ادبیات تطبیقی یا هم‌سنجشی شاخه‌ای از نقد ادبی است که از روابط ادبی ملل و زبان‌های مختلف و از تعامل میان ادبیات ملت‌ها با یکدیگر سخن می‌گوید؛ در اصطلاح، حوزهٔ مهمی از ادبیات است که به بررسی و تجزیه و تحلیل ارتباط‌ها و شباهت‌های بین ادبیات، زبانها و ملیت‌های مختلف می‌پردازد.[۱] به‌طور کلی انواع تأثیرات زبانی و حوزه‌های پژوهش در ادبیات فارسی، به دو بخش تقسیم می‌شود:

  • اثرگذاریِ ادبیات ایران بر دیگر ملت‌ها
  • تأثیر ادبیات دیگر ملت‌ها بر ادبیات فارسی[۲]

مانند تأثیر فردوسی بر متیو آرنولد انگلیسی و تأثیر حافظ بر گوته.

تاریخچه ویرایش

ادبیات تطبیقی، از شاخه‌هایی است که با رونق گرفتن نقد ادبی در قرن نوزدهم در فرانسه شکل گرفته‌است.[۳] می‌توان گفت، شیوهٔ نوین پژوهش تطبیقی ادبیات در سده‌های گذشته پدید آمده‌است. هرچند دربارهٔ این‌که چه کسی نخستین بار از این اصطلاح بهره برده‌است دادهٔ گویایی در دست نیست اما برخی، فرانسوا ویلمن را پیشگام در این‌گونه پژوهش‌های ادبی به‌شمار آورده‌اند.[۴]

ادبیات تطبیقی در ایران ویرایش

ادبیات تطبیقی یکی از رشته‌های نوی دانشگاهی در ایران است که در سال ۱۳۱۳ توسط فاطمه سیاح در دانشگاه تهران بنیان گذاشته شده‌است.[۵]

همایش ادبیات تطبیقی ویرایش

نخستین «همایش ادبیات تطبیقی در دههٔ کنونی و چشم‌اندازهای آن» در خرداد سال ۱۳۹۱ در تالار مولوی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شده‌است.[۶]

نشریات مربوط به ادبیات تطبیقی ویرایش

پانویس ویرایش

  1. پژوهشکده باقرالعلوم (ع)
  2. آسمند جونقانی، علی - ماهنامه کانون ادبیات ایران - شماره شش ـ اسفند ۱۳۸۸)
  3. عباس زیدی، سیدسکندر - ماهنامه کانون ادبیات ایران- شماره ششم ـ اسفند ۱۳۸۸)
  4. تبیان - ماهنامه کانون ادبیات ایران- شماره ششم ـ اسفند ۱۳۸۸)
  5. روزنامه شرق (گفت و گو با خلیل پروینی)
  6. مرکز نشر دانشگاهی. نخستین همایش «ادبیات تطبیقی در دهه کنونی و چشم‌اندازهای آن» برگزار شد.

منابع ویرایش

  • «ادبیات تطبیقی (Comprative literature)».
  • آسمند جونقانی، علی. ادبیات تطبیقی. ماهنامه کانون ادبیات ایران. شماره ششم. اسفند ۱۳۸۸
  • «ادبیات تطبیقی و ویژگی‌های ادبیات معاصر». بایگانی‌شده از اصلی در 5 سپتامبر 2012. دریافت‌شده در 16 اكتبر 2012. تاریخ وارد شده در |بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  • «ادبیات تطبیقی چیست؟».
  • «ادبیات تطبیقی در ایران، نوزاد نوپا».
  • «ادبیات تطبیقی در دهه کنونی و چشم‌اندازهای آن». بایگانی‌شده از اصلی در 16 اكتبر 2012. دریافت‌شده در 16 اكتبر 2012. تاریخ وارد شده در |بازبینی=،|archive-date= را بررسی کنید (کمک)