ابوطیب مصعبی

شاعر ایرانی

ابوطیّب محمد بن حاتم مُصعَبی شناخته‌شده به ابوطیب مُصعَبی ادیب، سیاست‌مدار و شاعر تاجیک خراسان بزرگ بود.

وی روزگاری صاحب دیوان رسائل نصر بن احمد سامانی (۳۰۱-۳۳۱ (هجری)) بود که شاید پس از عزل ابوالفضل محمد بلعمی نیز مدتی وزارت داشت و به گفتهٔ ثعالبی به امر نصر بن احمد کشته شد. ابوطیب از شاعران توانایی بود که به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌سرودند.

عوفی در لباب‌الالباب رودکی را ستایندهٔ او می‌داند و دو بیت از قصیدهای را آورده که رودکی در مدح او گفته است:[۱]

مرا جود او تازه دارد همیمگر جودش ابر است و من کشتزار
مگر یکسو افکن که خود همچنینبیندیش و دیده‌یْ خرد برگمار

یاقوت حَمَوی نیز در معجم‌البلدان آورده است که محمد بن حیان بن معد بستی (مرگ ۳۵۴ کتابی برای مصعبی دربارهٔ قرمطیان نوشت و مصعبی هم به پاداش آن داوری سمرقند یا کارگزاری مالی سیستان را بدو سپرد.

بیهقی، عمر رادویانی، گردیزی و محمد بن سرخ نیشابوری از او یاد کرده‌اند. یازده بیت از شعرهای تازی مصعبی در یتیمةالدهر ثعالبی آمده است. اینک بخشی از شعر مصعبی:

جهانا همانا فسوسی و بازیکه بر کس نپایی و با کس نسازی
چو ماه از نمودن، چو خور از شنودنبه گاهِ ربودن چو شاهین و بازی
چو زهر از چشیدن چو چنگ از شنیدنچو باد از بَزیدن چو الماس گازی…

از اشعار فارسی وی شانزده بیت شامل یک قطعه ۱۴ بیتی و دو بیت مفرد باقی مانده است.[۲]

منابع

ویرایش
  1. رودکی، ابو عبدالله جعفر بن محمد؛ (1376) دیوان رودکی سمرقندی، ویراستهٔ یوسیف سامویلوویچ براگینسکی، به کوشش سعید نفیسی، تهران، مؤسسهٔ انتشارات نگاه، چاپ دوم، ص 88.
  2. نفیسی، مجله ارغوان، ص. سال یازدهم ص ۶