الگو:گاه‌شمار هخامنشیان
| پاره‌ای از رویدادهای مهم دوران هخامنشی | |
|---|---|
| |
| شکل‌گیری و دوره آغازین | |
| ۷۰۵ پ. م | تأسیس پادشاهی هخامنشی به‌دست هخامنش[۱] |
| ۶۵۰ پ. م | مرگ هخامنش و تاجگذاری چیش پیش[۱] |
| ۶۲۰ پ. م | مرگ چیش پیش و تاجگذاری کوروش یکم در انشان[۱] |
| ۵۸۰ پ. م | مرگ کوروش یکم و تاجگذاری کمبوجیه یکم در انشان[۱] |
| گسترش و تأسیس شاهنشاهی | |
| ۵۵۹ پ. م | مرگ کمبوجیه یکم و تاجگذاری کوروش بزرگ |
| ۵۵۳ پ. م | آغاز شورش کوروش علیه مادها |
| ۵۵۰ پ. م | شکست ایشتوویگو شاه ماد از کوروش و فتح هگمتانه |
| ۵۵۰ پ. م | تأسیس شاهنشاهی هخامنشی به‌دست کوروش بزرگ |
| ۵۴۹–۵۴۸ پ. م | فتح سرزمین‌های پارت، ورکانه و ارمنستان |
| ۵۴۶ پ. م | فتح سارد پایتخت لیدیه و شکست کرزوس پادشاه لیدی |
| ۵۳۹ پ. م | فتح بابل ثروتمندترین شهر غرب آسیا توسط کوروش |
| ۵۳۹ پ. م | اجازه دادن کوروش به یهودیان تبعیدی به بازگشت به اورشلیم و ساخت کنیسه |
| ۵۳۰ پ. م | نبرد کوروش با قبایل سکاها و شکست از ماساگت‌ها |
| ۱۲ تا ۳۱ اوت سال ۵۳۰ پ. م[۲] | درگذشت کوروش بزرگ[۳] |
| دوره شکوفایی | |
| ۵۲۹ پ. م | آغاز پادشاهی کمبوجیه دوم فرزند کوروش بزرگ |
| ۵۲۵ پ. م | فتح مصر توسط کمبوجیه |
| ۵۲۵ پ. م | کمبوجیه سپاهی برای فتح لیبی و کارتاژ فرستاد و خود به سوی پارس بازگشت |
| ۵۲۵ پ. م | گم شدن سپاه کمبوجیه بر اثر طوفان شن در صحرا |
| ۵۲۲ پ. م | مرگ کمبوجیه در راه بازگشت از مصر |
| ۵۲۱ پ. م | غصب تخت پادشاهی توسط گئومات مغ (بردیای دروغین) |
| ۵۲۱ پ. م | پیروزی داریوش بزرگ بر گئومات و تاجگذاری |
| ۵۱۹ پ. م | سرکوب شورش‌های سراسری در بسیاری از ساتراپی‌ها توسط داریوش |
| ۵۱۸ پ. م | آغاز ساخت تخت جمشید به عنوان پایتخت جدید در پارسه |
| ۵۱۴ پ. م' | حمله داریوش به سکاها و فتح ناحیه شمال قفقاز و دریای سیاه |
| ۴۹۴ پ. م | شورش ایونیان در آسیای صغیر علیه هخامنشیان و به آتش کشیدن سارد |
| ۴۹۴ پ. م | جنگ لاده و شکست یونانیان به‌دست داریوش بزرگ |
| ۴۹۲–۴۹۰ پ. م | پیروزی در نخستین تهاجم ایرانیان به یونان |
| ۴۹۰ پ. م | جنگ ماراتن میان ایران و یونان و شکست هخامنشیان |
| ۴۸۶ پ. م | داریوش در سن ۶۳ سالگی درگذشت |
| ۴۸۶ پ. م | تاجگذاری خشایارشا فرزند داریوش بزرگ |
| ۴۸۵ پ. م | سرکوب شورش مصر توسط خشایارشا |
| ۴۸۴ پ. م | سرکوب شورش بابل توسط خشایارشا |
| ۴۸۰ پ. م | فتح آتن، پایتخت یونان توسط خشایارشا، بازپس‌گیری آتن توسط یونانیان در نبرد سالامیس |
| ۴۷۹ پ. م | شکست در جنگ پلاته از یونان |
| ۴۶۵ پ. م | قتل خشایارشا |
| ۴۶۵ پ. م | آغاز پادشاهی اردشیر یکم فرزند خشایارشا |
| ۴۶۵ تا ۴۲۴ پ. م | ساخت بنای میترا و آناهیتا |
| ۴۲۴ پ. م | مرگ اردشیر یکم |
| دوره نابسامانی | |
| ۴۲۴ پ. م | تاجگذاری خشایارشای دوم |
| ۴۲۴ پ. م | قتل خشایارشای دوم |
| ۴۲۴ پ. م | تاجگذاری داریوش دوم |
| ۴۰۵ پ. م | شورش مصر و اعلام استقلال |
| ۴۳۱–۴۰۴ پ. م | دخالت ایران در جنگ داخلی یونان |
| ۴۰۴ پ. م | مرگ داریوش دوم |
| ۴۰۴ پ. م | تاجگذاری اردشیر دوم |
| ۳۹۵–۳۸۷ پ. م | دخالت ایران در جنگ داخلی یونان |
| ۳۸۷ پ. م | تحمیل صلح آنتالکیداس توسط ایران به یونانیان |
| ۳۵۹ پ. م | مرگ اردشیر دوم |
| دوره تجدید قدرت | |
| ۳۵۹ پ. م | تاجگذاری اردشیر سوم |
| ۳۴۳ پ. م | فتح دوباره مصر توسط اردشیر سوم |
| ۳۳۸ پ. م | قتل اردشیر سوم به دست باگواس |
| ۳۳۸ پ. م | آغاز پادشاهی اردشیر چهارم |
| ۳۳۶ پ. م | قتل اردشیر چهارم توسط باگواس |
| ۳۳۶ پ. م | تاجگذاری داریوش سوم |
| دوره زوال و فروپاشی | |
| ۳۳۴ پ. م | آغاز حمله اسکندر مقدونی به ایران |
| ۳۳۴ پ. م | نبرد گرانیک و شکست ارتش داریوش سوم |
| ۳۳۳ پ. م | نبرد ایسوس و شکست ارتش داریوش سوم |
| ۳۳۱ پ. م | نبرد گوگمل و شکست ارتش داریوش سوم |
| ۳۳۰ پ. م | کشته شدن داریوش سوم |
| ۳۲۸ پ. م | کشته شدن اردشیر پنجم (پادشاه خود خوانده) و فتح ایران به‌دست اسکندر مقدونی |
"CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1". ENCYCLOPÆDIA IRANICA (به انگلیسی). Archived from the original on 19 Mar 2022.
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ "ACHAEMENID DYNASTY – Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org. Archived from the original on 2011-04-29. Retrieved 2019-04-05.
- ↑ هینتس، والتر (۱۳۸۷). داریوش و ایرانیان. ترجمهٔ پرویز رجبی. تهران: نشر ماهی. ص. ۸۷. شابک ۹۷۸۹۶۴۹۹۷۱۲۰۹.
- ↑ دربارهٔ شیوه مرگ کوروش بزرگ در منابع اختلاف نظر وجود دارد. برای اطلاعات بیشتر مقاله مرگ کوروش بزرگ را مطالعه نمایید.