احمد یکم

احمد یکم (به ترکی عثمانی: احمد اول به ترکی: I. Ahmed) (زادهٔ ۱۸ آوریل ۱۵۹۰، مانیسا – درگذشتهٔ ۲۲ نوامبر ۱۶۱۷، استانبول) فرزند محمد سوم، چهاردهمین سلطان و خلیفهٔ عثمانی از ۱۶۰۳ تا ۱۶۱۷م بود.

سلطان احمد خان اول
سلطان امپراتوری عثمانی خادم الحرمین الشریفین خلیفهٔ مسلمین امیرالمؤمنین پادشاه
نگاره‌ای از سلطان احمد یکم
سلطنت	۲۱ دسامبر ۱۶۰۳–۲۲ نوامبر ۱۶۱۷
نام کامل	احمد یکم
زادهٔ	۱۸ آوریل ۱۵۹۰
زادگاه	مانیسا
درگذشتهٔ	۲۲ نوامبر ۱۶۱۷ (۲۷ سال)
مکان مرگ	کاخ توپقاپی، استانبول
مدفون در	مسجد سلطان احمد، قسطنطنیه (امروزه استانبول)
پیشین	محمد سوم
پسین	مصطفی یکم
همسر	ماه‌پیکر کوسم سلطان(همسر عقدی) ماه‌فیروز خدیجه سلطان
خاندان سلطنتی	خاندان عثمانی
خاندان	دودمان عثمانی
پدر	محمد سوم
والده سلطان	خندان سلطان
فرزندان	عثمان دوم مراد چهارم ابراهیم یکم

سلطان احمد یکی از مهربان‌ترین پادشاهان عثمانی بود که از کشتن برادرش مصطفی یکم دست کشید. او ارادت خاصی به پیامبر اسلام و خاندانش داشت. احمد یکم پس از درگذشت پدرش محمد بن مراد، در ۱۲ رجب ۱۰۱۲ق/۲۲ دسامبر ۱۶۰۳میلادی (سیزده سالگی) به حکومت رسید و تا مرگش در ۲۲ ذی‌القعده ۱۰۲۶ق/۲۲ نوامبر ۱۶۱۷ (۲۸ سالگی) سلطنت داشت.
سلطان احمد با وجود سن کم و کوتاهی مدت حکومت، از سلاطین بزرگ عثمانی شمرده می‌شود.سلطانی سازنده وصف می‌شود که بسیار به ساختن بناها و مسجدها همّت می‌گماشت که مشهورترین آن‌ها، مسجدی در استانبول است که به نام خودش شهرت یافته که از نمادهای هنر معماری اسلامی می‌باشد. همچنین به بازسازی بناهای زیارتگاه‌ها پرداخت، مانند بهکرد بنای کعبه، تجدید بنای زادگاه فاطمه زهرا. او همچنین مبالغ بسیاری به حجاز برای انفاق بر مستمندان می‌فرستاد. سلطان احمد حامی علم و علما نیز وصف شده‌است، او را «دوستدار اهل بیت» و «متمسک به سنت و تقوا» نیز نامیده‌اند. احمد یکم در امور سیاسی نیز، شدید رفتار بوده‌است. او همچنین به سوارکاری و پرتاب نیزه علاقه داشته‌است. به ادبیات نیز پرداخت و خود شاعری بود که به زبان‌های ترکی و عربی سرود. احمد اول با شاه عباس عهدنامه صلح بست و سلطه صفویان را بر آذربایجان و قفقاز به رسمیت شناخت. احمد اول همچنین نبرد با نیروهای هابسبورگ را پایان داد و در معاهده زیتواتوروک خراجگزاری اتریش به دولت عثمانی را لغو کرد. احمد اول از محمدآقا شاگرد معمار سنان خواست که مسجدی در مقابل مسجد ایاصوفیه در استانبول بنا کند؛ این مسجد امروزه به مسجد سلطان احمد معروف است. احمد اول در سال ۱۶۱۷ در اثر ابتلا به بیماری تیفوس در گذشت. سلطان احمد نخستین سلطان بعد از سلیمان قانونی بود که به امور دولت و مملکت رسیدگی می‌کرد.

