کلانژیوگرافی آندوسکوپیک عقب‌گرد یا ای‌آرسی‌پی( ERCP ) از سرنام انگلیسی (Endoscopic Retrograde CholangioPancreatography) و به معنی تصویربرداری با جهت مخالف از مجاری صفراوی و پانکراس توسط اندوسکوپی است. واژه خلاف جهت از آنجا کاربرد دارد که اغلب برای تصویربرداری ایکس یک مادهٔ حاجب را از طریق لولهٔ گوارش یا خون وارد بدن کرده و تصویربرداری می‌کنند اما مجاری صفراوی در بدن از غدد درون لوزالمعده و کیسهٔ صفرا شروع و به درون دوازدهه وارد می‌شوند. در ای‌آرسی‌پی پزشک به کمک اندوسکوپی و پس از وارد شدن به لوله‌گوارش و رسیدن به محدوده مجاری در دوازدهه و قسمت انتهایی معده، به درون مجرای صفراوی ماده حاجب را تزریق می‌کند.[۱][۲]

تصویر سنگ صفرا دهانه مجرای صفرا

ای‌آرسی‌پی در تشخیص سنگ‌صفرا، زخم‌ها و مشکلات پس از یک تروما یا سرطان کاربرد دارد. هرچند امروزه تلاش می‌شود از روش‌های غیرتهاجمی مانند اکوگرافی و اندوسکوپی فراصوت بیشتر استفاده شود.[۳][۴]

تشخیص ویرایش

 
تصویر مجرای صفراوی مشترک در هنگام ای‌آرسی‌پی

ای‌آرسی‌پی در تشخیص موارد زیر کاربرد دارد:

  • یرقان: تنها در زمانی که پزشک در یرقان به انسداد مجاری صفراوی شک داشته باشد.
  • پانکراتیت: از نوع مزمن، که امروزه می‌توان از سی‌تی‌اسکن و اکوگرافی بجای آن استفاده کرد.
  • تومور: تشخیص وجود تومور در مجاری صفرا
  • سنگ صفرا: در مواردی که با دارو دفع نشود.

موارد منع ویرایش

در شرایط زیر نباید از ای‌آرسی‌پی استفاده شود:

منابع ویرایش

  1. «American Gastroenterological Association: ERCP». بایگانی‌شده از اصلی در 18 اكتبر 2011. دریافت‌شده در 17 نوامبر 2011. تاریخ وارد شده در |archivedate= را بررسی کنید (کمک)
  2. جام‌جم آنلاین: درباره ای‌آرسی‌پی
  3. «Washington University: Gastroenterology». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۱.
  4. سایت پزشکان ایران[پیوند مرده]