آهن(II) سولفات

فروس سولفات زاج ترکی، زاج سبز (به انگلیسی: ferrous sulfate)

Iron(II) sulfate
دیگر نام‌ها Ferrous sulfate; green vitriol; iron vitriol; copperas; melanterite; szomolnokite
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	7720-78-7 Y,  17375-41-6 (monohydrate), 7782-63-0 (heptahydrate)
پاب‌کم	24393
کم‌اسپایدر	22804 Y
UNII	RIB00980VW Y
شمارهٔ ئی‌سی	231-753-5
ChEMBL	CHEMBL1200830 N
شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس	NO8500000
کد اِی‌تی‌سی	B03AA07
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES [O-]S(=O)(=O)[O-].[Fe+2]
InChI InChI=1S/Fe.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2 Y Key: BAUYGSIQEAFULO-UHFFFAOYSA-L Y InChI=1/Fe.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2 Key: BAUYGSIQEAFULO-NUQVWONBAS
خصوصیات
فرمول مولکولی	FeSO4
جرم مولی	151.908 g/mol (anhydrous) 169.92 g/mol (monohydrate) 278.05 g/mol (heptahydrate)
شکل ظاهری	blue/green or white crystals
بوی	odorless
چگالی	2.84 g/cm3 (anhydrous) 2.2 g/cm3 (pentahydrate) 1.898 g/cm3 (heptahydrate)
دمای ذوب	70 °C (dehydration of heptahydrate) 400 °C (decomp)
انحلال‌پذیری در آب	25.6 g/100mL (anhydrous) 48.6 g/100 mL (heptahydrate) (50 °C)
انحلال‌پذیری	negligible in الکل
ضریب شکست (nD)	1.536 (pentahydrate) 1.478 (heptahydrate)
خطرات
شاخص ئی‌یو	026-003-00-7 (anhydrous) 026-003-01-4 (heptahydrate)
طبقه‌بندی ئی‌یو	Harmful (Xn) Irritant (Xi)
کدهای ایمنی	R۲۲, R36/38
شماره‌های نگهداری	S۲, S۴۶
لوزی آتش	0 1 0
نقطه اشتعال
ترموشیمی
آنتروپی مولار استاندارد So298	121 J·mol-1·K-1
آنتالپی استاندارد تشکیل ΔfHo298	-929 kJ·mol-1
ترکیبات مرتبط
ترکیبات مرتبط	سولفات آهن(III)
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
N (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

رده درمانی: املاح و مواد ضروری بدن

اشکال دارویی: قرص، آمپول، شربت و قطره

موارد مصرف

فروس سولفات در درمان و پیشگیری از کم خونی فقر آهن به کار می رود. در عین حال سولفات آهن خشک یا آبدار 18 درصد به عنوان کود کشاورزی برای تأمین آهن خاک بکار می رود. بدون سولفات آهن کشاورزی گیاهان دچار مرگ تدریجی می‌شوند. در عین حال سولفات آهن 2 ظرفیتی بدلیل رطوبت کم پر کاربردترین نوع سولفات آهن در کشاورزی است.

مکانیسم اثر

فروس سولفات با فرمول (FeSO4) موجب جبران کمبود احتمالی آهن برای ساخت هم جهت گلبولهای قرمز خون می‌شود. این ماده در ترکیب با مواد زیادی مانند ویتامین سی، اسید فولیک و مولتی ویتامین و ... نیز تولید شده‌است.

عوارض جانبی

تهوع، استفراغ، اسهال، حساسیت نسبت به دارو، سوزش و درد معده، تغییر رنگ دندان (در مصرف خوراکی) و آبسه محل تزریق

تداخل دارویی

• داروهای ضداسید، کلسیترامین، عصاره لوزالمعده و ویتامین E جذب سولفات آهن را کاهش می‌دهند (سولفات آهن به فاصله 1 تا 2 ساعت از این داروها مصرف شود)
• مصرف همزمان سولفات آهن با داکسی‌سایکلین ممکن است جذب آهن را دچار اختلال کند.
• کلرامفنیکل پاسخ به درمان با آهن را با مشکل مواجه می‌کند.
• مصرف همزمان با تتراسیکلین، جذب هر دو دارو را کاهش می‌دهد. مصرف تتراسیکلین باید به فاصله 3 ساعت از مصرف آهن باشد.
• سولفات آهن موجب کاهش جذب پنی‌سیلامین می‌شود. این داروها باید با فاصله حداقل دو ساعت از یکدیگر مصرف شوند.
• سولفات آهن ممکن است جذب لوودوپا، متیلدوپا، لووتیروکسین، پنی‌سیلین آمین و کینولونها را کاهش دهد، پس با حداقل 2 ساعت فاصله مصرف شود.

جستارهای وابسته

کم خونی

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی ، ۱۳۸۷