محتویات

نبرد با شاه عباس یکم

از سال ۱۶۰۳ شروع شد و تبریز به ایران برگشت و در سال ۱۶۰۵ ارومیه تسخیر ایران گشت و باتوجه به عهد نامهٔ ناصوح پاشا مرزهای ایران به زمان قبل از شاه تهماسب یکم برگشت و عثمانی‌ها به عقب برگشتند.

نوشتار اصلی: نبرد ارومیه

نوشتار(های) وابسته: فتح تفلیس و نبرد گوگجه

خانواده

همسران

• ماه‌پیکر کوسم والده سلطان، همسر رسمی احمد یکم و مادر و والده سلطان مراد چهارم و ابراهیم یکم بود.
• ماه‌فیروز خدیجه سلطان، اولین همسر احمد یکم و مادر عثمان دوم

پسران

• سلطان عثمان دوم (۳ نوامبر ۱۶۰۴ – ۲۰ می ۱۶۲۲) ماه‌فیروز سلطان
• شاهزاده سلطان محمد (۱۶۰۵ – ۱۰ ژانویه ۱۶۲۱) ماه‌پیکر سلطان
• سلطان مراد چهارم (۲۶/۲۷ ژوئن ۱۶۱۰ – ۸ فوریه ۱۶۴۰) ماه‌پیکر سلطان
• شاهزاده سلطان سلیم (۱۱ ژانویه ۱۶۱۱ – ۲۷ ژوئیه ۱۶۳۵)
• شاهزاده سلطان بایزید (دسامبر ۱۶۱۲ – ۲۷ ژولای ۱۶۳۵)
• شاهزاده سلطان سلیمان (۱۶۱۴ – ۲۷ ژولای ۱۶۳۵)
• شاهزاده سلطان قاسم (۱۶۱۴ – ۱۷ فوریه ۱۶۳۸) ماه‌پیکر سلطان
• شاهزاده سلطان حسین (۱۲ نوامبر ۱۶۱۴ )
• سلطان ابراهیم یکم (۵ نوامبر ۱۶۱۵ – ۱۸ اگوست ۱۶۴۸) ماه‌پیکر سلطان

دختران

• عایشه سلطان، (متولد ۱۶۰۵ – مرگ ۱۶۵۷ استانبول دفن در مسجد سلطان احمد) دختر ماه‌پیکر سلطان
• فاطمه سلطان، (متولد ۱۶۰۶ – مرگ ۱۶۶۸ استانبول دفن در مسجد سلطان احمد) دختر ماه‌پیکر سلطان
• گوهرخان سلطان، (متولد ۱۶۰۸–مرگ ۱۶۶۰ استانبول دفن در مسجد سلطان احمد) دختر ماه‌پیکر سلطان
• خانزاده سلطان، (متولد ۱۶۰۹ – مرگ ۱۶۵۲ استانبول دفن در مسجد ایاصوفیا) دختر ماه‌پیکر سلطان
• عاتکه سلطان، (متولد ۱۶۱۳ – مرگ ۱۶۷۲ استانبول دفن در مسجد ایاصوفیا) دختر ماه پیکر سلطان
• عابده سلطان، (متولد ۱۶۱۰ – مرگ بعد از ۱۶۴۸ استانبول دفن در مسجد سلطان احمد)

در فرهنگ عامه

مجموعه تلویزیونی ساخت سال ۲۰۱۵ قرن با شکوه کوسم, به زندگی احمد یکم می‌پردازد.

نگارخانه

• 

  سلطان احمد اول

• 

  نگاره‌ای از احمد یکم

• 

  مینیاتوری از اوایل سلطنت سلطان احمد خان

• 

  عکس تاریخی ازمسجد سلطان احمد، این مسجد طی سالهای ۱۶۰۹ تا ۱۶۱۹ به دستور سلطان احمد اول در استانبول ساخته شد.

منابع

• شاو استانفورد (۱۳۷۰)، تاریخ امپراتوری عثمانی، ترجمهٔ محمود رمضان‌زاده، مشهد: آستان قدس رضوی