المپیاد جهانی فیزیک

مسابقه بین‌المللی فیزیک برای دانش‌آموزان دبیرستانی

المپیاد جهانی فیزیک (International Physics Olympiad - IPhO) مسابقه‌ای است بین‌المللی در فیزیک و برای دانش آموزان دبیرستانی. اولین دوره این مسابقات در سال ۱۹۶۷ در شهر ورشو کشور لهستان برگزار شد. از آن تاریخ به بعد این المپیادها به جز سه سال (۱۹۷۳، ۱۹۷۸، و ۱۹۸۰) همه ساله در یکی از کشورهای جهان برگزار شده‌است. مسابقات شامل آزمون‌های نظری و آزمایشگاهی فشرده‌است. مسابقه نظری ۵ ساعت طول می‌کشد و شامل سه پرسش است. معمولاً این سؤالات شامل بیش از یک بخش هستند (مثلاً هر سؤال از چند بخش تشکیل شده). امتحان عملی (آزمایشگاهی) ممکن است دو یا پنج ساعت طول بکشد که حداکثر پنج ساعت است.

حضور ایران ویرایش

ایران اولین بار سال ۱۹۸۹ شرکت کرد. ایران تا پایان سال ۲۰۱۹ موفق به دریافت ۱۲۸ مدال شامل کسب ۳۶ طلا و ۵۷ نقره و ۳۵ برنز (و ۱۲ دیپلم افتخار) شده‌است. ایران در سال ۲۰۱۹ به علت میزبانی اسرائیل در این رقابت‌ها شرکت نکرد.[۱][۲][۳]

ساختار مسابقات ویرایش

این مسابقه به مدت دو روز طول می‌کشد. یک روز به مسائل نظری اختصاص داده می‌شود (سه مسئله که شامل حداقل چهار حوزه فیزیک در قبلاً در مدارس متوسطه تدریس شده‌است که شامل ۳۰ امتیاز است). یک روز دیگر به مسائل تجربی (آزمایشگاهی)(یک یا دو مسئله که شامل ۲۰ امتیاز است) اختصاص داده شده‌است. بین این دو روز حداقل یک روز استراحت داده می‌شود.

در هر دو مورد زمان اختصاص داده شده برای حل مشکلات (مسئله‌ها) پنج ساعت است. هر تیم متشکل از دانش آموزان از مدارس متوسطه عمومی و فنی (و نه دانشگاه‌ها و کالج‌ها) کشور مورد نظر است. دو شرط برای شرکت وجود دارد: هنوز به دانشگاه وارد نشده باشند و باید زیر ۲۰ سال باشند. به‌طور معمول هر تیم متشکل از پنج دانش آموز و دو ناظر است.

توزیع مدال ویرایش

طلا ۸٪
نقره ۲۵٪
برنز ۵۰٪
لوح تقدیر ۱۷٪

[۴]

حداقل نمرات مورد نیاز برای کسب مدال المپیاد و مقاله عنوان توسط سازمان با توجه به قوانین زیر انتخاب می‌شوند: مدال طلا باید به بالای ۸ درصد از شرکت کنندگان تعلق می‌گیرد. مدال نقره یا مدال طلا باید به بالای ۲۵ درصد تعلق می‌گیرد. مجموع کل مدال‌ها (شامل برنز) بهتر باید به ۵۰٪ تعلق می‌گیرد. تقدیر و مجموع کل مدال‌ها به بالای ۶۷٪ تعلق می‌گیرد. تمام شرکت کنندگان دیگر گواهی شرکت دریافت خواهند کرد. شرکت کنندگان با بالاترین امتیاز (برنده مطلق) یک جایزه ویژه دریافت می‌کند (علاوه بر مدال طلا).[۵][۶]

