ابوسفیان بن حرب

پدر معاویه و از بزرگان قبیله قریش در زمان محمد بن عبدالله

ابوسفیان (نام کامل:ابوحنظله صخر ابن حرب ابن امیه، مرگ: ۳۲ ه‍. ق) از بازرگانان معروف و بزرگان قریش در زمان محمد بن عبدالله بود. وی پدر معاویه، جد یزید بن معاویه و جد اعلای معاویه بن یزید، سه خلیفه از خلفای اموی، مشهور به خلفای بوسفیانی بود.[۱]

ابوسفیان بن حرب
أبي سفيان صخر بن حرب بن أمية بن عبد شمس بن عبد مناف بن قصي الأموي القرشي.png
نام هنگام تولدصخر بن حرب بن أمیة بن عبد شمس
زادهٔ۶۳ ق. هـ / ۵۶۰م
مکه
درگذشتبین ۳۰ هـ/۶۵۲م و ۳۴ هـ/۶۵۶م
مدینه
آرامگاهبقیع، مدینه
عنوانأبو حنظلة
همسر(ها)صفیة بنت أبی العاص بن أمیة بن عبد شمس
هند بنت عتبة بن ربیعة بن عبد شمس
زینب بنت نوفل بن خلف بن قوالة
عاتکة بنت أبی أزیهر بن أنیس بن الخیسق
صفیة بنت أبی عمرو بن أمیة بن عبد شمس
أمامة بنت سفیان بن وهب بن الأشیم
لبابة بنت أبی العاص بن أمیة بن عبد شمس
فرزندانرملة الکبری (ام حبیبه)، أمیمة، حنظلة، معاویة، عتبة، جویریة، أم الحکم، یزید، محمد، عنبسة، عمرو، عمر، صخرة، هند، میمونة، رملة الصغری
خویشاوندانالأموی القرشی الکنانی
خانوادهپدرش: حرب بن أمیة بن عبد شمس بن عبد مناف

مادرش: صفیة بنت حزن بن بجیر بن الهزم

برادرانش: عمرو بن حرب الحارث بن حرب أم جمیل بنت حرب أروی بنت حرب

از دیگر کارهای او فرماندهی نیرویی برای کنترل برده‌ها در مکه بود. در جنگ بدر حضور داشت و در جنگ احد در برابر محمد جنگید. او در فتح مکه شهادتین گفت و در چند جنگ برای اسلام شرکت کرد. ابوسفیان در سال ۳۲ هجری در مدینه درگذشت.

او از جمله کسانی بود که با محمد خصومت و عداوت شدیدی داشت و در ادامه پس از فتح مکه توسط مسلمانان، مسلمان شد. او در تحریم محمد و خاندان بنی هاشم (ماجرای شعب ابی طالب) دست داشت.

ابوبکر جوهری می‌گوید که پس از بیعت با عثمان (که خود از امویان بود) ابوسفیان گفت که این امر (خلافت) ابتدا در دست طایفه‌ی بنی تیم (طایفه‌ی ابوبکر) قرار گرفت درحالی که ربطی بدان‌ها نداشت؛ بعد از آن در دست قبیله‌ی عدی (طایفه‌ی عمر) قرار گرفت که دورتر و دورتر بود. اکنون به منزلگاه خود بازگشته و قرارگاه خویش را بازیافته‌است. [۲]

نسبویرایش

پدرش حرب بن امیه بن عبدشمس بن عبدمناف بن قُصَی بن کِلاب بن مُرَّة بن کعب بن لُؤَی بن غالب بن فَهر بن مالک بن نَضر بن کِنانة بن خُزَیمَة بن مُدرِکَة بن إلیاس بن مُضَر بن نزار بن مُعِدّ بن عدنان بود. مادرش صفیه دختر حُزن بن بُجَیر بن هَزم بن رُؤَیبَة بن عبدالله بن هلال بن عامر بن صَعصَعة بن معاویة بن بکر بن هوازن بن منصور بن عِکرَمَة بن خَصَفة بن قیس عیلان مُضَر بن نزار بن مُعِدّ بن عدنان بود.

همچنین عبد مناف جد مشترک محمد و علی است که ابوسفیان بن حرب بن امیه بن عبد شمس بن عبدالمناف با هم اشتراکی می یابند.(شجره‌نامه محمد: محمد بن عبدالله بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف، شجرنامه علی: علی بن ابوطالب بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمناف)

مرگویرایش

ابوسفیان در مدینه، در سال ۳۲ هجری، درگذشت. عثمان بن عفان بر او نماز خواند و در بقیع دفن شد.

همسران و فرزندانویرایش

همسرانویرایش

ابوسفیان همسران متعددی داشت. هند بنت عتبه ملقب به هند جگرخوار مهمترین همسر او بود. همچنین دو دختر أبی العاص بن أمیة به نامهای صفیه و لبابه که دخترعموهای ابوسفیان به شمار می رفتند دیگر همسران او بودند.

فرزندانویرایش

  • معاویه مهمترین فرزند ابوسفیان بود که حدود ۲۰ سال خلافت کرد و یکی از مهمترین خلفای بنی امیه به شمار می رود.
  • رمله معروف به ام حبیبه یکی از دختران ابوسفیان بود که با محمد (پیامبر اسلام) ازدواج کرد.
  • یزید یکی دیگر از فرزندان ابوسفیان بود که در فتح مکه مسلمان شد و در نبرد حنین شرکت جست.
  • بنا بر برخی روایات ، زیاد بن ابیه هم فرزند نامشروع ابوسفیان بوده است.

منابعویرایش

  1. فرهنگخواه، رسول (۱۳۵۹دائرةالمعارف اسلامی، عطائی، ص. ۳۱۲
  2. تاریخ خلفا. ج. جلد دوم، چاپ پانزدهم. به کوشش رسول جعفریان. ص. ۱۴۸-۹.

[۱]

[۲]