شمال
یکی از چهار جهت اصلی جغرافیایی
(تغییرمسیر از آپا)
شُمال (شِمال هم تلفظ شده) یا آپا یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است.
نقش صفحه قطب‌نما که در آن شمال سرخ‌رنگ نشان داده شده.
در نقشه‌ها جهت شمال را همیشه به سوی بالای نقشه نشان می‌دهند.[۱]
پیرامون واژهویرایش
شمال واژه‌ای عربی و فارسی آن آپا یا اَپاختَر است.[۲][۳] در زبان پارسی میانه، خشکی‌های شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکی‌های شمال شرقی را وُروژَرشت می‌نامیدند.[۴][۵]
در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفت‌اورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.[۶]
در زبانویرایش
| جهت‌های جغرافیایی |
|---|
در سند املاک از شمال قیدی ساخته می‌شود به صورت «شمالاً». (نمونه: این مکان شمالاً به زمین فروشنده محدود است.) به افراد و چیزهای منسوب به شمال، شمالی یا شمالیه (نمونه: بلاد شمالیه) گفته می‌شود. در ادبیات شمالی‌پیکران به معنی ستارگانی است که از شمال طلوع می‌کنند.[۷]
به منطقه بالای مدار قطب شمال در فارسی شمالگان گفته می‌شود.
جستارهای وابستهویرایش
منابعویرایش
- ↑ ویکی‌پدیای انگلیسی.
- ↑ لغتنامهٔ دهخدا، سرواژه آپا.
- ↑ لغتنامهٔ دهخدا، سرواژه باختر.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ اوت ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۹ سپتامبر ۲۰۰۷.
- ↑ MacKenzie, D. N. (1971), A Concise Pahlavi Dictionary, London: Curzon Press
- ↑ بهار، مهرداد: پژِوهشی در اساطیر ایران، پاره نخست و دویم، چاپ سوم، نشر آگه، تهران ۱۳۷۸، صص۵۵ و ۶۴
- ↑ لغتنامهٔ دهخدأ سرواژه شمالی.
 |
این یک مقالهٔ خرد هندسه است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |