اَحَشْوِروش (به عبری: אֲחַשְׁוֵרוֹשׁ) نام پادشاه ایرانی در سنت یهودی ماقبل مسیحی است که در عهد عتیق آمده‌است و در کتاب استر، دانیال، عزرا و کتاب جعلی توبیت دیده شده‌است.[۱] بر طبق کتاب استر این پادشاه ایرانی بر هند تا اتیوپی حکمرانی می‌کرده‌است.[۲]

استر در برابر اخشورش، اثر فردریش سماگلویچ
اخشورش و استر، اثر تینتورتو

ریشه نام اخشورش ویرایش

نام اخشورش (به عبری: ʾaḥašwerōš) به نظر می‌رسد نماینگر نام پارسی باستان خشایارشا، پسر و جانشین داریوش بزرگ باشد که توسط مورخان یونانی با نام زِرکسیس[یادداشت ۱] نشان داده شده‌است. در نسخه یونانی کتاب استر، نام پادشاه پارسی ارتخرخس (احتمالاً اردشیر یکم؛ ۴۶۵–۴۲۴ پیش از میلاد) است؛ ولی این محتمل است که نام فارسی باستان اردشیر[یادداشت ۲] را برابر با نام عبری آن (اخشورش) کنیم.[۳]

عهد عتیق ویرایش

در کتاب استر ویرایش

در کتاب استر اخشورش بر بیش از ۱۲۷ استان از هند تا حبشه حکومت می‌کند و خراج بر زمین و سواحل دریا نهاد ولی هیچ سخنی از حمله ناموفق به یونان و ساختن پرسپولیس نشده‌است. اهمیت نویسندگان عهد عتیق موضوع مرتبط با استر یهودی است که جایگزین ملکه وَشتی شده‌است تا یهودیان در ایران را از برنامه‌های هامان شریر نجات دهد. به گفته مک‌کولوگ شاید ذراتی از حقیقت در پشت داستان استر باشد ولی کتاب در وضع حاضرش دارای اشتباهات و تناقضاتی است که باید بعنوان یک رمان تاریخی (نه روایت تاریخی) قلمداد شود. نام همسر خشایارشا به استناد هرودوت، آمستریس دختر اُتانس بوده درحالی که هیچ اثری از وشتی یا استر در تاریخ هرودوت نیست.[۴]

در کتاب دانیال ویرایش

در کتاب دانیال (۹٫۱) مشکل ارجاعی به اخشورش مادی، پدر داریوش وجود دارد. هیچ فردی از ماد، با نام خشایارشا (اخشورش) به دنیا نیامده، و هرگز فرد مادی پسری به نام داریوش نداشته‌است.[۵]

در کتاب عزرا ویرایش

در کتاب عزرا (۴٫۶) تصور می‌شود که خشایارشا بین داریوش اول و اردشیر اول حکومت می‌کند که از نظر تسلسل درست است.[۶]

در کتاب توبیت ویرایش

در قسمت توبیت بخت‌النصر و اخشورش نینوا را فتح و ویران کردند. در این مثال اخشورش فقط می‌تواند هووخشتره مادی باشد. در متون توبیت یافت شده در نسخه قدیمی سیناتیکوس، نام پادشاه ماد در آیه ۱۴٫۱۵ اچیاچَرُس[یادداشت ۳] است.[۷]

یادداشت‌ها ویرایش

  1. Xerxes
  2. Artaxšaça
  3. Achiacharos

پانویس ویرایش

  1. McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.
  2. Gutmann، AHASUERUS، ۵۳۸.
  3. McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.
  4. McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.
  5. McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.
  6. McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.
  7. McCullough، AHASUERUS، ۶۳۴–۶۳۵.

منابع ویرایش

  • McCullough, W. S (1985). "AHASUREUS". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Vol. ۱. New York: Bibliotheca Persica Press. p. ۶۳۴–۶۳۵. Retrieved 2012-07-21.
  • Gafni, Isaiah; Ginsberg, Harold Louis (2007). "AHASUERUS-XERXES". ENCYCLOPAEDIA JUDAICA (به انگلیسی). Vol. ۱ (2nd ed.). New York: Thomson Gale. p. ۵۳۸.
  • Gutmann, Joshua (2007). "AHASUERUS". ENCYCLOPAEDIA JUDAICA (به انگلیسی). Vol. ۱ (2nd ed.). New York: Thomson Gale. p. ۵۳۸.

پیوند به بیرون ویرایش