ابیوردی

ابیوردی یا بلوردی نام محله‌ای کهن در شیراز است. بلوار شهید چمران از جنوب این محل عبور می‌نماید همچنین استادیوم ورزشی شهدای ابیوردی، استخر انقلاب و بیمارستان حافظ در این محله واقع شده‌اند.

محله ابیوردی
کشور	ایران
استان	فارس
شهرستان	شیراز

تاریخچه

با اسکان بخشی از ایل بلوردی در این مکان که در نزدیکی شیراز قدیم قرار داشته نام این محل به بلوردی یا ابیوردی امروزی شده‌است. به واسطه وجود آب قنات بالا دست به غیر از آسیاب شیخ که تا دهه ۱۳۷۰ کار می‌نمود و توسط مالکان به دلیل عدم درگیری با میراث فرهنگی تخریب شد و شهرداری نمادی به عنوان آسیاب ستایی در جلو کوچه باغی آن کنار بلوار چمران نزدیک بیمارستان چمران ساخت در کوه کنار ده بلوردی سه آسیاب دیگر وجود داشتند که پهلوی میدان دانشجوی کنونی واقع بودند و به آسیاب سه‌تایی معروف بودند و آب از یکی به دیگری می‌رفت که عملاً آرد شیراز را تهیه می‌نمود، که در گذشت زمان تخریب شدند و محلی برای تفرج و گردش شیرازیان شد با بزرگ شدن شهر شیراز این کوه پر شد از ساختمان‌های بلند و این ده به عنوان محله‌ای به شهر شیراز پیوست طبعاً اهالی سنتی این محله ترک می‌باشند.

پیشینه

شاید ایل ابیوردی از ترکمنستان به ایران آمده‌اند و نادرشاه افشار فرزند امامقلی از تیره قرقلوی افشار متولد این منطقه می‌باشد. قدر مسلم این است که قسمت اعظم سپاه نادر شاه افشار را سرداران و سربازان ایل ابیوردی تشکیل داده بودند. با توجه به حسن تدبیر و سیاست و تاکتیک نظامی این شاهنشاه بزرگ و مدبر، هر محلی که به تصرف درمی‌آمد از نظر حفظ و استحکام موقعیت و نفوذ خود از سرداران مورد اعتماد و نزدیکان و خویشاوندان خود استفاده می‌نموده که ایل ابیوردی که هم نسبت خویشاوندی با نادرشاه افشار داشته و هم با شجاعت و دلاوری دوش به دوش وی گام برمی‌داشتند در این قبیل موارد مورد استفاده سیاست نادری قرار می‌گرفتند به همین جهت در موقع تعقیب و شکست و قتل اشرف افغان و از بین بردن محمد تقی خان و میر حسین بیگ داروغه حاکم شیراز و غزل حاتم خان کرد بادلو از طرف نادرشاه فرد شایسته، رشید و لایقی بنام محمد علی بیگ قورت ابیوردی که هم برادر زن نادر شاه بود و هم در اردوکشی‌ها و فتوحوات نادر شاه سهم به‌سزایی داشته به حکومت در فارس منسوب می‌شود و ایل و تبارش مأمور حفظ نفوذ و قدرت او در منطقه فارس می‌شودند.

در سال ۱۲۹۳ هجری قمری والی فارس معتمد الدوله فرهاد میرزا محل کنونی را تیول ایل ابیوردی می‌داند و بنج آن را به کریم آقا پسر برخوردار می‌دهد که هنوز این بنج نزد فامیل کریم آقایی محفوظ مانده‌است (لازم است ذکر شود فامیل کریم آقایی هنگام به روی کار آمدن شناسنامه از برخوردار تغییر نام می‌دهند).

مظفر قهرمانی ابیوردی در کتاب نخست خود یعنی کتاب از باورد یا ابیورد خراسان تا ابیورد یا ابوالورد فارس، دربارهٔ تاریخ محلهٔ ابیوردی شیراز، اقوام، اشخاص و فامیل‌های محلهٔ ابیوردی سخن گفته‌است. استاد سید محمد علی جمالزاده، نویسنده پرآوازهٔ ایرانی، در این کتاب به تقدیر و تمجید از مظفر قهرمانی ابیوردی می‌پردازد. فصل‌های این کتاب به ترتیب مقابل است: مقدمه به قلم استاد جمالزاده، شرح زندگی نگارنده، باورد تا ابیورد، کانون ایدآلیستی خراسان، ترک ایل، نادرشاه افشار، ابیورد یا ابوالورد شیراز، خصوصیات ابیوردی‌ها، فامیل‌های ابیوردی، مناصب و مدارج تحصیلی، قشقایی‌ها، روسای قشقایی، طوایف و تیره‌های قشقایی

رودخانه خشک

رودخانه خشک

رودخانه خشک شیراز یا هفت پیلی یک رودخانه فصلی است که از ملحق شدن آب دو قنات نهراعظم و چنار سوخته تشکیل شده و پس از عبور از شهر شیراز به سمت جنوب شرقی حوضه خود متمایل شده و به دریاچه مهارلو می‌ریزد. حوضه آبریز رودخانه خشک به فرم کشیده و در جهت شمال غرب به جنوب شرق است و یکی از زیرحوضه‌های دریاچه مهارلو محسوب می‌شود. این رودخانه به صورت قطری از وسط شهر شیراز و روبروی ابیوردی می‌گذرد و گویی شهر را به دو نیم تقسیم کرده‌است. برای عبور از روی این رودخانه در ابیوردی، پل‌های متعددی بر روی آن نصب شده‌است که معروفترین آن‌ها عبارت‌اند از: پل نمازی، پل زرگری

نگاره

سراسرنمای ابیوردی در روز

جستارهای وابسته

• بلوار شهید چمران
• ایل افشار
• شهرهای باستانی و تاریخی ایران

منابع

• قهرمانی، مظفر. از ابیورد خراسان تا ابیورد فارس.
• حاج میرزا حسن حسینی. فارسنامه ناصری.

پیوند به بیرون

• ابیوردی
• ابیورد
• سایت رسمی ابیوردی
• دبستان شهدای ابیوردی