میزبانی ایران ویرایش

ایران در سال ۱۳۸۶ (۲۰۰۷ میلادی) میزبان سی و هشتمین دوره المپیاد جهانی فیزیک بود. سی و هشتمین دوره المپیاد جهانی فیزیک از روز جمعه ۲۲ تیر ماه با حضور ۶۹ تیم در خمینی شهر اصفهان آغاز شد. مراسم اختتامیه این المپیاد با معرفی برگزیدگان و اهدای۳۸ مدال طلا، ۴۶ مدال نقره، ۵۱مدال برنز و۸۰ دیپلم افتخار به دانش آموزان برتر شرکت‌کننده انجام شد. سی و هشتمین دوره المپیاد جهانی فیزیک در حالی به کار خود خاتمه داد که تیم چین با بیشترین مدال بر سکوی اول این دوره از مسابقات علمی جهانی قرار گرفت و تیم‌های کره و روسیه نیز به مقام‌های دوم و سوم دست یافتند. بر اساس گزارش‌ها تیم ایران، میزبان این دوره از مسابقات با کسب مقام هفتم، مهمانان خود را بدرقه و پرچم مسابقات را به مسوولان ویتنام جهت برگزاری المپیاد سی و نهم اهدا کرد. در مراسم اختتامیه سی و هشتمین المپیاد جهانی فیزیک که در دانشگاه صنعتی اصفهان واقع در خمینی شهر به اتمام رسید، تیم دانش آموزان فیزیکدان ایران با کسب ۲ مدال طلا، ۲ مدال نقره و یک مدال برنز، رتبه هفتم این المپیاد را از آن خود ساخت. در المپیاد جهانی فیزیک، محمد مهدی آصف زاده و محمد حلاجیان مدال طلا، امین رضایی زاده و محمد علی امامی مدال نقره و علیرضا شهبازی مدال برنز را برای جمهوری اسلامی ایران به ارمغان آوردند. ایران دوباره سال ۲۰۲۴ میزبان خواهد بود.[۷]

ایران در المپیادهای قبلی ویرایش

