آمیانوس مارسلینوس

تاریخ‌نگار در روم باستان

امیانوس مارسلینوس (به لاتین: Ammianus Marcellinus) (۳۲۵ یا ۳۳۰ میلادی – ۳۹۰ یا ۳۹۱ میلادی) تاریخنگار رومی بود.

امیانوس مارسلینوس
زادهح. ۳۳۰ میلادی
سوریه
درگذشتهح. ۴۰۰ میلادی
کارهای دیگرRes Gestae

او که یونانی‌تبار بود در هنگام لشکرکشی یولیانوس در ۳۶۳ میلادی برای نبرد با شاپور دوم ساسانی به همراه سپاهیان رومی بود. وی رخ‌دادهای این نبرد و مرگ یولیانوس را در ۲۶ ژوئیهٔ آن سال دیده‌بود. کتاب او دربارهٔ تاریخ روم از رخدادهای سال ۹۶ میلادی آغاز شده و با آوردن رویدادهای سال ۳۷۸ ترسایی به پایان می‌رسد. نوشته‌های او از سندهای ارزشمند دربارهٔ تاریخ ایران شمرده می‌شود.

زندگی‌نامه

ویرایش
 
برگی از کتاب امیانوس مارسلینوس مربوط به ۱۵۳۳ میلادی در آوگزبورگ

زادگاه او را انطاکیه پنداشته‌اند.[نیازمند منبع] تاریخ مرگش به درستی دانسته‌نیست ولی برپایهٔ یادکردهایی که از او تا ۳۹۱ میلادی به جای مانده می‌دانیم که او تا این سال زنده بوده‌است. او در روزگار کنستانتیوس دوم یک سرباز رومی بود که در سرزمین گل و نواحی مرزی با ایران ساسانی خدمت نموده‌بود. از بخشی که او در آن خدمت می‌کرده برمی‌آید که او از نجیب‌زادگان بوده‌است. او در جوانی به ارتش پیوست و به نصیبین در شمال میانرودان فرستاده‌شد تا زیر نظر اورسیسینوس خدمت کند. در بازگشت به ایتالیا، امپراتور را در لشکرکشی بر علیه سیلوانوس فرانک همراهی نمود. او دو بار دیگر با اورسینیوس به خاور رفت و سرانجام زمانی که شاپور دوم بر دیاربکر چیره‌شد، او جان خود را برداشت و گریخت. هنگامی که اورسینیوس جایگاهش را پیش کنستانتینوس از دست داد، آمیانوس نیز موقعیت پیشین را نداشت. با آغاز امپراتوری ژولیان مشهور به ژولیان مرتد (یولیانوس)، او جایگاه پیشین خود را باز به دست آورد. او به همراه امپراتور در لشکرکشی بر ضد المان‌ها و ایرانیان رهسپار شد. پس از مرگ یولیانوس او در عقب‌نشینی ژوویان از انطاکیه نقشی داشت. در ۳۷۱ میلادی او شاهد توطئهٔ تئودوروس بود.

سرانجام او در رم ساکن‌شد و در زمانی که نزدیک به پنجاه سال داشت دست به نگارش تاریخ روم از رخدادهای سال ۹۶ میلادی به پس زد.

ادوارد گیبون امیانوس را راهنمایی دقیق و امین خوانده‌است.[نیازمند منبع]

منابع

ویرایش
  • لغتنامهٔ دهخدا، سرواژهٔ امیانوس مارسلینوس

Wikipedia contributors, "Ammianus Marcellinus," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ammianus_Marcellinus&oldid=280912358 (accessed April 29, 2009).