اصطلاح اِنفاق در قرآن و کتب اسلامی به معنی بخشش مال به فقیران برای کسب رضای خداست و در نزد عارفان به منزله کمال بخشش است.[۱] انفاق از ریشه «ن-ف-ق» است که به گفته راغب در مفردات به معنی «کم‌شدن» است.[۲]

انفاق در قرآن ویرایش

در سوره بقره آیه ۲۶۲ و ۲۶۳ آمده‌است[۳]:

کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می‌کنند، سپس در پی آنچه انفاق کرده‌اند، منّت و آزاری روا نمی‌دارند، پاداش آنان برایشان نزد پروردگارشان [محفوظ] است، و بیمی بر آنان نیست و اندوهگین نمی‌شوند.(۲۶۲) گفتاری پسندیده [در برابر نیازمندان] و گذشت [از اصرار و تندیِ آنان] بهتر از صدقه‌ای است که آزاری به دنبال آن باشد، و خداوند بی‌نیاز بردبار است. (۲۶۳)

سید محمدحسین طباطبایی در تفسیر این آیات انفاق را جزو حق‌الله و حق‌الناس می‌داند و بر دو دسته می‌شمارد: انفاق واجب مانند زکات، خمس و کفاره گناهان و انفاق مستحب مانند صدقات، بخشش‌ها و وقف‌ها که واجب نیستند. او دلایل اصلی تاکید بر انفاق را تعدیل ثروت‌ها، کم کردن فاصله طبقاتی و ایجاد برادری بین مسلمین می‌داند. طباطبایی براساس آیات فوق شرایط زیر را برای انفاق صحیح می‌شمارد: انفاق باید در راه خدا، از مال پاک و بدون منت و آزار و اذیت به فقیرانی که در راه خدا فقیر شده‌اند باشد.[۴]

همچنین بر اساس آیه ۶۷ سوره فرقان گفته شده که مومن نباید در انفاق زیاده‌روی کند یا بخل بورزد، بلکه باید راهی متعادل در پیش بگیرد[۵]:

و کسانی‌اند که چون انفاق کنند، نه ولخرجی می‌کنند و نه تنگ می‌گیرند، و میان این دو [روش] حد وسط را برمی‌گزینند.[۶]

جستارهای وابسته ویرایش

منابع ویرایش

  1. سجادی، جعفر. فرهنگ معارف اسلامی. ج. ۱. کومش. ص. ۳۲۳. دریافت‌شده در ۱۱/۰۴/۲۰۱۲. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)[پیوند مرده]
  2. الراغب الأصفهانی. المفردات فی غریب القرآن. ص. ۵۰۲. دریافت‌شده در ۱۱/۰۴/۲۰۱۲. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  3. قرآن، سوره بقره، آیات ۲۶۲ تا ۲۶۳. ترجمه فولادوند
  4. طباطبایی، سید محمد حسین. [[المیزان فی تفسیر القرآن]]. ج. ۲. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی‌همدانی. ص. ۵۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۱/۰۵/۲۰۱۲. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک); تداخل پیوند خارجی و ویکی‌پیوند (کمک)
  5. مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۶). «اخلاق و عرفان اسلامی». معرفت. ۱۶ (۱۱۸). دریافت‌شده در ۱۱/۰۵/۲۰۱۲. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  6. قرآن، سوره فرقان، آیه ۶۷. ترجمه فولادوند