شماره المپیاد جهانی سال محل برگزاری تعداد کشورهای شرکت کننده
تعداد شرکت کنندگان ایرانی
دختر پسر
مقام ایران
تعداد مدال‌های تیم ایران
طلا نقره برنز دیپلم افتخار
۲۰ ام ۱۳۶۸ لهستان ۳۰ - ۵ ۴۴ ۲ ۱
۲۱ ام ۱۳۶۹ هلند ۳۲ - ۵ ۱۴ ۱
۲۲ ام ۱۳۷۰ کوبا ۳۵ - ۵ ۱۲ ۳ ۱
۲۳ ام ۱۳۷۱ فنلاند ۳۷ - ۵ ۲۱ ۲
۲۴ ام ۱۳۷۲ آمریکا ۳۷ - ۵ - ۱ ۱ ۳
۲۵ ام ۱۳۷۳ چین ۴۷ ۱ ۴ ۵ ۲ ۳
۲۶ ام ۱۳۷۴ استرالیا ۵۱ ۱ ۴ ۳ ۲ ۳
۲۷ ام ۱۳۷۵ نروژ ۵۵ - ۵ ۴ ۱ ۴
۲۸ ام ۱۳۷۶ کانادا ۵۶ - ۵ ۳ ۱ ۳ ۱
۲۹ ام ۱۳۷۷ ایسلند ۵۶ - ۵ ۳ ۱ ۳ ۱
۳۰ ام ۱۳۷۸ ایتالیا ۶۲ - ۵ ۲ ۵ - -
۳۱ ام ۱۳۷۹ انگلستان ۶۲ ۱ ۴ ۴ - ۳ ۲
۳۲ ام ۱۳۸۰ ترکیه ۶۴ - ۵ ۵ ۳ ۱ ۳
۳۳ ام ۱۳۸۱ اندونزی ۷۰ - ۵ ۲ ۵ - -
۳۴ ام ۱۳۸۲ تایوان ۵۴ - ۵ ۴ ۲ ۳ -
۳۵ ام ۱۳۸۳ کره جنوبی ۷۳ - ۵ ۲ ۳ ۱ ۱
۳۶ ام ۱۳۸۴ اسپانیا ۷۳ - ۵ ۶ ۲ ۱ ۲
۳۷ ام ۱۳۸۵ سنگاپور ۸۶ - ۵ ۸ ۱ ۴
۳۸ ام ۱۳۸۶ ایران ۶۹ - ۵ ۷ ۲ ۲ ۱ ۰
۳۹ ام ۱۳۸۷
۴۰ ام ۱۳۸۸
۴۱ ام ۱۳۸۹ کرواسی ۷۹ - ۵ اعلام نشد ۰ ۱ ۳ ۰
۴۲ ام ۱۳۹۰ تایلند ۸۴ - ۵ اعلام نشد ۰ ۵ ۰ ۰
۴۳ ام ۱۳۹۱ استونی ۸۰ - ۵ اعلام نشد ۰ ۲ ۳ ۰
۴۴ ام ۱۳۹۲ دانمارک ۸۲ - ۵ ۴(غیررسمی) ۳ ۱ ۱ ۰
۴۵ ۱۳۹۳ قزاقستان ۸۶ - ۵ ۰ ۵ ۰ ۰
۴۶ ۱۳۹۴ هند ۸۳ - ۵ ۲ ۳ ۰ ۰
۴۷ ۱۳۹۵ سوئیس ۸۶ - ۵ ۲ ۱ ۲ ۰
۴۸ ۱۳۹۶ اندونزی ۸۶ - ۵ ۲ ۲ ۱ ۰
۴۹ ۱۳۹۷ پرتقال ۹۰ - ۵ ۰ ۳ ۲ ۰
۵۰ ۱۳۹۸ اسرائیل ۷۸ عدم شرکت ایران در مسابقه
۵۱ ۱۴۰۰ لیتوانی ۷۶ ۱ ۴ ۰ ۵ ۰ ۰
۵۲ ۱۴۰۱ سوئیس - ۵ ۰ ۲ ۳ ۰
۵۳ ۱۴۰۲ ژاپن - ۵ ۰ ۴ ۱ ۰

