آیانیس، یا روساخینیلی [Rusahinili] (به ارمنی Այանիս - به انگلیسی Ayanıs)، در ۳۵ کیلومتری شمال شهر وان، در شمال غرب روستای آگارتی و ساحل شرقی دریاچه وان قرار دارد، با آغاز قدرت گرفتن مادها در ۶۷۳ قبل از میلاد و استقرار سکاها در حوزهٔ رود کر و جنوب رودخانهٔ ارس به دستور روسای دوم بر بالای بلندی «ایدورو»،[۱] ساخته شد.[۲]

آیانیس
آیانیس
نام دیگرروساخینیلی
موقعیتوان،
ترکیه
مختصات۳۸°۴۲′۳۰″شمالی ۴۳°۱۲′۴۰″شرقی / ۳۸٫۷۰۸۲۷°شمالی ۴۳٫۲۱۱۱۸°شرقی / 38.70827; 43.21118
نوعشهر، قلعه
محدوده۸۰ هکتار (۲۰۰ جریب فرنگی)
ارتفاع۱٬۸۶۶ متر (۶٬۱۲۲ فوت)*
تاریخ
سازندهروسای دوم
ساخته‌شدهبین ۶۷۳ و ۶۵۴ بیش از میلاد
رهاشده۶۴۵ بیش از میلاد
اطلاعات بیشتر
تاریخ‌های کاوش۱۹۸۹
دسترسی عمومیبله

آیانیس ویرایش

روسای دوم، که نگران افزایش قدرت روزافزون مادها و هجوم سکاها بود، اقدام به تقویت مناطق مرزی کرد. او برای تقویت موقعیت دو پایتخت اورارتو در ساحل شرقی دریاچهٔ وان، یعنی شهرهای روساخینیلی (که امروزه توپراق‌قلعه نام دارد) و توشپا، قلعه آیانیس را در شمال آنها را بنا کرد. آیانیس پس از درگذشت روسای دوم و در نخستین سال به حکومت رسیدن ساردوری سوم بر اثر حملهٔ سکاها سقوط کرده و به آتش کشیده شده است.[۳] قلعه آیانیس در بالای تپه‌ای مرتفع بنا شده که ۱٬۸۶۶ متر از سطح دریاهای آزاد ارتفاع دارد و طول و عرض آن ۴۰۰ × ۱۵۰ متر است. خانه‌های مسکونی، که در اطراف قلعه به خصوص دامنهٔ جنوبی آن قرار داشته‌اند، حدود هشتاد هکتار وسعت دارند.[۴]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. The Oxford Handbook of Ancient Anatolia: 10,000-323 BCE, by Sharon R. Steadman, Gregory McMahon.
  2. Salvini, Mirjo بایگانی‌شده در ۶ ژانویه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine, Ayanis I: ten years' excavations at Rusaḫinili Eiduru-Kai 1989-1998.
  3. By Ömür Harmanşah,Place, Memory, and Healing: An Archaeology of Anatolian Rock Monuments.
  4. hurriyetdailynews.com, Urartu Castle’s walls unearthed after 2,700 years.