رسوم خود را حفظ کرده‌اند.[۳۹]

ایرانیان آشوریویرایش

 
عکسی قدیمی از آشوریان سنندج.
نوشتار‌های اصلی: ایرانیان آشوری و فهرست ایرانیان آشوری

جمعیت آشوریان ایران در میانهٔ قرن نوزدهم میلادی به ۱۳۸۰۰۰ نفر می‌رسید[۴۰] که عمدتاً در آذربایجان غربی ساکن بودند و به دو گروه عمدهٔ مذهبی نستوری و کاتولیک تقسیم می‌شدند.[۴۱] جمعیت آسوریان ایران در میانهٔ قرن بیستم میلادی به ۲۰٬۰۰۰ نفر کاهش پیدا کرد.[۴۰]

منابعویرایش

  1. ↑ also transliterated Sūrōyē / Sūryōyē / Ōṯūrōyē; all of ā, ō and word-final ē transliterate Aramaic Aleph ܐ. Nicholas Awde, Nineb Limassu, Nicholas Al-Jeloo, Modern Aramaic Dictionary & Phrasebook: (Assyrian/Syriac) (2007), ISBN 978-0-7818-1087-6, p. 4; see also Names of Syriac Christians.
  2. ↑ [۱], UNPO estimates
  3. ↑ [۲]
  4. ↑ http://www.nineveh.com/parpola_eng.pdf
  5. ↑ Christian Official: The Number of Christians in Iraq Has Dropped to Three-Hundred Thousand
  6. ↑ http://www.al-monitor.com/pulse/security/2014/04/syria-assyrians-threat-crisis.html
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ [۳].
  8. ↑ ASSYRIANS IN IRAN (2011-08-17). "Iran: Assyrians in Iran". Iranicaonline. Retrieved 2013-09-18.
  9. ↑ [۴].
  10. ↑ http://joshuaproject.net/people_groups/10464/TU
  11. ↑ Tore Kjeilen. "Lebanon / Religions - LookLex Encyclopaedia". Looklex.com. Retrieved 2013-09-18.
  12. ↑ Demographics of Sweden, Swedish Language Council "Sweden has also one of the largest exile communities of Assyrian and Syriac Christians (also known as Chaldeans) with a population of around 100,000."
  13. ↑ https://arts.st-andrews.ac.uk/dimecce/?page_id=44
  14. ↑ 2011 American Community Survey 1-Year Estimates
  15. ↑ http://www.aina.org/brief.html
  16. ↑ Thrown to the Lions بایگانی‌شده در ۸ اوت ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine, Doug Bandow, The America Spectator
  17. ↑ Jordan Should Legally Recognize Displaced Iraqis As Refugees, AINA.org. Assyrian and Chaldean Christians Flee Iraq to Neighboring Jordan, ASSIST News Service [۵]
  18. ↑ «100.000 Syriac Orthodox in Germany». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۴ نوامبر ۲۰۱۴.
  19. ↑ http://beforeitsnews.com/terrorism/2014/08/increasing-calls-for-military-intervention-to-save-assyrians-and-yazidis-2450170.html
  20. ↑ Ancestry (full classification list) Australian Bureau of Statistics
  21. ↑ [۶] [۷] More than two thirds of Iraqis in Australia (80,000) are Christians
  22. ↑ Web-team. "VATICAN RADIO - Official website - Home Page". Radiovaticana.org. Retrieved 2013-09-18.[پیوند مرده]
  23. ↑ "Google Translate". Translate.googleusercontent.com. Retrieved 2013-09-18.
  24. ↑ Wieviorka & Bataille 2007, pp. 166
  25. ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ ۲۵٫۳ "CNN Under-Estimates Iraqi Assyrian Population". Aina.org. Retrieved 2013-09-18.
  26. ↑ Joshua Project. "Assyrian of United Kingdom Ethnic People Profile". Joshuaproject.net. Retrieved 2013-09-18.
  27. ↑ Tzilivakis, Kathy (10 May 2003). "Iraq's Forgotten Christians Face Exclusion in Greece". Athens News. Retrieved 7 April 2012.
  28. ↑ 2002 Georgian census
  29. ↑ State statistics committee of Ukraine - National composition of population, 2001 census (Ukrainian)
  30. ↑ 2011 Armenian Census
  31. ↑ http://www.stats.govt.nz/ New Zealand 2006 census
  32. ↑ Joshua Project
  33. ↑ Kazakhstan Live
  34. ↑ [۸]
  35. ↑ "آشور". Crwflags.com. Archived from the original on ۱۲ اکتبر ۲۰۰۸. Retrieved ۲۰۰۸–۱۱–۱۶. Check date values in: |accessdate= (help)
  36. ↑ نادره شجاع دل (تابستان 1387). «مقایسه‌ای میان کلیساهای ارمنیان و آشوریان در استان آذربایجان غربی». فصلنامه فرهنگی پیمان. دریافت‌شده در ۲۲ دسامبر ۲۰۰۵ archiveurl=https://web.archive.org/web/20141222072009/http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=58EFFD4E-E1D6-4162-B788-211A3AD0DB08. تاریخ وارد شده در |accessdate= را بررسی کنید (کمک)
  37. ↑ «انجمن آشوری‌ها و کلدانی‌های ایران». کتاب اول. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۴.
  38. ↑ آسوریان-دانشنامه بزرگ اسلامی
  39. ↑ ویکی انگلیسی
  40. ↑ ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ ارواند آبراهامیان (۱۳۷۷)، «بخش یکم؛ پیشینهٔ تاریخی»، ایران بین دو انقلاب، ترجمهٔ احمد گل‌محمّدی، محمّدابراهیم فتّاحی، نشر نی، ص. ص ۱۶، شابک ۹۶۴-۳۱۲-۳۶۳-۴
  41. ↑ ارواند آبراهامیان (۱۳۷۷)، «بخش یکم؛ پیشینهٔ تاریخی»، ایران بین دو انقلاب، ترجمهٔ احمد گل‌محمّدی، محمّدابراهیم فتّاحی، نشر نی، ص. ص ۲۱، شابک ۹۶۴-۳۱۲-۳۶۳-۴

پیوند به بیرونویرایش

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=آشوری‌ها&oldid=27979705»