المپیاد فیزیک در گذشته و آینده ویرایش

شماره سال کشور میزبان شهر میزبان برنده امتیازات وب سایت
۵۹ ۲۰۲۹   اکوادور نامشخص نامشخص نامشخص
۵۸ ۲۰۲۸   کره جنوبی نامشخص نامشخص نامشخص
۵۷ ۲۰۲۷   مجارستان نامشخص نامشخص نامشخص
۵۶ ۲۰۲۶   کلمبیا نامشخص نامشخص نامشخص
۵۵ ۲۰۲۵   فرانسه نامشخص نامشخص نامشخص
۵۴ ۲۰۲۴   ایران اصفهان نامشخص نامشخص ipho2024.ir
۵۳ ۲۰۲۳   ژاپن توکیو   چین Bowen Yu ۴۵٫۲۰/۵۰ ipho2023.jp
۵۲ ۲۰۲۲    سوئیس به صورت مجازی برگزار شد؛ قرار بود   بلاروس میزبان این دوره از رقابت ها باشد، اما به دلیل مشارکت در حمله روسیه به اوکراین لغو شد.   چین Guowei Xu ۴۳٫۲۰/۵۰ ipho2022.com
۵۱ ۲۰۲۱   لیتوانی ویلنیوس (مجازی)   کره جنوبی Kyungmin Kim ۴۶٫۲۵/۵۰ ipho2021.lt
-- ۲۰۲۰ به علت بیماری کرونا برگزار نشد. در عوض IdPhO 2020 که توسط روسیه سازماندهی شده بود، به عنوان یک رویداد مورد تایید IPhO به صورت مجازی برگزار شد.
۵۰ ۲۰۱۹   اسرائیل تل آویو   چین Xiangkai Sun ۴۳٫۵۰/۵۰ ipho2019.org.il
۴۹ ۲۰۱۸   پرتغال لیسبون   چین Yang Tianhua ۴۶٫۸۰/۵۰ ipho2018.pt
۴۸ ۲۰۱۷   اندونزی یوگیاکارتا نامشخص
  چین Haoyang Gao، نظری
  ژاپن Akihiro Watanabe، عملی (آزمایشگاهی)
به علت نمره‌دهی متناقض توسط برگزارکنندگان و دلایل دیگر منتشر نشد. ipho2017.id
۴۷ ۲۰۱۶    سوئیس و   لیختن‌اشتاین زوریخ   چین Mao Chenkai ۴۸٫۱۰/۵۰ ipho2016.org
۴۶ ۲۰۱۵   هند بمبئی   کره جنوبی Taehyoung Kim ۴۸٫۳۰/۵۰ ipho2015.in
۴۵ ۲۰۱۴   قزاقستان آستانه   چین Xiaoyu Xu ۴۱٫۲۰/۵۰ ipho2014.kz
۴۴ ۲۰۱۳   دانمارک کپنهاگ   مجارستان Attila Szabó ۴۷/۵۰ ipho2013.dk
۴۳ ۲۰۱۲   استونی تارتو و تالین   مجارستان Attila Szabó ۴۵٫۸۰/۵۰ ipho2012.ee
۴۲ ۲۰۱۱   تایلند بانکوک   تایوان Hsu Tzu-ming ۴۸٫۵۰/۵۰ ipho2011
۴۱ ۲۰۱۰   کرواسی زاگرب   چین Yu Yichao ۴۸٫۶۵/۵۰ ipho2010.hfd.hr
۴۰ ۲۰۰۹   مکزیک مریدا   چین Shi Handuo ۴۸٫۲۰/۵۰ ipho2009.smf.mx
۳۹ ۲۰۰۸   ویتنام هانوی   چین Tan Longzhi ۴۴٫۶۰/۵۰ ipho2008.hnue.edu.vn
۳۸ ۲۰۰۷   ایران اصفهان   کره جنوبی Choi Youngjoon ۴۸٫۸۰/۵۰ ipho2007.ir
۳۷ ۲۰۰۶   سنگاپور سنگاپور   اندونزی Jonathan Pradana Mailoa ۴۷٫۲۰/۵۰ ipho2006.org
۳۶ ۲۰۰۵   اسپانیا سالامانکا   مجارستان Gábor Halász
  تایوان Lin Ying-hsuan
۴۹٫۵۰/۵۰ ipho36
۳۵ ۲۰۰۴   کره جنوبی پوهانگ   بلاروس Alexander Mikhalychev ۴۷٫۷۰/۵۰ ipho2004.or.kr
۳۴ ۲۰۰۳   تایوان تایپه   ایالات متحده آمریکا Pavel Batrachenko ۴۲٫۳۰/۵۰ ipho2003
۳۳ ۲۰۰۲   اندونزی بالی   ویتنام Ngoc Duong Dang ۴۵٫۴۰/۵۰ ipho33
۳۲ ۲۰۰۱   ترکیه آنتالیا   روسیه Daniyar Nourgaliev ۴۷٫۵۵/۵۰
۳۱ ۲۰۰۰   بریتانیا لستر   چین Lu Ying ۴۳٫۴/۵۰ IPhO-2000
۳۰ ۱۹۹۹   ایتالیا پادووا   روسیه Konstantin Kravtsov ۴۹٫۸/۵۰ 1999 IPhO
