آندورا
آندورا (به کاتالان: Andorra) با نام رسمی شاهزاده‌نشین آندورا (به کاتالان: Principat d'Andorra) کشور کوچک، مستقل و محصور در خشکی واقع در اروپای غربی است. این کشور در کوه‌های پیرنه از غرب با اسپانیا و از شرق با فرانسه مرز مشترک دارد. پایتخت و بزرگترین شهر آن آندورا لاولا است. مساحت آندورا ۴۶۷٫۶۳کیلومتر مربع و جمعیت این کشور در حدود ۸۵٬۴۷۰ نفر است. واحد پول آندورا، یورو است هرچند که این کشور در اتحادیه اروپا عضو نیست. از شهرهای آندورا می‌توان از اسکالدز-انگوردانی، انکمپ و سنت حولیا ده لوریا نام برد. زبان رسمی این کشور کاتالان است.
شاهزاده‌نشین آندورا Principat d'Andorra آندورا | |
|---|---|
شعار: قدرت (یا فضیلتِ) متحد قوی‌تر است | |
سرود: سرود کارل بزرگ | |
 آندورا (سبز) اروپا (خاکستری تیره) | |
| پایتخت و بزرگترین شهر | آندورا لاولا ۴۲°۳۰′ شمالی ۱°۳۱′ شرقی / ۴۲٫۵۰۰°شمالی ۱٫۵۱۷°شرقی |
| زبان(های) رسمی | کاتالان |
| حکومت | حکومت متمرکز، نظام پارلمانی پادشاهی انتخابی |
| خوان انریک بیبس سیسیلیا امانوئل مکرون آنتونی مارتی ژوزپ ماریا مائوری پاتریک استریزودا | |
| بنیان‌گذاری | • ۱۲۷۸ ۱۸۱۴ • ۱۹۹۳ |
| مساحت | |
• کل | ۴۶۷٫۶۳ کیلومترمربع (۱۸۰٫۵۵ مایل‌مربع) (۱۷۹ام) |
• آبها (٪) | ۰٫۲۶ (۱۲۱٫۴ هکتار)b |
| جمعیت | |
• سرشماری | ۷۷٬۲۸۱ نفر در سال ۲۰۱۶ (۱۹۴ام) |
• تراکم | ۱۷۹٫۸ /به ازای هر کیلومترمربع (۴۶۵٫۷ /مایل‌مربع) (۷۱ام) |
| تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۱۴ |
• کل | ۳٫۳ میلیارد دلار[۱] (۱۵۵ ام) |
• سرانه | ۴۵٬۰۰۰ دلار (۹ ام) |
| شاخص توسعه انسانی (۲۰۱۵) | ۰٫۸۵۸ ۳۲ ام(▲بسیار بالا) |
| واحد پول | یورو (€)۱ (EUR) |
| منطقه زمانی | CET |
• تابستان (ساعت تابستانی) | CEST |
| دامنه سطح‌بالا | .ad پیش‌شماره تلفنی = ۳۷۶+ |
سیاستویرایش
حکومت آندورا میان رئیس‌جمهور فرانسه و اسقف اعظم ناحیه اورخل کشور اسپانیا مشترک است. نمایندگانی دائمی از سوی این دو مرجع، کشور را اداره می‌کنند. سیاست‌های آندورا در چارچوب دموکراسی پارلمانی جهت‌گیری می‌شوند که برابر این سیاست‌ها، نخست‌وزیر در جایگاه نخست دولت قرار می‌گیرد و نظام چندحزبی بر این کشور حاکم می‌گردد. قانون‌گذاری بر عهده دولت و پارلمان است و دولت به تنهایی قوای اجرایی کشور را در دست دارد. کشور آندورا قوه قضائیه و دادگستری مستقل دارد. آندورا نیروی نظامی ندارد و دو کشور فرانسه و اسپانیا مسئولیت پشتیبانی از خاک این کشور را بر عهده دارند. پایتخت آندورا مرتفع‌ترین پایتخت اروپا و در کوچکی ششمین کشور اروپاست. آندورا کشوری است شکوفا و مرفه که عمده درآمدش از گردشگری است. سالانه بیش از ده میلیون تن از این کشور مناسب اسکی و ورزشهای زمستانی دیدن می‌کنند. از این گذشته آندورا به اتحادیه اروپائی نپیوسته و مطبوع کسانی است که نمی‌خواهند مالیات پردازند.
تقسیمات کشوریویرایش
آندورا به هفت استان (در اصطلاح آندورا: comuns) بخش شده‌است:
جغرافیاویرایش
آندورا در کوه‌های پیرنه قرار گرفته و ۴۶۸ کیلومتر مربع مساحت دارد. در میان دو کشور فرانسه (از شمال) و اسپانیا (از جنوب) محصور است.
اقتصادویرایش
جهانگردی، ۸۰٪ تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌دهد. تنها دو درصد از زمینهای کشور قابل کشت است. غلات و سبزیجات از فراورده‌های مهم کشاورزی آندورا هستند. محصولات چوبی و توتون از این کشور صادر می‌شود.
جهانگردیویرایش
کوهستانهای آندورا دارای مراکز اسکی هستند و سالانه ۵۰۰٬۰۰۰ نفر را به سوی خود جلب می‌کنند.
مردمویرایش
اسپانیولی ۴۳٪، آندورایی ۳۳٪، پرتغالی ۱۱٪، فرانسوی ۷٪، بقیه ۶٪.
زبانویرایش
مردم آندورا به زبانهای اسپانیایی، کاتالان، پرتغالی و فرانسوی سخن می‌گویند. زبان رسمی آندورا کاتالان است.
دینویرایش
بیشینه مردم پیرو کلیسای کاتولیک رم هستند.
فرهنگویرایش
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Andorra». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ آوریل ۲۰۱۷.
پانویسویرایش
| ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای آندورا دارد. |
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آندورا موجود است. |
^ (Canillo) (دو حرف L در اسپانیایی صدای «ی» می‌دهد).
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون اروپا است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |