اِسپَرَک، افسانی، ورث (نام علمی: Reseda)[۲] گیاهی است با برگ‌هایی باریک و دراز و گل خوشه‌ای زرد، در گل و برگ آن ماده زرد رنگی وجود دارد که در رنگرزی به کار برند.

اسپرک
افسانی (اسپرک زرد)[۱]
رده‌بندی علمی
فرمانرو:
(طبقه‌بندی‌نشده):
(طبقه‌بندی‌نشده):
(طبقه‌بندی‌نشده):
راسته:
تیره:
سرده:
Reseda

گونه‌ها

About 50-70 species, including:
Reseda alba - White Mignonette
Reseda complicata Glaucous Mignonette
اسپرک زرد - Wild Mignonette
Reseda luteola - Weld
Reseda odorata - Common Mignonette
Reseda phyteuma - Corn Mignonette
Reseda scoparia - Canaries Mignonette

نام‌های دیگر قدیمی آن در فارسی سپرک، اسفرک، پشترک، پشترغ، پشتراغ، بشترغ، شبرق و اسپرک خشک است و در عربی زریر، ضریع، ورس، ورث، ندید، قُرّاص، حُص می‌باشد.[۳]

اسپرک زرد را افسانی می‌گویند.[۴]

‘’‘’‘Reseda’‘’‘’ ‎/rɪˈsdə/‎,[۵] که همچنین با نام ‘’‘مینیونت’‘’ ‎/ˌmɪnjəˈnɛt/‎ شناخته می‌شود،[۶] یک سرده از گیاهان علفی خوشبو است که بومی اروپا، جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا، از جزایر قناری و ایبریا تا شمال غرب هند هستند. این سرده شامل گونه‌های علفی سالانه، دوسالانه و چندسالانه 40–130 cm بلند است. برگ‌ها در سطح زمین یک رزت پایه‌ای را تشکیل می‌دهند و سپس به صورت مارپیچ بر روی ساقه چیده می‌شوند؛ آن‌ها ممکن است کامل، دندانه‌دار یا پروانه‌ای باشند و در بازهٔ 1–15 cm طول دارند. گل‌ها در یک نوار باریک تولید می‌شوند، هر گل کوچک (4–6 mm قطر)، سفید، زرد، نارنجی یا سبز است و دارای چهار تا شش پتال است. میوه یک کپسول خشک کوچک است که حاوی چندین بذر است.

گل آذین گیاه اسپرک (reseda sp.) مشهد
گیاه اسپرک (reseda sp.) مشهد

منابع

ویرایش
  • مظفریان، ولی‌الله (۱۳۷۵). فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی. تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۶۴-۵۵۴۵-۴۰-۴.

فرهنگ تک‌جلدی دکتر محمد معین، چاپ چهارم، ۱۳۸۳