۲۹ ۱۹۹۸   ایسلند ریکیاویک   چین Chen Yuao ۴۷٫۵/۵۰ 1998 IPhO
۲۸ ۱۹۹۷   کانادا سودبری   ایران Sayed Mehdi Anvari ۴۷٫۲۵/۵۰
۲۷ ۱۹۹۶   نروژ اسلو   چین Liu Yurun ۴۷٫۵/۵۰
۲۶ ۱۹۹۵   استرالیا کانبرا   چین Yu Haitao ۹۵/۱۰۰
۲۵ ۱۹۹۴   چین پکن   چین Yang Liang ۴۴٫۳/۵۰
۲۴ ۱۹۹۳   ایالات متحده آمریکا ویلیامزبرگ   چین Zhang Junan
  آلمان Harald Pfeiffer
۴۰٫۶۵/۵۰
۲۳ ۱۹۹۲   فنلاند هلسینکی   چین Chen Han ۴۴/۵۰
۲۲ ۱۹۹۱   کوبا هاوانا   اتحاد جماهیر شوروی Timour Tchoutenko ۴۸٫۲/۵۰
۲۱ ۱۹۹۰   هلند خرونینگن   بریتانیای کبیر Alexander H. Barnett ۴۵٫۷/۵۰
۲۰ ۱۹۸۹   لهستان ورشو   ایالات متحده آمریکا استیو گوبسر ۴۶٫۳۳/۵۰
۱۹ ۱۹۸۸   اتریش باد ایشل   بریتانیای کبیر Conrad McDonnell ۳۹٫۳۸/۵۰
۱۸ ۱۹۸۷   آلمان شرقی ینا   رومانی Catalin Malureanu ۴۹/۵۰
۱۷ ۱۹۸۶   بریتانیا هارو، لندن   اتحاد جماهیر شوروی Oleg Volkov ۳۷٫۹/۵۰
۱۶ ۱۹۸۵   جمهوری فدرال سوسیالیست یوگسلاوی پورتوروژ   چکسلواکی Patrik Španĕl ۴۲٫۵/۵۰
۱۵ ۱۹۸۴   سوئد سیگتونا   هلند Jan de Boer
  رومانی Sorin Spânoche
۴۳/۵۰
۱۴ ۱۹۸۳   رومانی بخارست   بلغارستان Ivan Ivanov ۴۳٫۷۵/۵۰
۱۳ ۱۹۸۲   آلمان غربی مالنته   آلمان غربی Manfred Lehn ۴۳/۵۰
۱۲ ۱۹۸۱   بلغارستان وارنا   اتحاد جماهیر شوروی Aleksandr Goutine ۴۷/۵۰
۱۹۸۰ برگزار نشد
۱۱ ۱۹۷۹   اتحاد جماهیر شوروی مسکو   اتحاد جماهیر شوروی Maksim Tsipine ۴۳/۵۰
۱۹۷۸ برگزار نشد
۱۰ ۱۹۷۷   چکسلواکی هرادتس کرالووه   چکسلواکی Jiří Svoboda ۴۹/۵۰
۹ ۱۹۷۶   مجارستان بوداپست   لهستان Rafał Łubis ۴۷٫۵/۵۰
۸ ۱۹۷۵   آلمان شرقی گوتزرو   اتحاد جماهیر شوروی Sergey Korshunov ۴۳/۵۰
۷ ۱۹۷۴   لهستان ورشو   لهستان Jarosław Deminet
  لهستان Jerzy Tarasiuk
۴۶/۵۰
۱۹۷۳ برگزار نشد
۶ ۱۹۷۲   رومانی بخارست   مجارستان Zoltán Szabó ۵۷/۶۰
۵ ۱۹۷۱   بلغارستان صوفیه   چکسلواکی Karel Šafařík
  مجارستان Ádám Tichy-Rács
۴۸٫۶/۶۰
۴ ۱۹۷۰   اتحاد جماهیر شوروی مسکو   اتحاد جماهیر شوروی Mikhaïl Volochine ۵۷/۶۰
۳ ۱۹۶۹   چکسلواکی برنو   چکسلواکی Mojmír Šob ۴۸/۴۸
۲ ۱۹۶۸   مجارستان بوداپست   لهستان Tomasz Kręglewski ۳۵/۴۰
۱ ۱۹۶۷   لهستان ورشو   مجارستان Sándor Szalay ۳۹/۴۰

List of venues

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. https://ipho-unofficial.org/countries/
  2. https://ipho-unofficial.org/countries/IRN/
  3. https://ipho-unofficial.org/countries/IRN/individual
  4. ویکی‌پدیا آلمانی
  5. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۱۴.
  6. ویکی‌پدیا انگلیسی
  7. https://en.wikipedia.org/wiki/International_Physics_Olympiad#List_of_past_and_future_olympiads

پیوند به بیرون ویرایش